Beyaz Saray biraz daha düşünmeli

John L. Esposito
00:004/06/2010, Cuma
G: 4/06/2010, Cuma
Yeni Şafak
Beyaz Saray biraz daha düşünmeli
Beyaz Saray biraz daha düşünmeli

Amerikan hükümetinin verdiği tepki, verilen evrensel tepki dikkate alınırsa İsrail hükümetinin arzu ettiği bir demeç gibi görülüyor. Bu tepki tek taraflı ve İsrail'e destek anlamına geliyor

Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nın 'Özgür Gazze Filosu' başlığını taşıyan ve İsrail'in haksız saldırısına aldırış etmeyen yanlı tepkisi adeta İsrail hükümetinin onayı alan George W. Bush dönemi demeçlerini andırıyor. Dahası, Obama yönetiminin hem küresel anlamda hem de İslam Alemi'nde edindiği güvenilirliği zedeliyor.

Başkan Obama'nın önünde duran ve çözüm bekleyen krizleri es geçmek olmaz, özellikle de ivedilikle çözüm bekleyen Arap-İsrail ilişkileri gibi. Ancak son yaşananlar ile Beyaz Saray gerçekleri görmezden gelerek ve çarpıtarak İsrail hükümetinin bakış açısını papağan misali tekrarlıyor. Beyaz Saray'ın mesajı, West Bank'a uygulanan ambargo kaldırılmasın şeklinde algılanıyor, zira bu bölgeye yönelik uyguladıkları ilk politika da bu şekilde olmuştu. Tüm bu mesajlar, gerçekte yaşananları yansıtan hamlelerden mahsun bırakıyor Beyaz Sarayı. Amerikan hükümeti bu şekilde dürüst bir arabulucunun oynaması gereken rolden epey uzaklaşmış oluyor. Türkiye, Avrupa Birliği ve İslam dünyasındaki Amerikan müttefiki ülkelerden de uzaklaşılmış olunuyor.

GAZZE POLİTİKASI DEĞİŞMELİ

Bu durum artık Amerikan hükümetinin açık ve seçik olarak, beğensek de beğenmesek de, Gazze politikasının ne olduğuyla ilgilidir. Bu çatışma halinin çözülmesi kapsamında, Hamas kilit bir aktördür, zira demokratik olarak seçilmiş bir hükümettir ve yapısal bir çözüm aranıyorsa Hamas dikkate alınmalıdır. Gazze'ye olan ambargo bölgenin altyapısını son derece olumsuz şekilde etkilemiş, pekçok insani felaket getirmiş, hatta İsrail karşıtı pekçok radikal oluşumun türemesine zemin hazırlamıştır.

Birleşmiş Milletler'in Gazze'deki Yardım ve Çalışma Kurumu'nun (UNRWA) Başkanı John Ging filonun Gazze'ye ulaşmasının bölge için önemli olduğunun altını çiziyor. Orta Çağ'ı andıran bu kuşatma bölgede kitlesel işsizliğe, yoksulluğa, gıda erişimi zorluklarına ve hızlı artan gıda fiyatları olarak kendini gösteriyor. Bugün bu sebeblerden dolayı her 5 Gazzeli'den 4 tanesi insani yardıma muhtaç olarak yaşamını idame ettiriyor. Ging'e gore Hamas'ın yapılan insani yardımları çaldığı ve kötü kullandığı iddiaları da gerçeği yansıtmıyor ve Birleşmiş Milletler'in yardımlarına son derece saygı duyuyor.

Basit gerçek şu ki, İsrailli komandolar uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiler. İsrail'e ait değil, uluslararası sulara müdahale ettiler, sabaha karşı 4'te gemilere yönelik saldırıda bulundular ve Başbakan Netanyahu'nun şok edici ifadesiyle beklenmedik direnişle karşılaştılar. Peki İsrailliler ne bekliyorlardı? Diyelim ki ellerinde bıçak ve demir sopalar dışında başka silah olmayan bir grup yasadışı bir baskınla karşılaştı, bu durum yine de nokta atışı yapabilen, en üst teknolojide silahlanmış askerlerin hedefi olmalarını mı gerektirir? Peki ya engellenen enformasyon ve medya erişimi ve konulan sanal engellemeler? İsrail hükümetinin bu konuda derin bir sorgulama süreci başlatmasını umuyoruz. Bu durum ya tehlikeli bir saflık ya da kasti yapılan bir alaycılık içeriyor. Genel olarak, Amerikan hükümetinin verdiği cansız tepki, verilen evrensel tepki dikkate alınırsa İsrail hükümetinin bizim söylememizi arzu ettiği bir demeç gibi görülüyor. Özellikle Orta Doğu'da ve İslam Alemi'nde Amerika'nın tek taraflı olarak ve tamamen İsrail'le birlik olduğu yönünde.

ABD DE HESAP VERMELİ

Amerikan iç siyasetinin gerçeklerini biliyoruz ve Obama hükümeti üzerinde oluşan baskıyı da. Bu baskı malum gelecek seçimler. Obama, West Point konuşmasında yaptığı vurgu ile Bush dönemine koyduğu mesafeyi son derece açık bir şekilde ortaya koymuştu. Daha sonrasında, Ankara ve Kahire'de yaptığı konuşmalar ve temaslar neticesinde, daha once hiçbir başkanın ulaşamadığı ölçüde İslam alemi ile iletişim kurabilmişti. Ancak o dönemlerden beri Obama'ya açılan pencere, bugün artık kapanıyor. Filistin topraklarına bakan İsrail topraklarına örülen duvara yazılan 'Amerikan Malı - Made in America' sloganı çok şey anlatıyor. Bu duruş, Amerika'nın sessizliğiyle daha da belirginleşiyor. İsrail'in yarattığı felaketlere suç ortağı pozisyonuna sokuyor.

Amerika Gazze'ye yönelik kuşatma ve sorunlara yönelik çözümsüzlük açısından makus talihi yenmek açısından liderlik yapabilecek tek ülke. Bugün yaşanan trajedi ve gerek küresel olarak, gerekse de İsrail'in kendi içinde yaşadığı kınama Gazze'ye yönelik kuşatmanın sona erdirilmesi için bir fırsat olabilir, ki bu hareket hem İsraillilerin uzun vadeli çıkarları için ideal, hem de Gazzelilerin istedikleri bir yol. Ancak bu alternatif kuşkusuz olarak Amerika'nın da çıkarlarına uygun düşüyor, zira bu şekilde İsrail tarihinde gelmiş geçmiş en sağ hükümetinin değişmez usüllerine ters düşmemiş oluyor Amerika.

* Georgetown Üniversitesi Din ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi Huffington Post, 1 Haziran 2010, Çev. Evren Tok