Balyoz'da savcıları görevden alan Başsavcı Aykut Cengiz Engin'e hukukçular tepki gösterdi. Soruşturmaya karşı Engin'in defans yaptığını söyleyen hukukçular, şüphelilere, delilleri karartmak için fırsat verildiğine dikkat çektiler.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin, Balyoz soruşturmasını yürüten iki savcıyı görevden alınca 14 ilde başlatılan eşzamanlı operasyonlar durdu. Tüm aramalar ve gözaltı işlemleri iptal edildi. Başsavcının görevden alma kararını 'soruşturmaya müdahale' olarak yorumlayan hukukçular, hakkında işlem yapılamayan şüphelilere delil karartma, suç unsurlarını yok etme fırsatı verildiğine dikkat çektiler.
Başsavcı Engin'in müdahalesiyle durdurulan Balyoz operasyonunda, 70'i muvazzaf 86 subay hakkında gözaltı kararı çıkmıştı. Ancak Merkez Komutanlığı, Cumhuriyet Başsavcısı Engin'in genelgesini gerekçe göstererek 70 muvazzaf hakkında işlem yapmadı. Hukukçular, Cumhuriyet savcısının yetkisiz olması durumunda dahi gözaltıların icra edilmesi gerektiğini belirtiyor. Yeni atanan savcıların gözaltına alınanları sorgulaması gerektiğini belirten eski savcı Gültekin Avcı, “Eğer tutuklamaya gerek görmezlerse serbest bırakırlar” dedi. Başsavcının soruşturmayı bile bile durdurduğunu ifade eden Avcı, “Yani artık yakalanması gereken, gözaltına alınıp sorgulanması gereken kişilerin hepsi tavırlarını alacaklar, delilleri karartacaklar, kaçan kaçacak, saklanan saklanacak” şeklinde konuştu.
Doç. Dr. Mustafa Şentop da şüphelilere delil karartma için fırsat verildiğine belirterek ”Bu aynı zamanda, şüpheli konumunda bulunan ve savcılar tarafından haklarında arama ve yakalama talimatı verilmiş kişilerin deşifre olması ve soruşturmanın sonraki aşamalarına hazırlanmaları için bir imkana dönüştürülmüş olmadı mı?” dedi.
Hukukçular Derneği Başkanı Kamil Uğur Yaralı ise operasyonun durdurulması 'adalete güveni sarsan' bir gelişme olarak yorumladı. Başsavcının hem görevden aldığı hem de yeni atadığı savcıları kamuoyu önünde zor duruma soktuğunu söyleyen Eski Başsavcı Reşat Petek de gözaltı kararı uygulanmayan 70 kişi hakkında yetkili savcıların bir an önce işlem yapması gerektiğini belirtti. Sorguları yapılanların ya serbest kalacağını ya da tutuklanacağını söyleyen Petek, “Burada yapılan tasarrufun hatalı olduğu zaten sonucu itibarıyla ortaya çıkıyor” dedi. Demokrat Yargı Başkanı Osman Can ise Aykut Cengiz Engin'in savcıları görevden almasını yargıya müdahale olarak gördüğünü söyledi. Can, "Türkiye'de şu an politik mücadele yürütülüyor. Bu politik mücadele yargı içerisinde ve yargı aktörleri tarafından yürütülüyor" ifadelerini kullandı.
Eski Savcı Gültekin Avcı: Soruşturmaya en etkili müdahaleyi İstanbul Cumhuriyet Başsavcısının yaptığını söyleyebiliriz. Başsavcılar cumhuriyet savcılarını soruşturmadan alabilirler. Böyle bir yetkileri var tabii ki. Ama bu yetkiyi kullanırken çok ciddi sebeplere dayanmanız gerekir. Mesela bu savcılar hakkında bir suç soruşturması mı var, disiplin soruşturması mı var? Ortada sebep yokken soruşturmanın en önemli aşamasında, üstelik 90'ı aşkın kişi hakkında gözaltı, yakalama emri verilmişken müdahale kabul edilemez. Bu İstanbul Başsavcısının defansıdır. Ergenekon operasyonuna defans yaptığı söylenebilir.
