EYT son dakika haberleri ardı ardına geliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) düzenlemesinin detayları açıkladı. Erdoğan, "2 Milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır" dedi. EYT ile ilgili yasa teklifi Meclis Başkanlığı'na sunuldu. "Emekliliğe hak kazanan vatandaşların ilk aylıkları şubat ya da mart ayında bağlanabilir. Peki EYT ne zaman çıkacak, Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi kimleri kapsıyor, emeklilik başvurusu nasıl yapılır? EYT son dakika haberleri neler? Bugün yeni gelişme var mı? EYT emeklilik şartı nedir? İşte 2 Şubat bugün EYT'deki son durum gelişmeleri.
"Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin makul seviyeye getirilmesi konusunda çok adım atmış bir ülkeyiz. Kamu bütçesinde büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemimizi yönetilebilir bir hale getirilmesi için çok çalıştık.
Elbette her düzenleme beraberinde yeni tartışmaları getirdi. Bunlardan biri de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte primi doldurduğu halde yaşı bekleyen çalışanların talebidir. Prensip olarak çalıştığı dönemden daha uzun bir süre maaş almanın sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz. Ülke ekonomimize yük bindirmemek için uzunca süre buna sıcak bakmadık.
85 milyonun geleceğini düşündüğümüz için konuyu ölçüp biçmeden taahhüt altına girmek istemedik. Küresel krizin ülkemize etkileri sebebiyle vatandaşımızın yanında olduğumuzu asgari ücret, memur maaşı ve emekli maaşıyla gösterdik.
Bugün de emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözme yoluna gidiyoruz. Sistemi tartışmadan arındıracağımıza inanıyorum.
Her konuda olduğu gibi bu düzenlemeyi de milletimiz için yapıyoruz. Tekrar hatırlayacak olursak, emekli olmak için prim günü, sigortalılık süresini ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenlemeyle ilk iki şartı baz alıyoruz.
EYT'den kaç kişi emekli olacak?
Her yıl istihdamına 1 milyon kişi ekleyen bir ülke olarak dengeyi korumayı başarıyoruz. 2 milyon 200 bin vatandaşımız da emekliliğe kavuşuyor. Hetrhangi bir yaş sınırı istenmeyecektir. BOrçlanma işlemleri de zaten başlatıldı. Yeni düzenleme ile sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları da yaptık. Hemen emekli olmak istemeyenler için ayrı bir düzenleme hazırlıyoruz.
İşveren için kredi desteği yapılacak. Her vatandaşımızın emeğine ihtiyacımız var. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için düzenleme getiriyoruz. EYT ile ilgili düzenlemenin hal sahiplerine hayırlı olmasını diliyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan EYT açıklaması
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının satır başları: EYT olarak bilinen bu düzenleme kapsamlı bir çalışmanın ardından nihai halini almıştır. Ülkemizdeki sosyal güvenlik sistemini, makul bir seviyeye getirilmesi hususunda çok önemli reformlara imza atmış bir hükümetiz. Sisteme yük bindirmemek için EYT düzenlemesi için uzunca bir süre sıcak bakmadık. EYT'de yaş şartı yok.
EYT ilk maaşlar ne zaman yatacak?
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine ilişkin soruya karşılık, bu konuda çok kapsamlı çalışma yürütüldüğüne ve artık sona gelindiğine dikkati çekti.
- Teklifin yarın Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşüleceğine işaret eden Erdoğan, "AK Parti olarak bir an önce teklifi yasalaştırarak vatandaşlarımıza haklarını vermek istiyoruz. Emeklilikte yaşa takılanlar kapsamında emekliliğe hak kazanan vatandaşlarımıza, ilk aylıkları şubat ya da mart gibi bağlanabilir. Sorunu kökten çözmek için bir irade koyduk, bu irademizin arkasındayız." dedi.
EYT düzenlemesi Meclis'e geldi mi?
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin kanun teklifinin detaylarını açıkladı. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, açıklamasında özetle şunları söyledi; "Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili yasal düzenlemesini yapacağız dedik. Bunu 2021 yılında 2022 bütçesi görüşülürken bunları ifade etmiştik. İşte bugün şu anda EYT ile ilgili kanun teklifimizi AK Parti ve Cumhur İttifakı olarak arkadaşlarımız TBMM Başkanlığı'na sunuyorlar hayırlı olsun.
4 maddeden oluşan bir teklif. Teklif, yalın, sade, uygulanabilirliği basit, en genel şekilde hakları genişletici bir düzenlemeyi ihtiva ediyor. Prim günü ve çalışma süresini dolduran emekli olacak."
EYT emeklilik prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartı nedir?
Yaş koşulu daha önce de ifade edildiği gibi kalkıyor. 9 Eylül 1999’dan önce sigorta başlangıcı olanlar yaş koşulu olmaksızın emekli olacaklar. Diğer yandan, daha önce de yazılarımızda ifade ettiğimiz kademeli prim koşulu ve sigortalılık süresinde bir değişiklik bulunmuyor. Buna göre erkeklerde 25 yıl, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süre koşulu devam ediyor. Kadın ve erkeklerde 5000 ile 5975 arasında değişen kademeli prim günü de aynen uygulanacak. Bu hususta bir değişiklik olmadığını ifade etmiştik. Yani sigortalılık süresi dolmuş, sigortaya girdiği yıla göre değişen prim gününü tamamlamış kişiler yeni yasayla yaş koşulu olmaksızın emekli olacaklar.
Erkeklerde sigortalılık süresi ve prim gün sayısı kaç?
Kadınlarda sigortalılık süresi ve prim gün sayısı kaç?
EYT maaşı ne kadar olacak?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin canlı yayında gündeme dair merak edilenler soruları yanıtladı. EYT'de ilk maaşların Mart'ın 1'inde ödenmesini bekliyoruz. Buna hazırlıklarımızı yaptık. EYT tarihinde bir esneme olmaz ama erken olabilir. Kamudaki EYT'liler emekli olmayacaktır. EYT'li maaşında az zam iddiası doğru değildir.
EYT’de yaş şartı olacak mı?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde EYT düzenlemesinin detaylarını kamuoyuna duyurdu. Erdoğan emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacağını belirtti.
EYT'den kimler faydalanacak, 1999 sonrası sigorta girişlileri kapsıyor mu?
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor.
EYT borçlanması ne zaman, nasıl yapılır?
- EYT’de son rakam 1,9 milyon kişi. Bu rakamın Ocak başında 2 milyonu geçmesi bekleniyor. Bakan Bilgin yaş şartı gelse dahi bu kişilerin yarısının 2023’te, kalan kısmının ise 2024’te emekli olabileceğini belirtti. Ancak tüm bunlara rağmen Sosyal Güvenlik Kurumlarında ise yoğunluk devam ediyor.
- Kimi askerlik borçlanması, kimi de doğum borçlanması için SGK’nın kapısını çalıyor. SGK önlerinde yoğun kuyruklar oluşunca ise yeni bir açıklama geldi. EYT'de sigorta girişini öne çekmek isteyip, doğum ve askerlik borçlanmalarını ödeyecek vatandaşlar için, başvuruların e-Devlet üzerinden nasıl yapıldığına dair bilgilendirme yapıldı. Tüm bilgiler adım adım paylaşıldı.
EYT askerlik ve doğum borçlanması ne kadar?
EYT için geri sayım sürerken eksik primlerini tamamlamak isteyenlerin daha ucuz borçlanma yapabilmesi için vakit de daralıyor. Yeni asgari ücretin açıklanmasıyla beraber 2023 yılında yapılacak borçlanmalar 1 Ocak 2023 itibarıyla yüzde 54,6 artacak. Yılın bitmesine son 5 gün kala uzmanlardan vatandaşlara ellerini çabuk tutmaları uyarısı yapıldı. Yeni yıldan sonra askerlik ve doğum borçlanması ne kadar olacak?
ASKERLİK BORÇLANMASI 2023
- GÜNLÜK: 69,02 TL
- ZAMLI: 107 TL
- 180 GÜNLÜK: 14,423 TL
- ZAMLI: 19,260 TL
- 450 GÜN: 31,059 TL
- ZAMLI: 48,150 TL
DOĞUM BORÇLANMASI 2023
- ÇOCUK: 49,694 TL
- ZAMLI: 76.320 TL
- ÇOCUK: 99,338 TL
- ZAMLI: 153,007 TL
- ÇOCUK: 149,083 TL
- ZAMLI: 223.587 TL
EYT’de kıdem tazminatı desteği var mı?
Düzenlemenin çalışma hayatını olumsuz etkilememesi için işverene de destek verilecek. Kıdem tazminatı konusunda işverene katkı sağlanacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın konuyla ilgili çalışması sürüyor. Tamamlandığında Kredi Garanti Fonu kefaletiyle uygun finansman sağlanacak. Sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim uygulaması da planlanıyor.
EYT’de 5 puan formülü nedir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili ilk kez detay paylaştı. EYT'li çalışana 5 puan formülü geleceğini ifade eden Bilgin, emekliliğe hak kazanılacak olan net tarihi de duyurdu. Öte yandan Bilgin, asgari ücretle ilgili de açıklamada bulundu.
Bakan Bilgin, Star TV’nin sorularını yanıtladı. Emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Bilgin, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar ancak eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Ama işe başlangıcı geri çekmez. Öyle bir şey yok.” dedi.
EYT'de primler kaç puan yükseldi?
Emekli olanların işe devam etmesi durumunda, normal çalışanlara göre primlerinin 5 puan yükseldiğini ve işverenlerin EYT düzenlemesinin hayata geçmesi sonrasında, bu farkın kaldırılmasını istediğini vurgulayan, Bilgin, “Buna çözüm olarak işveren emekli olan kişiyi çalıştırıyorsa devlete normal çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi aşağı çekerek eşit seviyeye getireceğiz. Yani işverene sen EYT’li olan bu çalışanını atma, çalıştır. Biz sana sosyal güvenlik destek primi vereceğiz.” dedi.
EYT’lilerin kıdem tazminatı konusuyla ilgili de Bakan Bilgin, “Bu konuda da Hükümetin bazı formülleri var.” dedi. Bilgin, şu ifadeleri kullandı;
“Öncelikle bu büyük bir sorun değil. Çünkü işveren kıdem tazminatını vergiden düşüyor. Ayrıca kıdem tazminatı ödemesini işveren işçisiyle kendi arasında anlaşarak taksitlendirebilir.”
Yasa çıktıktan sonra işine devam etmek isteyenlerin işverene maliyeti 450 TL ile 3 bin 400 TL arasında değişiyor.
EYT kıdem tazminatı ne olacak?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, AK Parti TBMM Grup Toplantısı öncesi gazetecilerin EYT düzenlemesiyle ilgili sorularını yanıtladı. Bakan Bilgin, kanun teklifinin Meclis gündemine ne zaman geleceğiyle ilgili, "Gruptaki milletvekillerimiz konuyu tartışıyor. Onlar Meclis'e götürecek, biz değil. Meclis'in iradesinde, bizden top çıktı. Milletvekillerimizin iradesiyle o şekilleniyor. Bundan sonraki aşamaları biz takip etmiyoruz. Biz Meclis'te milletvekillerimize, grubumuza getiriyoruz, orası değerlendiriyor, artık incelenir diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı. Bakan Bilgin, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin konuya destek verdiğini belirterek, "Özellikle kıdem tazminatıyla ilgili karşılaşılabilecek sorunu çözdü. Özel bir paket hazırladı. Dolayısıyla sorun yok" diye konuştu.
1999 yılında sigorta girişi olanların tamamı EYT’den yararlanacak mı?
- Gelen açıklama milyonları sevindirirken HAK-İŞ, EYT talebini de açıkladı. HAK-İŞ Başkan Yardımcısı Hüseyin Öz, Show Haber'e yaptığı açıklamada "1999 yılı içerisinde işe başlamış olanlarının tamamının söz konusu EYT düzenlemesinden yararlandırılmasını arzu ediyoruz." diye konuştu.
EYT düzenlemesi ne zaman çıkacak?
- Meclis Plan Bütçe Komisyonunda bakanlığının bütçe sunumunu yapan Bilgin, EYT çalışmalarına da değindi, ilk kez sayı verdi. Şartları dolduran 1.5 milyon kişi olduğunu belirten Bilgin, düzenlemenin aralık ayı içinde Meclis'e sunulacağını söyledi.
Bakan Bilgin EYT şartlarını açıkladı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT'de 1999 öncesi ve 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz. EYT'den kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil" dedi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.
EYT düzenlemesinden ilk sigortalı olduğu tarih 1999 yılının Eylül ayından önce olanlar yararlanacak. Eylül 1999 öncesi SSK’lı, yani 4/A statüsünde, sigortalı olan kadın çalışanların 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin prim gün sayısını doldurmaları gerekiyor. Erkek çalışanların ise 25 yıllık sigortalılık süresini ve 5 bin prim gün sayısını tamamlamaları gerekiyor. Bu şartları yerine getiren SSK’lı erkek ve kadın çalışanlardan yaş şartı aranmayacak; EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecekler.
EYT'de yıl ve prim değişecek mi?
Bakan Bilgin, milletvekillerinin EYT ile ilgili sorularına şöyle yanıt verdi:
- "EYT düzenlemesi konusunda çok açık söyledim, bugün tespit ettiğimiz 1,5 milyon civarında dediğim rakam bizim haziran ayında aldığımız veri. Bu rakam yıl sonu itibarıyla değişir. Çünkü orada neye bakıyoruz? Prim gün sayısına. Prim gün sayısı, 'prime takılanlar' gibi bir şeyin oluşacağı söylendi. Prime takılanlar olmayacak. Çünkü o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz. Yani, EYT'de 1999 öncesi ve 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz. Kadınlar için 20 yıl erkekler için 25 yıl şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler."
