25 yıllık iç savaşın sonuna gelindi

Cihan
00:0026/01/2009, Pazartesi
G: 26/01/2009, Pazartesi
Yeni Şafak
25 yıllık iç savaşın sonuna gelindi
25 yıllık iç savaşın sonuna gelindi

Sri Lanka, son 25 yıldır ayrılıkçı Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları gerillaları ile olan kanlı mücadelesinde sona yaklaştı.

Ordudan yapılan açıklamalarda, bu hafta sonu gerillaların son büyük kasabasının ele geçirildiği, ayrılıkçıkların 300 kilometrekarelik ormanlık bir alana sıkıştırıldığı bildirildi.


1983 yılından beri yaklaşık 75 bin kişinin hayatını kaybettiği iç savaş, gerillaların ülkenin kuzey ve doğu kesimlerinde ayrı bir Tamil devleti kurmak için hükümete karşı silahlı mücadeleye girişmesiyle başladı. Sri Lanka'da 25 yıldır devam eden kanlı çatışmaların önemli olayları şöyle:



1948- Seylan (Ceylon) adası İngiltere'den bağımsızlığını kazandı.



1956- Hükümetin, çoğunluğun dili olan Sinhala'yı resmi dil kabul etmesi ile ülkenin yüksek mevkilerinde sıklıkla bulunan azınlık Tamiller ikinci sınıf vatandaş statüsüne itildiklerini iddia ettiler.



1958- Tamiller ilk isyanlarına başladı. Çıkan çatışmalarda binlerce Tamil topraklarından oldu. Sinhala ve Tamiller arasında ayrılık tohumları atıldı.



1972- Ülke adını Sri Lanka olarak değiştirdi. Cumhuriyet rejimine geçti. Budizm ana din olarak kabul edildi.



1976- Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları örgütü, Velupillai Prabhakaran tarafından resmen kuruldu.



1983- Örgüt ülkenin kuzeyinde orduya karşı düzenlediği saldırıda 13 askeri öldürdü. Başkent Kolombo'da protesto için büyük gösteriler düzenlendi. Yüzlerce kişi öldü, binlerce kişi kaçmak zorunda kaldı. Tamillerin "İlk Elam Savaşı" olarak adlandırdığı iç savaş böylece başlamış oldu.



1987- Hindistan olaya müdahale etti. Ateşkesi sağlamak için Sri Lanka'ya asker gönderdi. Silahsızlanmayı kabul etmeyen Tamiller ateşkes anlaşmasından vazgeçti, yaklaşık 1000 Hint askerinin öldüğü 3 yıllık savaş başlamış oldu.



1990- Büyük kayıplar veren Hindistan geri çekildi. Örgüt, Cafna kentinin kontrolünü ele geçirdi. "İkinci Elam Savaşı" başladı.



1991- Tamil olduğu anlaşılan bir saldırgan, eski Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi'yi, Hindistan'ın güneyinde düzenlediği intihar saldırısıyla öldürdü.



1993- Tamil gerillaları ile ateşkes anlaşması yapmak isteyen Sri Lanka Devlet Başkanı Ranasinghe Premadasa, intihar saldırısında öldürüldü. Saldırıdan gerillalar sorumlu tutuldu.



1995- Devlet Başkanı Çandrika Kumaratunga, ayrılıkçılarla ateşkes yapmayı kabul etti. Donanmaya ait bir gemi Tamil gerillaları tarafından batırıldı ve "Üçüncü Elam Savaşı" başladı. Cafna kenti hükümetin kontrolüne geçti.



1995-2001- Savaş, ülkenin kuzeyi ile doğusuna da sıçradı. Başkent Kolombo'da düzenlenen intihar saldırısında 100 kişi öldü. Bir başka saldırıda ise Devlet Başkanı Kumaratunga yaralandı.



2002- Norveç'in arabuluculuğunda taraflar ateşkes anlaşması imzaladı.



2003- Örgüt, barış görüşmelerinden çekildi, ateşkes anlamını kaybetti.



2004- Tamil gerillaları, ülkenin doğusunda kontrolü ele geçirdi.



2005- Sri Lanka Dışişleri Bakanı, Tamil gerillaları tarafından öldürüldü. Örgüte karşı sert önlemler alınması taraftarı Mahinda Rajapaksa devlet başkalığı seçimini kazandı.



2006 - Nisan-temmuz ayları arasında artan çatışmaların, "Dördüncü Elam Savaşı"nın başlangıcı olmasından endişe duyuldu. Cenevre'de bir araya gelen taraflar bir sonuç elde edemedi.



2007- Tamillerin ülkenin doğusundaki kalesi olarak bilinen Vakarai'yi ele geçiren ordu, doğudaki bölgelerin Tamillerden arındırıldığını açıkladı.



2008- 2002 yılının Ocak ayında Norveç'in arabuluculuğunda imzalanan ateşkese son veren hükümet, aynı yılın Ağustos ayında gerillaların kuzeydeki 4 cephesine doğru ilerlemeye başladı.



2009- 2 Ocak- Gerillaların sözde başkenti Kilinoçi şehrine giren ordu, bölgeyi helikopter ve jetlerle bombalamaya başladı.


-7 Ocak- Bakanlar Kurulu Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları örgütünü yeniden "terörist grup" olarak adlandırdı. Hükümet sivil Tamil vatandaşlarını savaş bölgesinde bırakamayacağını duyurdu.



- 9 Ocak - Ordu, Cafna yarımadası giriş kapısı ve eski askeri üs olan Fil Yolu'nu (Elephant Pass) ele geçirdi. Hükümet böylece 23 yıl sonra ilk defa kuzeyi güneye bağlayan A-9 yolunu tekrar ulaşıma açmayı başardı.



-25 Ocak - Ordu adanın Kuzeydoğusunda bulunan Tamil gerillalarının elindeki son önemli kasaba olan Mullaittivu'yi ele geçirdi. Hükümet, "savaş bitmek üzere" mesajı verdi.