YÖK, üniversitelerde örgün öğretim programlarından ikinci öğretim ile ön lisans ve lisans programları arasında yatay geçişlerde esneklik sağlayan yönetmelik taslağı hazırladı.
Taslağa göre, üniversitelerde birinci öğretimden ikinci öğretime, öğretim ücreti farkını ödemek kaydıyla yatay geçiş yapılabilecek.
YÖK tarafından hazırlanan yönetmelik taslağı, üniversitelerdeki önlisans ve lisans düzeyindeki diploma programları arasındaki her türlü yatay geçişlere ilişkin hükümleri düzenliyor.
Buna göre, farklı yükseköğretim kurumlarının programları veya aynı yükseköğretim kurumu içindeki programlar arasında, önceden ilan edilen sayı ve geçiş şartları çerçevesinde geçiş yapılabilecek. ÖSYM tarafından yapılan yerleştirmelerde kontenjan sınırlaması bulunmayan diploma programlarına geçişlerde de kontenjan sınırlaması uygulanmayacak.
Üniversiteler arasındaki yatay geçişlerde, önlisans programlarının ilk yarıyılına, lisans programlarının ilk iki yarıyılı ile önlisans programlarının son yarıyılı ile lisans programlarının son sınıfına yatay geçiş yapılamayacak.
Yükseköğretim kurumlarında birinci öğretimden, diğer birinci öğretim ile ikinci öğretim programlarına yatay geçiş yapılabilecek. Ancak, ikinci öğretim programına geçiş yapan öğrencilerin ikinci öğretim ücretini ödemesi gerekecek.
İkinci öğretimden ise sadece diğer ikinci öğretim programlarına yatay geçiş yapılabilecek. Ancak, ikinci öğretim programlarından bulunduğu sınıfın ilk yüzde 10'una girerek bir üst sınıfa geçen öğrenciler, birinci öğretim programlarına yatay geçiş yapma hakkı elde edebilecek.
Açık veya uzaktan öğretimden, sadece diğer açık veya uzaktan öğretim diploma programlarına yatay geçiş yapılabilecek. Birinci veya ikinci öğretim programlarından açık veya uzaktan eğitim veren programlara yatay geçiş olabilecek.
Kayıt dondurmuş olan öğrenciler de yatay geçiş başvurusunda bulunabilecek.
Programlar arasında geçiş başvuruları, sadece ilan edilen süre içerisinde yapılacak. Başvurular ile ilgili ön değerlendirme ilgili kurullar tarafından oluşturulan komisyonlarca yapılacak. Başvurular, adayların genel not ortalamasına göre sıralanarak değerlendirilecek. O programa ayrılan kontenjana göre geçiş sağlanacak.
Değerlendirme sonuçları, üniversitenin internet sitesinde duyurulacak.
Yönetmelik taslağı, kurum içi programlar arasında da yatay geçiş yapma imkanı sağlıyor. Buna göre, bir üniversiteye bağlı fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulunun kendi bünyesindeki programlara yatay geçiş yapılabilecek.
Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokuluna kabul edilen öğrencilerin ön lisans veya lisans derecesi verilen bir programa geçmeden önce aynı üniversitede aldıkları derslerden oluşan 'ortak programdan' sonra, programa geçiş uygulaması olan kurumların kurum içi geçiş kontenjanı belirlenmesinde bu programlar için senato tarafından belirlenmiş olan kontenjanlar esas alınacak.
Üniversite bünyesindeki aynı düzeyde, fakat farklı merkezi yerleştirme puanı ile öğrenci kabul eden programlar arasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi sınava girdiği yıl itibarıyla aldığı merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği diploma programına eşdeğer yurt içindeki diğer programların en düşük taban puanından az olmaması şartı aranacak.
Yetenek sınavı ile öğrenci alan programlara kurum içi yatay geçişlerde yetenek sınavında da başarılı olma şartı getirilecek.
ÖSYM yerleştirme puan türü aynı olan bir programa kurum içi yatay geçiş başvurusunda bulunan öğrencinin merkezi yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği diploma programının yerleştirildiği yıl itibariyle taban puanından az olması halinde, öğrencinin gireceği sınıftan veya yarı yıldan önceki öğretim süresinde gireceği sınıfa veya yarı yıla geçiş notu dahil sağladığı genel not ortalamasının en az, 100 üzerinden 75 olması gerekecek.
Ancak öğrencinin yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği programın, öğrencinin sınava girdiği yıl itibariyle taban puanından yüksek olması halinde ise o döneme kadar aldığı derslerden başarılı olma şartı aranmayacak.
ÖSYM yerleştirme puan türü farklı bir diploma programına kurum içi yatay geçiş yapılabilmesi için taban puan şartının yanı sıra öğrencinin geçiş yapmak istediği dönem öncesi alması öngörülen zorunlu ve seçmeli derslerin hepsinden geçer not almış olması ve gireceği sınıfa veya yarı yıla geçiş notu dahil sağladığı genel not ortalamasının en az, 100 üzerinden 80 olması şartı aranacak.
Kurumlar arası yatay geçiş ise üniversitelerin eşdeğer programları arasında ve YÖK tarafından yayınlanan kontenjanlar çerçevesinde yapılacak.
Bu tür geçişte bulunabilmek için, öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu dönemlere ait öğretim programında belirtilen tüm dersleri almış ve başarmış olması gerekecek. Gireceği sınıftan önceki öğretim süresinde, gireceği sınıfa veya yarı yıla geçiş notu dahil sağladığı genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 70 olması şartı aranacak.
Lisans derecesi verilen programlarda, 4 yıllık eğitim verenlerde 2 ve 3. sınıflar için; 5 yıllık eğitim verenlerde 2, 3 ve 4. sınıflar için; 6 yıllık eğitim verenlerde 2, 3, 4 ve 5. sınıflar için yatay geçiş başvurusu alınacak.
Tamamen veya kısmen yabancı dil eğitimi yapan üniversitelere yatay geçiş için ilgili üniversite tarafından yapılacak yabancı dil yeterlilik sınavından ya da uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarından başarılı olma şartı aranacak.
Türk Silahlı Kuvvetleri ile Polis Akademisi ve bağlı yükseköğretim kurumlarında önlisans ve lisans düzeyinde öğretime devam eden öğrenciler bu hükümler çerçevesinde diğer üniversitelere geçiş yapabilecek. Bu öğrencilerden, Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 10. maddesinde yer alan fiiller nedeniyle, başarısızlık veya kendi isteği ile ilişiği kesilenler geçiş için başvuramayacak. Başka bir gerekçe ile ilişiği kesilenler ise 3 yıl içinde diğer üniversitelere geçişi için başvuruda bulunabilecek.
ÖSYM tarafından yapılan merkezi yerleştirme olmaksızın Türkiye'deki üniversitelere yerleştirilen yabancı uyruklu öğrencilerin yatay geçişlerinde taban puan haricindeki diğer şartlar aranacak.
Türkiye'de hizmet görmekte olan yabancı diplomatların çocuklarının yükseköğretim kurumlarına başvurularında kontenjan şartı aranmayacak.
Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından yurt içindekilere yatay geçiş başvurusunda, gelinen üniversitenin denkliğinin tanınmasının yanı sıra, öğrencinin genel not ortalamasının da en az 100 üzerinden 70 olması gerekecek.