- Bakan Bilgin, yıl sonunda emekli olacaklardan sonra geriye kalan 4 milyon civarında kişinin de sigorta prim ve sigortalılık yılını doldurdukça emekli olacağını söyleyerek, "Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme. Sınır koyan bir düzenleme değil" açıklamasında bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise bütçe sunumunda yaptığı konuşmada, EYT düzenlemesine ilişkin tarih verdi. Nebati, EYT düzenlemesinin 15 Ocak'ta yürürlüğe girmesinin beklendiğini aktardı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin 15 Ocak 2023’te yürürlüğe girmesinin beklendiğini açıkladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçe görüşmelerine başlandı. Burada yaptığı konuşmada, EYT düzenlemesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Nebati, "Buna göre çalışmalar yapılıyor. Önümüzdeki süreçte bütçe görüşmeleri var. TBMM Genel Kurulu'nda hemen sonrasında bir torba gelecek Meclis'e. Bu torbada EYT konusu yer alacak. EYT’nin 15 Ocak'ta yürürlüğe girmesi için hazırlık yapılıyor" dedi.
Bakan Bilgin, TİSK yönetimi ile bir araya geldi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, çalışma hayatındaki gelişmeleri değerlendirmek üzere Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya geldi.
Toplantıda, TİSK’in ve bağlı üye sendikaların Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetleme ve Disiplin Kurulu Üyeleri ile üye sendikaların Genel Sekreterleri de yer aldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ve Konfederasyonun ve bağlı üye sendikaların Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetleme, Disiplin Kurulu Üyeleri ve üye sendikaların Genel Sekreterler ile bir araya geldi.
Toplantıda, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT), asgari ücret ve çalışma hayatındaki güncel konular ele alındı. TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Akkol, TİSK’in bu konulara ilişkin görüş, öneri ve beklentilerini aktardı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Sayın Vedat Bilgin ise çalışma hayatındaki gelişmelere dair değerlendirmelerde bulundu.
EYT ve kadro çalışması konusunda yıl sonuna kadar ardı ardına gelişmeler yaşanacak
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, milyonlarca çalışanı ilgilendiren, EYT ile ilgili soruları cevapladı., EYT konusunda nasıl bir formül uygulanacağına da değinen Akbaşoğlu, “Bu konuyu enine boyuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Vedat Bilgin başkanlığında bir çalışma heyeti yürütüyor. Bu çalışmalar neticelendiğinde zaten kamuoyuyla paylaşılacak. Biraz sabredelim, sonucunu hep beraber sevinçle karşılayalım” dedi.
- Akbaşoğlu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile istişare halinde olduğunu dile getirerek, şunları aktardı: EYT konusu, geçtiğimiz günlerde Sayın Cumhurbaşkanımıza da sorulmuştu. Kendisi de bu konuların ardı ardına çözümleneceği müjdesini paylaştı. Herkes müsterih olsun, Allah’ın izniyle ne söz verdiysek yerine getirdik, getiriyoruz. Toplumun bütün sorunlarını çözme merci AK Parti’dir, Cumhur İttifakı’dır. Bu konuda kimsenin en ufak tereddüdü olmasın. Toplumun beklentilerini karşılayacak adımlar atacağımızdan hiç kimsenin şüphesi olmasın.
EYT'deki son durum ne?
EYT’ye kimler girecek?
- “Bu konuyla ilgili şunu söyleyeyim bir defa. Birçok televizyon kanalında çeşitli uzmanlar ellerinde kalemle hesaplar falan yapıyorlar. Onların hiçbiri bizim önümüzde yok öncelikle onu söyleyeyim. Televizyonda çıkarıyorlar işte ‘şunlar da girecek bunlar da çıkacak’ öyle bir şey yok.1999 yılı öncesi biliyorsunuz yaş ile ilgili bir sorun var. O sorunu biz çözüyoruz.”
EYT primi, gün, sayısı çalışma yılı belli oldu mu?
- Önümüzde tek bir model var yani çok sayıda insan var tahmin edeceğiniz gibi. Onların teker teker durumlarını, primlerini, çalışma gün sayılarını, yılları gibi, bunları gözden geçirip, en uygun en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız. Niye şimdi açıklamıyorsunuz diyenler var. Henüz çalışmamız bitmedi. İkincisi adım adım açıklıyoruz. Zaten açıklasak da ocak ayından sonra uygulamaya sokulacak. Şimdi açıklamanı bir anlamı ve acelesi yok. Biraz önce bahsettiğim sorunları adım adım açıklayacağız.
