Boğaz'ın silueti yeniden çizilecek

Boğaz kıyısındaki yapılaşmanın kurallarını belirleyen 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu'nun kabul edildiği 1983 yılından bu yana, İstanbul'da nüfus ve yerleşim bakımından önemli değişiklikler oldu. 80'li ve 90'lı yıllar boyunca artan kentsel sorunlarla birlikte İstanbul Boğazı'nın kültürel ve tarihi değerlerini ve doğal güzelliklerini kamu yararı gözetilerek korumak ve geliştirmek, Boğaz'daki nüfus yoğunluğunu artıracak yapılanmayı sınırlamak için uygulanacak imarı belirlemek amacıyla yürürlükte bulunan mevzuat da yetersiz bir hale geldi.

Geçtiğimiz haftalarda yürürlükteki kanunun el verdiği ölçüde Üsküdar kıyılarını kapsayan 1/5000'lik bir plan hazırlayan Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara, 2960 sayılı kanunun günümüzün ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yenilenebilmesi için de çalışma başlattıklarını söyledi.

Boğaz'da kıyısı olan 5 Büyükşehir ilçesinin bir araya gelerek oluşturduğu İstanbul Boğazı Belediyeler Birliği'nin de başkanı Olan Mustafa Kara, Marmaray çalışmalarıyla birlikte yeni bir döneme başlayan Üsküdar'da yaşanacak değişiklikleri ve “Boğaz Ön Görünüm Çizgisi” projesiyle ilgili gelişmeleri anlattı.

Yürürlükteki 2960 sayılı Boğaz Kanunu'nun artık ihtiyacı karşılamadığını belirten Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara şunları söyledi: “1983 yılında ilk defa sıkıyönetim döneminde denizden çekilen fotoğraflarla yapılan “Boğaz ön görünüm çizgisi” planı var elimizde. O dönemin teknik imkânları çok iyi olmadığı için çok iyi çizilmemiş bir sınır çizgisi var veri aldığımız. Bizim ilk itirazımız bu çizginin doğru çizilmesi yönünde. Üsküdar'da 1992'den bu yana da çok ciddi gelişmeler oldu. Caddelerimiz büyüdü, nüfusumuz arttı. Böyle olunca biz eskiyen bu planların revize edilmesi gerektiğine karar verdik. Öncelikle 2960 sayılı yasa değişmeli. Ancak bu konuda kamuoyunun doğru bilgilenmesi gerekiyor. Orman vasfını yitirmiş arazilerle ilgili 2B planının nasıl aksettirildiği malum. Şimdi bizim 2960 sayılı yasayı değiştirmemiz gerektiğine inanıyoruz ama halka iletişim doğru kurularak. Öbür türlü gözlerini Boğaz'a diktiler Boğaz'ı katlediyorlar yaftası yemek de istemiyoruz.”

Boğaz ön görünüm çizgisinin yalnızca Üsküdar'ı değil Boğaz'da kıyısı olan 5 ilçeyi ilgilendirdiğini belirten Kara, 5 ilçenin bir araya gelerek oluşturduğu Boğaz Belediyeler Birliği'nin başkanlığını yürütüyor. 5 ilçe belediyesini ve Boğaz'a cephesi olan üniversiteleri bir araya getirerek bu sorunu çok yönlü bir biçimde masaya yatıracaklarını belirten Kara şunları söyledi: “Bir Boğaz sempozyumu yapma kararı aldık. Boğaz'ın yalnızca kıyı çizgilerini değil imarını, balıkçılığını, kültürünü eğitimini bu sempozyumda konuşacağız. 2010 baharında erguvanlar çıktığında yapmayı düşünüyoruz. Bu biraz akademik çevrelerle görüşmeye bağlı. Tabi bu sempozyumda amaç Boğaz'la ilgili bütün problemleri çözmek değil. Yapılacak yasal çalışmanın altlıklarını oluşturmak.”

