ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, kritik bir dönemde gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu ile ikişer buçuk saat süren görüşmeler yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Biden'dan önce ABD Başkanı Obama'yla yaptığı görüşme bu temasları daha önemli kıldı. Obama, ”
Joe Biden'
ı gönderiyorum.
Biden'ın ziyaretinde bu konuları etraflı bir şekilde görüşürsünüz”
demişti.
Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın, Biden'la yaptıkları görüşmenin perde arkasına bakınca, son zamanlarda ABD'li yetkililerle yapılan en kapsamlı görüşmelerden biri olduğu anlaşılıyor. ABD yönetiminin iki numarası olan Biden, Irak ve Suriye'nin koordinasyonundan sorumlu. Suriye'nin geleceğine dair bugün başlayacak olan görüşmeler öncesinde Biden'ın, Erdoğan ve Davutoğlu ile görüşmesi önemliydi.
Joe Biden, ülkemize Perşembe gecesi geldi. Cuma günü tepki çeken görüşmeleri ve açıklamaları oldu. O nedenle Cumartesi günü
Cumhurbaşkanı ve Başbakan'la yapacağı görüşmelerin gergin geçmesi yönünde bir beklenti vardı. Beklendiği gibi olmamış. Gergin değil, yapıcı bir görüşme olmuş.
Bu görüşmenin ne sağladığını elbette ki ilerleyen süreçte yansımaları itibariyle göreceğiz.
Başbakan Davutoğlu ile Joe Biden görüşmesinden bir sahneyi paylaşmak istiyorum.
Davutoğlu'nun Dolmabahçe'deki ofisine güneş vurmaya başlayınca içerisi biraz ısınmış.
Ayrıca tartışılan konular dünyanın en yakıcı sorunları olunca, her iki sıcaklık birleşmiş.
Bir noktadan sonra Davutoğlu ile Biden ceketlerini çıkarmışlar. İkisinin karşılıklı olarak oturdukları koltuğun arasına bir sehpa getirilmiş. Sehpanın üzerine Irak ve Suriye haritası konulmuş. Başbakan, harita üzerinde
çatışma alanlarını, muhtemel risk bölgelerini, huzursuzluğa neden olan konuları tek tek
anlatmış. İki lider zaman zaman kalkıp haritanın başına geçmişler, yer isimleri, oradaki silahlı gruplar üzerinden değerlendirmeler yapmışlar.
Resmi görüşmelerin ötesine taşan, derinlikli bir çalışma yürütülmüş.
Joe Biden, Başbakan'ın harita üzerinden bölgeler, örgütler, etnik kökenler, huzursuzluk alanları, çatışma bölgeleri konusundaki derinlikli analizinden etkilenmiş.
Keşke o anın bir fotoğraf karesi olsaydı. Ama kapalı kapılar ardında resmi bir görüşme yapıldığı için, o arada Başbakan ile Biden'ın ceketlerini çıkarıp, harita üzerinde çalıştıkları görüşme bitince öğrenilmiş.
Gelelim Joe Biden'ın görüşmelerine ve Türkiye'yi rahatsız eden bazı açıklamalarına.
Davutoğlu hem görüşme sırasında hem de görüşmeden sonra Biden'la yaptıkları basın açıklaması sırasında bu konulara değindi. Söz konusu ABD olunca, “Ortada kuyu var, yandan geç” durumu söz konusu olmamış.
Davutoğlu, görüşme sırasında Joe Biden'ın sadece Erdoğan ve AK Parti düşmanlığı ile bilinen çevrelerle görüşmesine değinerek, “
Türkiye özgür bir ülke. Herkesle görüşebilirsiniz. Ancak görüşmeler dar ve tek açılı bir yaklaşımla ayarlanmış. Türkiye'de yaşanmakta olan sorunları tam olarak kavrayabilmek, bizim ne yapmaya çalıştığımızı tam olarak anlayabilmek için görüşme yelpazenizi daha geniş tutmalıydınız. Fotoğrafı tam olarak görebilmeniz için bu yararlı olurdu”
diyor. Joe Biden, herhangi bir karşılık vermiyor.
