BOTAŞ'ın, ödemediği vergi borcunun 7.5 milyar lira olduğu ortaya çıktı. Geçen yıl yüzde 74 zamla kârını katlayan BOTAŞ, 2010 yılı kâr hedefini tutturmak için ise ocak ayında gaza yüzde 40 oranında zam yapabileceğini fısıldıyor
Gaz anlaşmaları dahil, birçok faaliyeti 'ticari sır' gerekçesiyle kamuoyu ile paylaşılamayan BOTAŞ'ın geçen yıl yüzde 74 oranında doğalgaza zam yapmasına rağmen, ödemediği KDV borcunun 7.5 milyar liraya ulaştığı ortaya çıktı.
Hazine'nin 2010 yılı için 3.5 milyar lira kâr hedefi koyduğu, geçtiğimiz ekim ayı itibariyle de 3 milyar lira kârı bulunan BOTAŞ ise bu rakamın tutturulması için gelecek yıl gaza yüzde 40 oranında zam yapabileceğini fısıldıyor. Edinilen bilgiye göre BOTAŞ'ın sattığı gazdan dolayı dahilde KDV borcu, bir de ithal ettiği gazdan dolayı da ithalat KDV'si borcu bulunuyor.
Satılan gazdan dolayı dahilde KDV borcu Maliye Bakanlığı'na ödeniyor. İthal edilen gazın KDV borcunu ise gazın girişinin yapıldığı gümrükler üzerinden ilgili saymanlığa ödeniyor. Saymanlıklar tarafından da merkezi bütçeye aktarılıyor. Gaz satışında elde ettiği dahilde KDV tutarı, ithalde ödediği KDV'den indiriliyor. Aradaki fark da vergi dairesine dahildeki KDV olarak ödeniyor.
Buna göre, 2007 yılında Maliye Bakanlığı'na sattığı gazdan dolayı ödemediği KDV tutarı 500 milyon lira olan BOTAŞ'ın borcu, ekim sonu itibariyle 2 milyar liraya ulaştı. Geriye kalan 5.5 milyar lira ise ithal ettiği gazın ödemediği KDV borcu olarak duruyor.
Yaptığı gaz anlaşmaları başta olmak üzere, birçok faaliyeti 'ticari sır' gerekçesiyle kamuoyu ile paylaşılamayan, ciddi parasal tutarların döndüğü ve ciddi soruşturmalarda adı öne çıkan BOTAŞ, şimdi de yüzde 70 zam ile gündeme gelmişti. Ancak, zamla ilgili BOTAŞ yetkilileri dahil kimseden açıklama gelmezken, zam olmayacağına dair 'inandırma' görevi Enerji Bakanı Taner Yıldız'a kaldı. Bakan Yıldız, vatandaşlar ve sanayiciler arasında tartışma yaratan zam konusunda, “doğalgaza yüzde 70 oranında zam yapılması diye ortada bir durum yok” açıklamasında bulunmuştu.
Öte yandan, geçen yıl toplam yüzde 74 oranındaki zammın arkasında ise Hazine'nin, enerji KİT'lerinin zarar etmemesi kararının yattığı ortaya çıktı. Enerji Bakanlığı'nın YPK'ya yazdığı yazıda, doğalgaza zam yapılmamasının tüketim açısından önemli olduğunu vurgulanmıştı Ancak Enerji Bakanlığı'nın yazısına rağmen, dönemin Hazine Bakanı Mehmet Şimşek'in isteğiyle YPK'da doğalgaza zam kararlaştırılmıştı. Karar çerçevesinde yıl içerisinde toplam yüzde 74 zam yapılmıştı.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise BOTAŞ'ın ithal ettiği gazla ilgili KDV'yi maliyeye ödemediğini belirterek, “Fiyatı düşük tutmak için 7.5 milyar lirayı ödemiyor. Bu borç da fiyat düzenlemesinden dolayı ortaya çıktı. Ama ithal ettiğin gazın KDV'sini maliyeye ödemezsen doğru olmaz” diye konuştu. Babacan'ın bu açıklamasını ise enerji çevreleri “Eğer BOTAŞ gaz fiyatını düşük tutmak için maliyeye borcunu ödemiyorsa ve bu sayede gazın fiyatını düşük tutuyor ise geçen yıl yüzde 74 oranında zammı neden yaptı. Yoksa son günlerde ortaya çıkan yüzde 70 zam da bu borçların ödenmesi için mi yapılacak” şeklinde yorumladı.
Hazine'nin enerji KİT'lerinin zarar etmemesi konusunda ısrarcı olduğu ve bu nedenle, geçen yıl yüzde 74 zamla kârını katlayan BOTAŞ'a 2010 yılı için de 3.5 milyar lira kâr hedefi koyduğu ortaya çıktı. BOTAŞ ise Hazine'nin öngörüleri doğrultusunda rakamın tutturulması için gaza gele- cek yıl yüzde 40-50 oranında zam yapabileceğini fısıldamaya başladı. Bu arada, bir süre önce Rusya ve İran doğalgazı borcunu ödemek için bankalardan kredi kullandığı belirlenen BOTAŞ'ın, banka borçlarını ödediği ve finansman yapısını da güçlendirdiği kaydediliyor.
Hazine'nin 2009 yılı için BOTAŞ'a 1 milyar 427 milyon lira kâr hedefi öngördüğünü kaydeden yetkililer, şirketin, gaza yapılan yüzde 74'lük anormal zam sonrası yılın ilk 6 ayında 2,4 milyar lira kâr rakamına ulaştığını belirttiler. Ekim ayı itibarıyla da bu rakamın 3 milyar lirayı geçtiği kaydedildi. Öte yandan BOTAŞ'tan üst düzey bir yetkili ise kurumun alacaklarının borçlarının iki katına ulaştığını söyledi. Enerji Bakanlığı yetkilileri de söz konusu tutarın 15 milyar lirayı aştığını hatırlatırlarken, özellikle son iki yılda kurumun hem borcunun hem de alacaklarının miktarının hızla arttığına dikkat çektiler.
Dünyada kalan petrol rezervlerinin ortaya konan miktarların çok altında olduğunu ifade eden Uluslararası Enerji Ajansı yetkilisi ajansın satın alma paniğini önlemek için rakamları bilinçli olarak abarttığını ifade etti. İşte dünyanın önde gelen basın organlarının politika ve ekonomi alanında dünkü manşetleri ve öne çıkardıkları haberler: Uluslararası Enerji Ajansı'ndan (UEA) bir yetkili kurumun ortaya koyduğu rezerv tahmin rakamlarının gerçeği yansıtmadığını ifade etti. İddialar kurumun petrol talebi ile ilgili en son yayımladığı Dünya Enerji Görünümü raporuyla ilgili şüphe yarattı. Raporda dünya günlük petrol üretiminin bugünkü 83 milyon varillik düzeyden 105 milyon varil düzeyine çekilebileceği belirtilmişti. Bu raporlar başta İngiltere ve ABD olmak üzere büyük ülkelerin enerji politikalarının belirlenmesinde önemli rol oynuyor.
