İBB’ye kayyum atanacak mı? İçişleri Bakanlığı kararı son dakika açıkladı

 İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, İBB'ye yönelik soruşturmalar kapsamında tutuklanması talebiyle nöbetçi sulh ceza hakimliğine sevk edildi. Ekrem İmamoğlu, kimlik tespitiyle başlayan sorguda yaklaşık 2 saat savunma yaptı. Çağlayan Adliyesi'nde kararlar açıklanmaya başlarken çok sayıda isim tutuklanırken gözler Ekrem İmamoğlu için verilecek karara çevrilmişti.

İBB'ye kayyum mu atanacak?

İBB’ye yönelik yolsuzluk ve terör soruşturması kapsamında gözaltına alınan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklandı. Terör soruşturmasında ise tutuksuz yargılanmasına karar verildi.

İçişleri Bakanlığı, tutuklanan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun görevden uzaklaştırıldığını ve Şişli Belediyesi'ne kayyum atandığını duyurdu.

Belediyelere kayyum ataması nasıl yapılır?

2017 yılında yapılan referandum sonucunda “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilerek Türkiye’de yerel yönetimleri de ilgilendiren önemli düzenlemeler gerçekleştirlmiştir. 1 Eylül 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 674 sayılı KHK ile hem belediyelerde hem de İçişleri Bakanlığı Teşkilat Kanununda çeşitli düzenlemeler yapılmış; bu düzenlemeler ile belediye başkanlıkları ve belediye meclis üyeliklerine görevlendirme yapılması ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) güçlendirilmesi öngörülmüştür. 674 sayılı KHK2 kapsamında, Belediye Kanunun 45. ve 57. maddelerine ek yapılmış ve ilgili kanuna geçici bir madde (9. madde) eklenmiştir. Buna göre vesayet makamına , görevden alınan belediye başkanları ve meclis üyeleri yerine atama yapabilme yetkisi verilmiştir.

Belediye Kanunun 45., 57. ve geçici 9. maddesi ile yapılan değişikliklerle;

• “Belediye başkanı, başkan vekili ya da meclis üyesinin terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması, tutuklanması, kamu hizmetinden yasaklanması veya başkanlık sıfatı veya meclis üyeliğinin sona ermesi hallerinde büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde vali tarafından belediye başkanı, başkan vekili ya da meclis üyesi görevlendirilebilir. Görevlendirilecek kişide seçilme ehliyetine sahip olma dışında herhangi bir kriter aranmaz (Belediye Kanunu, madde 45).”

• “Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir (Belediye Kanunu, madde 47).”

• “Terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları kapsamında haklarında yürütülen soruşturma veya kovuşturma nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye başkanı, başkan vekili ve meclis üyeleri için geriye dönükte uygulanabilir. 15 gün içerisinde soruşturma veya kovuşturma nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye başkanı yerine görevlendirme yapılabilir (Belediye Kanunu, geçici madde 9).”

• “Kayyum atanan belediyelerde “bütçe ve muhasebe iş ve işlemleri valilik onayı ile defterdarlığa veya mal müdürlüğüne gördürülür. Bu belediyelerde belediye meclisi, başkanın çağrısı olmadıkça toplanamaz. Meclisin, encümenin ve komisyonların görev ve yetkileri encümen üyeleri tarafından yürütülür (Belediye Kanunu, madde 45).”

Kayyum ne demek?

Kayyum, yasalarla belirlenen bazı durumlarda, başkasına ait bir işi görmek veya bir malı idare etmek için tayin edilen kimsedir. 

Belediyelere kayyum atanması, güvenlik gerekçesiyle veya mali usulsüzlük iddiaları üzerine yapılmaktadır. Belediyelere atanan kayyumlar, İçişleri Bakanlığı tarafından geçici olarak göreve getirilir. Kayyum atamaları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve yerel yönetim yasalarına dayanılarak yapılmaktadır.

 Anayasa’nın 127. maddesi

Kayyum atanan belediyeler hangileri?

“Silahlı terör örgütünü yönetmek", "silahlı terör örgütüne üye olmak" ve "örgüt propagandası yapmak" suçlarından DEM’li belediye başkanları gözaltına alınıp tutuklandı. Yerlerine kayyum atandı.

Hakkari Belediyesi'ne yönelik polis operasyonunun ardından görevinden uzaklaştırılan DEM Partili Belediye Eş Başkanı Mehmet Sıddık Akış'a 19 yıl 6 ay hapis cezası verildi. DEM Partili Hakkari Belediye Eş Başkanı Mehmet Sıddık Akış görevden uzaklaştırıldı, yerine Hakkari Valisi Ali Çelik kayyum olarak atandı.

30 Ekim 2024'te de İstanbul'da Esenyurt Belediyesi'nin CHP'li Başkanı Ahmet Özer, "PKK/KCK terör örgütünün mensup ve faaliyetlerinin tespit edilmesine yönelik yürütülen soruşturmalar kapsamında" gözaltına alındı, görevden alınarak yerine kayyum atandı.

4 Kasım 2024'te Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük ve Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan görevden alındı.

22 Kasım 2024'te DEM Parti'li Tunceli Belediye Başkanı Cevdet Konak ve CHP'li Ovacık Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül görevden alındı ve yerlerine kayyum atandı.

29 Kasım 2024'te Van Bahçesaray Belediyesi Başkanı Ayvaz Hazır görevinden uzaklaştırıldı ve yerine kayyum atandı.

13 Ocak 2025'te Mersin'in Akdeniz ilçesinin DEM Partili Belediye Eş Başkanları Hoşyar Sarıyıldız ve Nuriye Arslan tutuklandı, yerlerine Akdeniz Kaymakamı Zeyit Şener kayyum olarak atandı.

29 Ocak'ta DEM Parti'li Siirt Belediyesi Eş Başkanı Sofya Alağaş, "örgüt üyesi olmak" suçlamasıyla açılan dava nedeniyle verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının ardından görevden alındı. Yerine Siirt Valisi Kemal Kızılkaya Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirildi.

11 Şubat'ta Van Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan, "terör örgütüne yardım etmek" ve "basın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak" iddiasıyla yargılandığı davada 3 yıl 9 ay hapis cezası aldı. Ardından görevden alındı ve yerine Van Valisi Ozan Balcı atandı.

24 Şubat'ta Kars'ın Kağızman Belediyesi'ne kayyum atandı. İçişleri Bakanlığı, "örgütü üyeliği" suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası alan Kars Kağızman İlçe Belediye Başkanı Mehmet Alkan'ın görevden uzaklaştırıldığını duyurdu. Kağızman Kaymakamı Okan Daştan, Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirildi.