Büyümenin öncü göstergesi sanayi üretiminde düşüş krizin etkisi ile hızlandı. Geçen yılın aynı ayına göre sanayi üretimi Ekim'de yüzde 8,5 azaldı. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı da 9,7 puan düşerek yüzde 72,9'a indi. Merkez Bankası, krizin etkilerini azaltmak için bankaların döviz cinsi mevduatlar için tuttuğu zorunlu karşılıkların oranını iki puan düşürdü. IMF ile anlaşmanın yakın olduğunu belirten Bakan Şimşek ise, önlemlerin devreye gireceğini açıkladı
Küresel mali krizin sanayi üzerinde ağustostan itibaren hissedilmeye başlanan olumsuz etkisi ekimde yüksek boyutlara ulaştı. Geçen yılın aynı ayına göre ağustosta yüzde 4,1, eylülde de yüzde 5,2 gerileyen sanayi üretiminde ekim ayında ise yüzde 8,5'le rekor düzeyde bir düşüş yaşadı. Kasım ayında imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre 9,7 puan düşerek yüzde 72,9'a indi. Temel neden ise talep yetersizliği olarak belirlendi. Toplam üretimin yüzde 48,3'ünü gerçekleştiren kesim iç talep yetersizliği yüzünden tam kapasite ile çalışamadığını bildirdi. Dış talep yetersizliğini gerekçe gösterenlerin oranı da yüzde 27,8 olarak gerçekleşti. Tam kapasite ile çalışamama nedenleri arasında mali imkansızlıkların oranı yüzde 3,8 ve ithal mallarda hammadde yetersizliği yüzde 2,2 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası ise, küresel mali krizin etkilerini azaltmak için bankalara ve ihracatçıya destek amacıyla yeni önlemler aldı. Bankaların döviz mevduatları için Merkez'de tuttuğu zorunlu karşılıkların oranı iki puan düşürüldü. Kararla bankacılığa 2,5 milyar dolarlık ek döviz likiditesi sağlandı. MB ayrıca Eximbank'a bir kaynak sundu. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek de, IMF ile görüşmelerde önemli mesafe alındığını ve çeşitli kurumların şu ana kadar krize karşı aldığı önlemleri anlattı. Bugüne kadar birçok önlem aldığını belirten Şimşek, “Bundan sonra da gerektiğinde önlem alınır. Bizim alacağımız önlemlerin de sınırı var. Bu tedbirlerin etkin olması bizim için çok önemli bir önceliktir” dedi.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) ekonomisti Başar Yıldırım, “Bu düşüş 2008 büyümesini çok negatif etkileyecek. Yerli ve yabancı bütün kuruluşlar zaten 2008 büyüme beklentilerini rezive etmişlerdi. Biz bu rakamlarla tekrar bir revizyon geleceğini düşünüyoruz” derken, Kiğılı giyim mağazaları zincirinin kurucusu ve sahibi Abdullah Kiğılı da, “Dış talep daraldı ve eski yeni tüm siparişler iptal edilir hale geldi. Karanlık bir trende yürüyor ama önümüzü göremiyoruz” şeklinde konuştu.
Küresel krizin etkisiyle önceki üç ayda giderek artan kötüleşme sinyalleri, kapasite kullanım oranında Kasım ayında da kendini gösterdi. Buna göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre 9,7 puan düşerek yüzde 72,9'a indi. Türkiye İstatistik Kurumu İmalat Sanayi Anketi'nin Kasım sonuçlarına göre, en hızlı düşüş büro, muhasebe ve bilgi işlem makinelerinde yaşandı. Kasım ayında, işyerlerinin, tam kapasite ile çalışmamasının nedenleri arasında talep yetersizliği ilk sırada geldi.
TÜİK Aylık Sanayi Üretim Endeksi'nin Ekim ayı sonuçlarını açıkladı. Buna göre Aylık Sanayi Üretim Endeksi, Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,5 azalarak 135,3 oldu. Madencilik sektörü endeksi yüzde 15,4, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 10,3 azalış gösterdi. İmalat Sanayi Endeksi'nin Ekim ayında 2007 yılının aynı ayına göre değişim oranları incelendiğinde, en yüksek düşüş oranının yüzde 29,4'le Metal Eşya Sanayii İmalatında gerçekleştiği görüldü.
Merkez Bankası yaşanan krizin etkilerini hafifletmek için bugün iki ayrı hamle yaptı. Bankaların zorunlu karşılık oranlarını düşüren Merkez, ihracat reeskont kredisi limitini de iki kat arttırdı. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada, bankaların zorunlu karşılık oranlarının düşürüldüğü belirtildi. Buna göre Türk parası yükümlülükleri yüzde 6'da kalırken, yabancı para yükümlülükleri yüzde 9 oldu. Merkez Bankası'nın bu hamlesi ile bankacılık sistemine 2,5 milyar dolarlık ek likidite sağlanması bekleniyor. Merkez Bankası, yaşanan küresel krizin reel sektör üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla da ihracat reeskont kredisi limitini 500 milyon dolar artırarak 1 milyar dolara yükseltti.