Emekli Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet Gündel: Başsavcı ve başsavcıvekillerinin savcılara talimat verme gibi bir yetkileri yok. Emniyet'e ve Jandarma'ya gönderilen yazı da yasadışıdır. Adalet Bakanlığı'nın derhal inceleme başlatması gerekir.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin, "Balyoz" adı verilen soruşturmayı yürütmek ve koordine etmekle görevli olan başsavcıvekilinin, çalışma arkadaşları arasında görev değişimi yaptığını ve bunun makul sebeplere dayandığını söyledi. Son olarak Koordinatör savcı Süleyman Pehlivan'ın imza yetkisi alındı, yetki savcı Mehmet Ergül'e verildi.
Sultanahmet'teki İstanbul Adalet Sarayı'na gelişinde gazetecilerin sorularını cevaplandıran Başsavcı Engin, Örgütlü suçlar biriminde, adı geçen soruşturmayı yürütmekle görevli savcıların açığa alınmaları ya da yetkilerinin kaldırılmasının söz konusu olmadığını söyledi. Engin, zaten kendilerinin böyle bir işlemi yapmak için yetkilerinin ve görevlerinin bulunmadığını bildirdi.
Engin ayrıca, "Tabii ki yeni görev verdiği savcı arkadaşlarımızın da dosyaları bir süre incelemesi ve tetkik etmesi gerekli olduğundan operasyonlara ara verilmiştir. Olay bundan ibarettir. Bu değişiklik konusunda başsavcıvekilinin bana getirdiği gerekçeler ve izahatlar benim tarafımdan da makul ve doğru bulunmuştur. Bu nedenle böyle bir değişiklik yapılmıştır. Yoksa bu görevdeki diğer arkadaşlarımız hakkında olumsuz herhangi bir düşünce veyahut da tasarruftan kaynaklanmamaktadır" diye konuştu.
Eski İstanbul Barosu Başkanı Doç. Dr. Yücel Sayman: Kamuoyunun yakından takip ettiği bir soruşturmada görevden alma yapılıyorsa ciddi gerekçeler olmalı. Engin'in talimatlarıma uymadılar gerekçesi çok vahim. Mahkemenin verdiği arama kararını başsavcı iptal edemez. Kararı iptal ediyorum diyorsa bundan vahim bir hukuk skandalı olamaz. Bugüne kadar yapılan aramalar ve gözaltılar Engin'in görevden alma kararından etkilenemez. Süreç devam eder. Aramalarda elde edilen delillerin mahkeme dosyasına sunulması gerekir.
Eski Başsavcı Reşat Petek: Soruşturmanın selameti açısından baktığımızda ilgili soruşturmanın savcısı, yüzlerce, binlerce sayfayı okumuş, videoları izlemiş, ses kayıtlarını dinlemiş, bütün delilleri incelemiş, hazırlığını yapmış, mahkemelerden arama, el koyma, gözaltı karalarını yapmış. Bütün bunları yapıp da operasyona başladığı sırada o savcıların bu soruşturmadan el çektirilmesi maslahata uygun değil. Soruşturmanın selameti bakımından doğru bir tasarruf olarak yorumlanamaz. Gözaltılar yanlışsa buna mahkeme karar verir.
Doç. Dr. Mustafa Şentop: Savcıların izin alma zorunluluğu yok. Zaten Başsavcılık yazısı da izin almayı değil, haberdar etmeyi içeriyordu. Ancak yapılan bununla sınırlı değil. Ve ortada ilk kez karşılaşılmış bir durum da yok. Balyoz soruşturmasında yetkili savcı dördüncü kez değiştirildi... İki savcı da dosyadan alındı. Bunun sebebi nedir? Balyoz soruşturmasını yürütebilecek kapasitede bir savcı mı yok? Nedir bu soruşturmanın özelliği?
Demokrat Yargı Birliği Eşbaşkanı Dr. Gazi Ertekin: Başsavcı Aykut Cengiz Engin'in tavrı Usule ve Anayasa'ya aykırı. Bu müdahalenin ilk adımı il emniyet ve jandarma komutanlıklarına gönderilen yazıyla atıldı. "Kendisini Cumhuriyet savcısı üzerinde görmek hiçbir şekilde hukuka uygun değildir
