Meryem Ana Kilisesi'ndeki kazı çalışmalarını yöneten Kazı Başkanı Yrd. Dr. Nurettin Öztürk, çalışmalar tamamlandıktan sonra Zeytinliada'nın Erdek halkı için umut kapısı olacağını söyledi. Öztürk, Zeytinliada'nın ülkemizin ilk ada müzesi olarak ziyarete açılacağını da müjdeledi.
Balıkesir'in Erdek ilçesi çay bahçeleri karşısında bulunan Zeytinliada'da geçtiğimiz yıl başlatılan kazı çalışmaları bu sezonda da devam ediyor. Kazı Başkanlığını Yrd. Doç. Dr. Nurettin Öztürk'ün, Bakanlık temsilciğini ise Kuva-yi Milliye Müzesi Arkeologlarından Tarkan Özal'ın yaptığı çalışmalarda 25 kişiden oluşan bir ekip görev yapıyor. Kazılarda Meryem Ana Kilisesi'ne ait çok önemli bulgular gün yüzüne çıktı. Kazı Başkanı Erzurum Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Dr. Nurettin Öztürk, çalışmaların tümünü iki yıl içinde tamamlamayı düşündüklerini söyledi. Doç. Dr. Nurettin Öztürk, “Kazıların bitmesinden sonra tüm Hıristiyan aleminin ilgisini çekecek kilise nedeniyle gerçekleştirilecek restore projesinden sonra Zeytinliada'nın Erdek halkı için umut kapısı olacağına gönlüden inandığını söyleyerek kazılar 10 Eylül'de sona erecek” dedi. Öztürk, adada bir 'Arkeopark Projesi' uygulamak için Koruma Kurulu'na yaptıkları başvurunun olumlu karşılandığını söyledi. Projenin onaylandığını ifade eden Uzer, proje kapsamında adada yeşil alanlar, bilgi panoları, yürüme yolları, gezi ve seyir alanları, dürbünle izleme bölümleri ve çay bahçelerinin bulunacağını vurguladı. Öztürk, Zeytinliada'nın ülkemizin ilk “ada müzesi” olarak ziyarete açılacağını vurguladı.
İzmir Efes'deki Meryem Ana Kilisesi'nden sonra ikinci Meryem Ana Kilisesi olarak kabul edilen Erdek Zeytinliada Meryem Ana Kilisesi'nde 3 yıl içinde yapılan antik kazılar sonunda kilise, manastır, hamam, yazma, yeraltı kilisesi, papaz mezarı, orkestra ile ayin odası ve açık hava tapınağı gün yüzüne çıktı. Halen açma çalışmaları süren 10. yüzyıl Bizans yapısı olan kilise içinde ortaya çıkan en ilginç bulgu; günah çıkarma odası bir nevi terapi odası ve haç motifli monolit beyaz mermerden oyulmuş vaftiz havuzuna rastlandı. Doç. Dr. Nurettin Öztürk, bu durumun sevindirici olduğunu ifade etti. Kazıldıkça adeta tarih fışkıran adadaki kilise sütunların birinde İznik İlçesinin orijinal adı olan NIKIA yazısı da ortaya çıktı.
Kilisedeki orkestranın bulunduğu alanda bulunan üst yapıyı taşıyacak monolit sütunlar içinde ele geçen yazıt üzerindeki NIKIA yazıtını Doç. Dr. Öztürk şöyle açıkladı: “NIKIA yazıtı Bursa'nın İznik ilçesinin antik adıdır. İznik bu dönemde konsüllük yaptığı için (Genç Bizans Devri) konsül toplanarak bu adaya bir Meryem Ana Kilisesi yapılması için karar almış. Ayni yazıtın bir diğer uzantısını manastırın giriş şovelinde ele geçti”.
Şu anda Fener Rum Ortadoks Kilisesinde korunan yaklaşık 1 metre boyutlarında dünyada orijinali az olan Meryem Ana resminin Zeytinliada'daki Meryem Ana Kilisesinden gittiğini belirten Doç. Dr. Öztürk, “Buradaki Meryem Ana Kilisesinin Ortadoks kiliselerinden farkı, burada hac görevini tamamlayan bir unsur olarak diğerlerinden ayrılmaktadır. Antik kaynaklardan öğrendiğimize göre vasiyetinde insanlar Zeytinliada'ya gömülmeyi istiyorlar. İyi imkanlarla burası 5 yıl içinde turizme açılır. Hacı olmak isteyen Hıristiyan alemi buraya büyük ilgi gösterecekler. Kybele tapınağından, Roma tapınağına ve Meryem Ana Kilisesi'ne giden üçlü bir yapım evresi var.”