Joe Biden, konuyu açmıyor ama Başbakan, akademisyenlerle tartışma konusuna değiniyor. “Akademisyenlerle tartışmayı akademik boyutta götürmek isterdim” diyor. Davutoğlu, Joe Biden'ın gözlerinin içine baka baka soruyor: “
Ancak sizin ülkenizde hendekler kazılsa, barikatlar kurulsa siz buna izin verir misiniz? Birileri bize, 'Bunlar bu bölgelerde hendek kazdı, buraları onlara bırakıp gidin' diyor. Siz buna izin verir misiniz? ABD'de size birileri orayı hendek kazanlara bırakıp gidin dese bırakır mısınız?”
ABD Başkan Yardımcısı'nın, Başbakan'ın bu sorularına ne yanıt verdiğini bilmiyorum. Ama aralarında HDP'lilerin de bulunduğu milletvekilleriyle görüşmede, PKK'nın şehir savaşlarını kendisi gündeme getirmiş ve “
Bu bir trajedidir. Bunu bir an önce terk etmelidir. Türkiye bizim müttefikimiz. PKK ise bir terör örgütüdür. Uluslararası camia da bunu böyle kabul etmektedir. PKK derhal çekilmeli, Türkiye
'yi terk etmeli”
demişti.
Biden-Davutoğlu görüşmesinin ağırlıklı bölümlerinden birini PKK ve PYD konusu oluşturuyor. Başbakan, PKK ile PYD'nin aynı olduğunu, PYD'nin ve silahlı kolu olan YPG'nin Kandil tarafından yönetildiğini anlatıyor ABD'lilere, “
PYD'ye verdiğiniz silahlar PKK'ya gidiyor. PKK sağladığı o güçlü silahları Türkiye'ye doğrultuyor”
diye anlatıyor. En son ABD'lilerin, PYD'ye verilen, “mini İHA” Silopi'de çıkmıştı.
Ancak ABD, angaje. PYD'yi IŞİD'e karşı savaşan seküler özgürlük savaşçıları olarak görüyor. Biden, PYD konusundaki mesafeli tutumunu sürdürüyor. Ancak görüşmeye bunu taşımamaya özen gösteriyor. Ancak PKK konusunda çok kuvvetli mesajlar veriyor.
Biden'ın, PKK ile mücadele ile IŞİD'le
mücadeleyi eşitleyen sözleri memnuniyete neden oluyor. Çünkü daha önce PKK terör örgütüdür deniliyordu ama “
IŞİD ne kadar terör örgütüyse, PKK da o kadar terör örgütüdür”
denilmiyordu. O nedenle Biden'ın IŞİD'le mücadele ile PKK ile mücadeleden birlikte söz etmesi önemseniyor.
ABD'nin Irak ve Suriye özel koordinatörü olan Joe Biden'la görüşmede Başika Kampı da gündeme geliyor. Irak Başbakanı İbadi, İran ve Rusya'nın kışkırtmasıyla Başika konusunu bir krize dönüştürmüş ve Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını tartışmaya açmıştı. Maalesef Başkan Obama da İbadi ile görüşmeden sonra, Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını çekmesi yönündeki açıklamasıyla Türkiye'yi üzmüştü. IŞİD, Başika kampına Rus yapımı Katyuşa füzeleriyle saldırırken, kimsenin sesinin çıkmaması ise ayrı bir çelişkiyi oluşturuyor.
Davutoğlu-Biden görüşmesinde Başika Kampı da gündeme geliyor.
Türkiye ile ABD arasında daha
sıkı bir koordinasyona gidilmesinin üzerinde duruluyor. Başika'da
Türkiye'nin askeri varlığı devam edecek. Ancak
yeni bir mekanizma kurulacak.
ABD Genelkurmay Başkanı Dunford'un, ziyareti sırasında Eğit-Donat'ın yeni bir formatla devam ettirilmesi görüşülmüş ancak karar Biden'la görüşmeye bırakılmıştı. Kurulacak yeni mekanizmada Eğit-Donat da yer alacak mı merak ediyorum.
#Joe Biden
#Başbakan Ahmet Davutoğlu
#görüşme
