İTÜ, 'Deprem Tahmini Projesi' ile 5 büyüklüğünün üzerindeki depremleri 12-24 saat öncesinden belirlemeye başladı. Yrd. Doç. Dr. Üstündağ tahminlerin yüzde 75 doğru çıktığını söyledi
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektrik-Elektronik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Berk Üstündağ başkanlığında yürütülen, "Kayaç Gerginlik İzleme Yöntemi ile Deprem Tahmini Projesi" kapsamında elde edilen verilerle 5 büyüklüğünün üzerindeki depremlerin 12-24 saat öncesinde yüzde 75 oranında kestirilebildiği bildirildi.
Proje Yürütücüsü Berk Üstündağ, yaptığı açıklamada, halen pilot olarak yürütülen projenin "bilimsel mutfağı"nda, Deprem Konseyi Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan'ın da aralarında bulunduğu çok sayıda bilimadamının olduğunu söyledi.
Proje kapsamında kurulan 18 istasyondan 11'inin halen veri gönderdiğini anlatan Üstündağ, 5 yıldır devam eden projede son 3 yılda pozitif gelişmeler yaşandığını vurguladı. Üstündağ, çalışmada, büyüklüğü 5'in üzerindeki depremlerin 12-24 saat zaman diliminde kestirilebildiğine dikkati çekti.Depreme bağlı alınan öncül işaretçilerin depremin erken uyarısında fiilen kullanılabilir duruma gelmesi için istasyon sayısının artırılması ve geçmişe yönelik verilerin çok daha fazla olması gerektiğine işaret eden Üstündağ, şöyle devam etti:
"Riskli dönem tahminlerinin yüzde 75'inde 5 ve üzerindeki büyüklükte deprem oluyor, tahminlerin yüzde 20'si yanlış çıkıyor. Ancak bu, hasar verici depremi yeriyle birlikte tahmin edebildiğimiz anlamına gelmiyor. Yine de çalışmamızda oldukça umut verici gelişmeler var."
Üstündağ, depremin yerinin tahmin edilebilmesi için daha yaygın bir istasyon ağı ile ölçme düzenine ihtiyaç olduğunu belirterek "Yani yakın zamanda dünyadaki hava durumu tahminleri gibi yer durumu tahminleri de söylenebilir durumda olacak" diye konuştu.
Proje kapsamında henüz 5 büyüklüğünün üzerinde, kamusal bir tedbir alınmasını gerektiren veriler olmadığına dikkati çeken Yrd. Doç. Dr. Berk Üstündağ, "17 Ağustos Marmara ya da 12 Kasım depremlerine benzer hasar vereceğini düşündüğümüz büyüklükte bir depremle ilgili veri elde edersek, bir miktar yanılma payı, bir olasılık dahilinde olsa bile, insani yükümlülüğümüz gereği ilgili kişilerle paylaşırız" diye konuştu.
"Tek kutuplu elektrik yük ölçer" adlı deprem tahmin aletiyle deprem olmadan önceki dönemde yer ve atmosfer arasındaki elektrik dalgaları ölçülüyor. Cihazın kayıt aldığı yerlerde meydana gelen depremden sonra, kayıtlar inceleniyor ve bir dahaki depremin büyüklüğü ve yeri belirleniyor. Cihaz, depremin yıkıcı olup olmayacağını ve hangi dönemde meydana geleceğini belirlemeye yarıyor. Özellikle riskli dönemler tespit ediliyor.
Berk Üstündağ, Manyas'ta meydana gelen 5.2 büyüklüğündeki depremden birkaç gün önce bazı farklı veriler elde ettiklerini belirterek "İstasyon kayıtlarımızda inceleme yaptığımızda normal periyodik değişimlerin dışında bir değişim olduğunu gözlemledik " dedi.