Mustafa Kara sözlerini şöyle tamamladı: “Artık çok gelişmiş teknolojilerimiz var. Kotlarımızı doğru çizen, uzaydan çekilen fotoğraflarla belirlenen planlar yapılabilir. Boğaz'ın silueti neresidir, hangi açılardan nereleri görünüyor bunlara dikkat etmemiz lazım. Çünkü çok eğimli bir arsa üzerine konuşuyoruz. Bu arsaya sanki tek düzlemmiş gibi bir plan yapıldı. Bunların doğru ölçülmesi gerekiyor. Tepelerin doğru belirlenmesi gerekir. Turizm nerede yapılır, eğitim nerede yapılır, eğlenme nerede yapılır… Bizim Boğaz'dan doğru faydalanır bir durumda olmamız gerekiyor. Boğaz'ın öyle yerleri var ki tamamen yalılarla dolu. Boğaz'dan geçersiniz ama Boğaz'dan geçtiğinizi o yüksek yalılar nedeniyle anlayamazsınız. Tamamen kapalı. Bütün bunların beraber değerlendirildiği bir plana ihtiyacımız var.”

Galata Port'la birlikte mahkemelik olan ve iptal edilen Haydarpaşa Port projesinin yeniden gündeme geldiğini belirten Mustafa Kara, Haydarpaşa Garı, Harem ve Gümrük alanını içine alan projenin geçmişte itirazlar göz önünde bulundurarak yeniden gündeme alındığını, 5 milyar dolar civarında bir kaynak gerektiren proje için ekonomik fırsatların kollandığını söyledi. Kara, planla ilgili şunları söyledi: “Şimdi yeni bir plan hazırlıyoruz. Limanın buradan kalktığı beraberinde Harem otogarının taşındığı yeni bir plan yapılıyor. Sarayburnu ile birbirlerine uyumlu tamamen enine büyüyen en yüksek kotu da Selimiye Kışlası'nın altına denk gelen yeni bir proje yapılıyor. Burası geminin yanaşacağı, yat limanının olduğu bir proje alanı olacak. Bu gemiler en az bin kişi getiriyor. Bugünlerde Karaköy'e çokça yanaşır ama ilkel şartlarda yanaşır. Bu alanda bir otele ihtiyaç var. Bu projenin içinde Büyükşehir Belediyesi, Ulaştırma Bakanlığı ve Üsküdar olarak bir işbirliği halindeyiz. Gar da bu projenin içinde. Hatta Gar binası projenin merkezinde. Haydarpaşa'nın mimari özellikleri burada yapılacak yeni yapılara aktarılacak.”

2013'de hizmete başlaması öngörülen Marmaray'ın en önemli etaplarından biri Üsküdar. Marmaray çalışmalarıyla birlikte büyük bir şantiyeye dönüşen ilçe merkezi çok yakında yepyeni bir görünüme kavuşacak. Marmaray'ın Gap'tan sonra Türkiye'nin en büyük projesi olduğunu belirten Kara, Marmaray'ın Üsküdar'a getireceği değişikliklerle ilgili şunları söyledi: “Marmaray tarihi önemiyle birlikte Üsküdar'ı daha modern, günde 60 bin insanın yolculuk yapacağı bir merkez haline getirecek. Yıllardır biz hep şunu savunduk: Üsküdar bir aktarma istasyonu olmamalı. Bunun için bir meydan projemiz var. Marmaray etrafında şekillenen Üsküdar Meydanı alışveriş, kültür ve birçok alanda İstanbul'un çok önemli bir merkezi olacak.”

Kara şöyle devam etti: “Üsküdar'da Bizans döneminden eserler çıktı. Özellikle Marmaray'ın alt yapı alanlarının olduğu yerden çıkan kalıntılar nedeniyle bu bölge arkeolojik bir gezi alanı ilan edildi. Çıkan malzemelerin Üsküdar'da sergilenmesi için çaba sarf ediyoruz. Marmaray'ın ilk 10 metresinde çeşitli sergi alanları planladık. Bir yandan da bir meydana kavuşuyoruz. Bu meydanda bir imaret alanı var. Yıllarca kullanılmış bir bina. Burayı bir şehir müzesi haline getirmek istiyoruz.”