İstanbul Borsası yılbaşından ekim ayının sonuna kadarki 10 aylık dönemde 2,8 milyar dolarlık yabancı satışına sahne oldu. Aynı dönemde Migros hissesi satan yabancı T.Telekom hissesi aldı
Küresel kredi krizi nedeniyle yaşanan çalkantılı süreç, en çok hisse senedi piyasalarını vurdu. ABD, Almanya, İngiltere ve Rus borsası dramatik düşüşlere sahne olurken, İstanbul Borsası'nda da ortalama olarak yüzde 50'ye varan kayıp yaşandı. Yılbaşı itibariyle 55 binli seviyelerden işlem gören İMKB-100 Endeksi dün itibariyle 24 bin puana geriledi. Bu büyük düşüşte global krizin etkisiyle yabancı satışlarının etkili olduğu belirtiliyor. Yabancılar, yılbaşından ekim ayına kadarki süre içinde toplam 2,8 milyar dolarlık hisse senedi satışı yaptılar. En çok satışın yaşandığı ay olan ağustos ayında 1,2 milyar dolar hisse satan yabancılar, ağustostan sonra en yüklü satışı 800 milyon dolarla geçtiğimiz ekim ayında gerçekleştirdiler.
Bu satışların etkisiyle İMKB'deki yabancı payı yüzde 72'lerden yüzde 67,5'lere kadar geriledi. Uzmanların ortak beklentisi, kriz tedirginliğinin devamı durumunda yabancı satışlarının arkasının geleceği yönünde. Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Onur Mutlu'ya göre bu konuda asıl fırtına geride kalmış olabilir. Çünkü şu ana kadar bir çok kötü bilanço satıldı. 'Bundan dolayı yabancılarda çok büyük satışlar olacağını düşünmüyorum' diyen Mutlu, önümüzdeki günlerde hedge fonlardaki hesap bağlama işlemleri nedeniyle bir miktar daha satış yaşanabileceğini söylüyor.
Yabancı işlemlerinin analiz edildiği her dönem gündem 'Bıyıklı yabancı' tartışmalarına sahne olur. Yılbaşından bu yana geçen 10 aylık süreyi kapsayan yabancı işlemlerinin hepsinin 'gerçek yabancı' olmayabileceğine değinen Euro Trend Yatırım Ortaklığı Genel Müdürü İsmail Güner, 'Şu anda ufak ufak çıkışlar oluyor. Türkiye'den çıkışlar oluyor fakat bu çıkışların hepsine yabancı gözüyle bakmamak gerekiyor. Bu rakamın içinde yerli spekülatörlerin olduğu kesin. Vergi avantajından dolayı yurtdışından işlem yapan birçok spekülatörün olduğunu biliyoruz. Türkiye'den çıkan paranın yarısı yerli olabilir' tespitinde bulunuyor.
Şu anda piyasalarda durum her gün değişik bir seyir izliyor. Amlerika'da başlayan bu kriz, ardından Avrupa'ya sıçradı. Asya ve Rusya'yı da içine alan global dalgadan gelişmekte olan ülkeler de dolaylı olarak etkilenmeye başladı. Türkiye'nin bu tsunaminin dışına çıkmasının zor olduğu belirtiliyor. Türk piyasalarının yurtdışından ayrışması söz konusu değil. Bizdeki döviz açıklarını da hesaba katarsak durum riskli bir noktaya doğru gidiyor. Özel sektörün döviz borcu kurun yükselmesi ile birlikte piyasayı riske soktu. Bu da ülke riskinin ön plana çıkacağının bir işareti.
Ocak-Ekim 2008 dönemini kapsayan 10 aylık süreç içinde yabancı yatırımcılar en çok Türk Telekom hisselerine ilgi gösterdi. Söz konusu süreçte 148 milyon dolarlık Türk Telekom hissesi alan yabancı, hisselerin halka arz edildiği Mayıs ayından eylül ayına kadar hiç satış gerçekleştirmedi. Anılan dönemde 9 ay boyunca Türk Telekom hissesi alan yabancı, sadece ekim ayında 5 milyon net satıcı oldu. Hisselerdeki yabancı satışı ekim ayında 5milyon dolar olarak gerçekleşti. Türk Telekom'un ardından yabancının en çok aldığı ikinci hisse ise 138,6 milyon dolarlıklık net alışla Garanti Bankası oldu. Yabancının aldığı diğer hisseler ise sırasıyla 110 milyon dolarlık net alım işlemiyle Doğan Holding, YKB, Tukcell, Anadolu Efes, Eczacıbaşı İlaç, Koç Holding, Ak Enerji ve Sabancı Holding oldu. En çok kaçış yaşanan hisselerin başında ise 845 milyon dolarlık satışla Migros, 122 milyon dolarlık satışla Erdemir, 95 milyonla Kardemir D, 92 milyonla Tüpraş, 83 milyonla Şekerbank ve 79.4 milyon dolarlık satışla Doğan Yayın Holding yer aldı.
