Adalet Bakanı Sadullah Ergin, gazete yöneticileri ve yazarlarla bir araya gelerek yargı reformu ve HSYK'da öngörülen köklü değişikliklerle ilgili bilgi verdi. Köklü reform için Anayasa değişikliği gerekiyor. Bu nedenle CHP ya da MHP'nin desteği şart.
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, İstanbul'da gazete yöneticileri ve yazarlarla bir araya gelerek yargı reformuna ilişkin bilgi verdi. Ergin'in verdiği bilgilere göre Adalet Bakanlığı reformu 2 yıl içinde hayata geçirmeyi planlıyor.
Hazırlanan taslağa göre, şu an 11 üyesi bulunan HSYK'nın üye sayısı artırılacak ama Kurul'un kaç üyeden oluşacağı şimdilik tartışılıyor. Bakanlığa göre, HSYK'nın muhtemelen 21 üyesi olacak. Taslağın hayata geçirilebilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor. Bu durumda referandumsuz anayasa değişikliği için 367 oy gerekiyor. AK Parti'nin 338 milletvekili olduğu için muhakkak CHP ya da MHP'den birinin desteğini yanına çekmesi gerekiyor.
Adalet Bakanlığı'nın tartışmaya açtığı HSYK'nın yeni yapısında daha geniş tabanlı temsilin öne çıktığı görülüyor. Buna göre yeni HSYK'ya üye gönderecek temsil grupları şöyle: “15 yılını dolduran avukatlar, üst düzey yöneticiler ve Adalet Akademisi arasından seçilecek üyeler. (Bu gruptan seçim ve atama işini Cumhurbaşkanı yapıyor). Hukukçu öğretim üyeleri arasından TBMM tarafından seçilecek üyeler. Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulu'nca seçilecek üyeler. Danıştay üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulu'nca seçilecek üyeler. Birinci sınıf adli yargı hakim ve savcılar arasından meslektaşlarınca seçilecek üyeler. Birinci sınıf idari yargı hakim ve savcıları arasından meslekteşlarınca seçilecek üyeler.”
Kurulun tam sayısı belli olmasa da kesinlik taşıyan bir nokta, salt çoğunluk yargı içinden seçimle gelen üyelerde kalacak. TBMM'den gelen üyelerin salt çoğunlukla mı, yoksa nitelikli oyla mı seçileceği de tartışılıyor. Üçte iki çoğunluk gibi nitelikli oy aranması TBMM'de iktidarla muhalefetin uzlaşmalarını zorunlu kılıyor. Avrupa Yargıçlar Konseyi raporlarında da parlamentodan üye gönderilmesi halinde, bu üyelerin nitelikli oyla seçilmesi isteniyor.
Yeni HSYK modelinde, şu andaki gibi tüm işlerin görüldüğü tek karar organı yerine 3 ayrı daire var. 1. daire “atama, nakil, yetki verilmesi ve diğer işlerle” görevli, 2. daire “terfi ve disiplin” işlerine bakıyor. “Denetim, soruşturma izinlerinin verilmesi, kurula sevk kararlarının verilmesi” ise 3. dairenin görevleri arasında.
Hükümet, Adalet Bakanı'nın HSYK üyeliğinden çekilmesi yolundaki taleplere karşın taslakta bu konuda geri adım atmadı. Taslakta, HSYK başkanı olarak yine Adalet Bakanı yer alıyor.
Adalet Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısında Yargı Reformu Taslağı ile bazı değişiklikler yapmayı planlarken, bu konuda Avrupa ülkelerindeki uygulamaları da gözönünde bulunduruyor. Adalet Bakanlığı'nın çalışmasına göre, bazı Avrupa ülkelerinde yüksek yargı kurullarıyla ilgili uygulama şöyle:
Fransa: 18 üyeli kurulun başkanlığını Cumhurbaşkanı, başkan yardımcılığını Adalet Bakanı yapıyor. Diğer üyelerin 6'sı hakim, 6'sı savcı, 1'i Danıştay üyesi, 3'ü ise senato, cumhurbaşkanlığı ve meclis tarafından belirlenen kişilerden oluşuyor.
İtalya: 27 üyeden oluşan kurulun başkanlığını Devlet Başkanı yapıyor. 8 üye avukatlar ve hukukçular arasından Meclis tarafından seçiliyor.
İspanya: 21 üyeli kurulun başkanlığını Yargıtay Başkanı yapıyor. Başkan dışındaki üyeler hakim, avukat ve hukukçular arasından, Kongre ve Senato tarafından Kral'a aday gösteriliyor.
Hollanda: 5 üyeli kurul, Adalet Bakanlığı'nın önerdiği isimler arasından Kral'ın atadığı 3 hakim, 2 işletme, iktisat vb. mezunu kişiden oluşuyor.
Almanya: Bu ülkede bilinen anlamda bir hakimler savcılar kurulu yok. Hakimlerin atama ve terfilerinde, federal düzeyde oluşturulan Hakim Atama Komisyonu ile Federal Adalet Bakanları yetkili.
Yargı reformunun ayrıntıları ile ilgili bilgi veren Adalet Bakanı Sadullah Ergin, HSYK taslağı için muhalefete de diyalog çağrısında bulundu. Taslağın olmazsa olmaz bir taslak olmadığını belirten Ergin, müzakereye açık olduklarını söyledi. Ergin, taslağın tüm toplumda mümkün olduğuncu tartışılmasını istediklerini anlattı. Hükümet, yapılan çalışmaları muhalefet partileri CHP, MHP ve DTP'ye de götürecek. Ergin, anayasa değişikliği ile ilgili referandum sinyali de verdi. Ergin, reform ile ilgili eylem planını geçen hafta Avrupa Komisyonu'na sunduklarını da açıkladı.
