Acilen mahalli idarelere ve iştiraklerine personel alımı masaya yatırılmalıdır

Yeni kabine Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklandı. Ülkemiz için hayırlı olmasını temenni ediyoruz. İlk bakışta yetkin ve çözüm odaklı bir kabine olduğu görülüyor. Böyle olunca da müzminleşen sorunlara çözüm oluşturacak adımlara ilişkin beklentide

ister istemez oluşuyor.

Bugünkü yazımızda yine kamudaki müzminleşen personel konularına yönelik köklü çözüm bulma zamanının gelip gelmediğini izah

etmeye çalışacağız.

2024 yılında mahalli idareler seçimlerinden önce mahalli idareler ve iştiraklerindeki personel atama yöntemlerine acilen çözüm üretilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Muhalefetin ağzın düşürmediği atamalarda liyakat ilkesinin muhalefet belediyelerinde yerlerde süründüğünü görünce bu konuya neşter vurulması gerektiğini düşünüyoruz.

Bu çerçevede, uzun süredir yazılarımızda bazı kurumların yayınlamış oldukları personel alım ilanlarının adrese teslim özellikler taşıdığını veya güzellik yarışmasına katılanların dahi kariyer danışmanı olarak ilansız ve sınavsız olarak işe başlatıldığını detaylarıyla açıklamıştık.

Özellikle siyasi davranışların zirve yaptığı mahalli idarelere yapılacak/yapılmış memur, işçi ve sözleşmeli personel alım usulleri bu haliyle mevcut sorunları içinden çıkılmaz hale getirmektedir. Eğer personelin alım yöntemi objektif kurallara bağlanmazsa her başkan değişikliğinde çalışanlar diken üstünde durmaya devam edecek ve yaşanacak personel kıyımlarında hiç kimse bir şey yapamayacaktır. Bu nedenle mahalli idarelere sınavsız personel alımı ile her statüdeki personel alımında uygulanan mülakat yöntemi acilen masaya yatırılmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır.

Diğer yandan, mahalli idarelere alınacak memurların sözlü sınavla belirlenmesine yönetmelikle cevaz verilmesi buralara alınacak memurları siyasallaştırmaktadır. Özellikle CHP’nin hiç seçim kaybetmediği belediyelerde alınan veya alınacak personelin basmakalıp özellikler taşıması mevcut yönetmelikle iyice pekişmiştir. Adeta buralarda tek tip personel ve sendikal yapı oluşmaya başlamıştır.

Bu nedenle uzun vadeli ve kalıcı çözümler üretmek için mahalli idarelere merkezi yerleştirme yoluyla atama yapılmalı ve sözlü sınavla personel alımı sonlandırılmalıdır. Bu yöntemle mahalli idarelerin siyasallaşmanın önüne geçilebilecektir. Nitekim buralarda çok yüksek KPSS puanı alan adaylar elenerek daha düşük puan alanlar sınav kazanmaktadır. Merkezi yerleştirme yoluyla KPSS puan üstünlüğüne göre yapılacak atamalar, aynı zamanda gerçek personel ihtiyacına dayandığı için, gereksiz personel alımının da önüne geçilecektir.

Bu anlattıklarımız sadece mahalli idarelerde sorun oluşturmaktadır demek istemediğimizi ve ifadelerimizin şeffaflık olmadan yapılan personel alımlarının olduğu bütün kurumlar için geçerli olduğunu belirtmemiz gerekiyor.

Eğer kamu kaynağı kullanılıyorsa keyfi uygulamaların önünü kesecek adımların atılması gerekmektedir. Özellikle belediye iştiraklerindeki keyfi uygulamalara kapı aralayacak sınavsız personel alımının kapıları sonuna kadar kapatılmalıdır. Ancak uygulamanın hiçte böyle olmadığı ve işin iyice suyunun çıkarıldığı görülmektedir.

Bu çerçevede, 10 sayılı Resmi Gazete Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Kamu kurum ve kuruluşları, personel alımına ilişkin tüm ilanlarını (ihtiyacını okullara öğrenci almak suretiyle karşılayanlar dâhil), Resmî Gazete ile Cumhurbaşkanı’nca belirlenen kurumun internet sitesi ve kendi internet sitelerinde duyurur.” hükmünün daha katı hale getirilerek açık kapıların sonuna kadar kapatılması gerekmektedir.

Normal şartlar altında bu kararnameye göre kamu kurum ve kuruluşlarına ilansız ve sınavsız personel alımı mümkün değildir. İyi de güzellik kraliçesi nasıl oluyor da kariyer uzmanı olarak sınavsız ve ilansız olarak İBB’de göreve başlayabiliyor?

Bu nedenle vakit kaybedilmeden ilansız ve sınavsız personel alım sürecinin oluşturduğu olumsuz algının sonlandırılması için adım atılması gerekmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen 20.12.2022 tarihli görüşe göre, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerince sözleşmeli personel istihdam edilmesinin istenilmesi halinde Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın ilgili maddelerindeki niteliklerin aranması ile birlikte ilan ve sınav yapılması; saydamlık, dürüstlük, tarafsızlık başta olmak üzere etik ilkelere uygun olacağı değerlendirilmekle birlikte, mevzuat açısından buna herhangi bir engel de bulunmamaktadır diyerek sınavsız ve ilansız personel alınabileceğini belirtiyor.

Görüleceği üzere, bakanlığın vermiş olduğu görüşe göre ilan ve sınav yapılmasının mahalli idarelerin uhdesinde olduğu belirtiliyor. Bu kurumların ilansız ve sınavsız personel alımını engelleyecek mevzuat hükmü yoksa ve inisiyatif bu kurumlara bırakılmışsa ölmüşüz de ağlayanımız yok demektir. Unutulmamalıdır ki sınavsız alınan personeller uzun vadede hiçbir siyasi oluşuma fayda sağlamaz.

Eğer oluşturulan bir online platform vasıtasıyla isteyen işsiz gençlere otomatik olarak sınav mesajları gönderilirse gençlerin sınavlardaki adaletsizlik algısı ortadan kaldırılacaktır. Bunu yapacak kurum ise İşkur olmalıdır. Sisteme kayıt yaptıran gençlere gidecek ücretsiz sınav bilgilendirme mesajı gönülleri fethedecektir. Bunun çok basit olduğunu düşünüyoruz. Bu kapsamda şartlarının uygun olduğunu düşünen gençler sınavlardan haberdar olacak ve hangi kurum sınav açmış diye öğrenmek için koşuşturmayacaktır.

Sonuç olarak daha önce de ifade ettiğimiz gibi ilansız ve sınavsız personel alımı için açık kapıları tekrar açılmayacak şekilde kapatacak tedbirler almazsak bu kapılar birilerince sonuna kadar kullanılır. Öncelikle de mahalli idarelerden başlanılması daha etkili olacaktır. Bu nedenle ilansız ve sınavsız personel alımı için açık kapıları sonuna kadar kapatmak için ilham beklemeye gerek olmadan gerekli düzenlemeleri yapmak gerekmektedir. Yoksa bir ileri bir geri giderek yerimizde sayarız.