EYT ne zaman çıkacak?
EYT kimleri kapsıyor?
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylece kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak.
- EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
- Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bu tarihten önce SSK'lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 13 Ekim'de yeni asgari ücret rakamıyla ilgili, "Enflasyonun tahribatını ortadan kaldıracak bir düzenleme yapacağız" ifadelerini kullanmıştı. Öte yandan EYT, çalışma hayatının en önemli gündem maddesi olmaya devam ediyor. Bakan Bilgin'in çözüm için yıl sonunu işaret ettiği EYT konusunda çalışmalar sürerken, burada yaş mağduriyetini giderecek kapsamlı bir düzenlemenin yapılması bekleniyor.
Askerlik borçlanması e devletten yapılabilir mi?
- Askerlik borçlanma başvurusu için
EYT ile kim emekli olacak?
- Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
- Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut.
- Bu tarihten önce SSK'lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
EYT ile 8 Eylül 1999 öncesi mi emekli olacak?
Tabi yasa çıkacak ama EYT kapsamında olan vatandaşlarımız hangi konulara dikkat etmeli, neleri göz önünde bulundurmalı. Bunlar üzerinde baktığımızda 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların erkeklerin özellikle 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olması gerekiyor. Tabi 25 yıllık hizmet süresi, prim gün sayısı ve yaş şartı da kaldırıldığında emekliliğe sevk edilecekler. Ancak geçen günler içerisinde prim gün sayısı eksik olanların bilhassa askerlik borçlanması, kadınlar doğum borçlanması ve bazı vatandaşlarımızın şartları uygunsa yurtdışı borçlanmaları yapmaları gerekiyor ki eksik günlerini tamamlayabilsinler.
İşte en önemli noktalardan birisi de bu borçlanma dediğimiz kısım. Tabi bu borçlanmalardaki bilinçli ve bilinçsiz ödemeler alacakları emekli maaşlarına da doğrudan etki edecek. Dolayısıyla bu borçlanmaların da hangi prime esas kazançtan yapacakları alacakları maaşları da o nispette yükseltecektir." ifadelerini kullandı.
EYT düzenlemesi merak edilenleri
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, aralık ayında Meclis'e sunulması beklenen EYT düzenlemesiyle ilgili izleyicilerden gelen soruları yanıtladı.
- Bakanlık 8 Eylül 1999'a işaret ediyor. Sigorta öncesi askerliği borçlanırsa başlangıç öne gider. 550 gün kadar geri çeker, 1998'in ortalarına gider. EYT düzenlemesinden yararlanır.
- Asgari ücrette artışa paralel olarak borçlanma miktarları da yükselecektir. Bundan da etkilenmemesi için borçlanma yapılıp EYT kapsamına girilmesinde fayda var.
- Elbette edebilir. Emeklilik kararı kişiye ait bir karar. Eğer EYT kapsamına girmiş iseniz emekli aylığınızı bağlamanız için o işyerinden ayrılmanız gerekecek. Kişi ve işletme açısından kıdem tazminatı ortaya çıkıyor. Ayrıldınız, tekrar aynı yerde devam etmek isterseniz Sosyal Güvenlik Destek Primi ödenerek devam edebilirsiniz.
Emekli olanlar yeniden çalışabilir mi?
- Yine çalışmaya da devam edebilir. Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre emekli sigortalı çalışan diye bir hüküm var. Yani kişi emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edebilir. İşveren kalifiye personeli o an itibariyle emekli olsa da ha yeniden bir dahaki ay başı itibariyle sigortalı olarak işe alabilir.
2000 yılında sigorta girişi olan doğum borçlanması yapsa EYT’den yararlanır mı?
- Kadınlar için doğum borçlanması sigorta prim gününü artırır. Erkeklerde olduğu gibi sigorta başlangıcını öne çekmez. Dolayısıyla 2000 yılında sigorta giriş varsa maalesef doğum borçlanması yapılsa da EYT uygun hale gelmez.
EYT ile emeklilik ne kadar sürecek?
Prim gün sayısı ya da çalışma süresi eksik olanlar, bu şartları yerine getirdikleri anda EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabilecek. Örneğin, 1999 yılının Ocak ayında sigortalı erkek çalışanın 25 çalışma yılı 2024 yılında dolacağından, bu çalışan 2024 yılının ocak ayında EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabilecek. Ya da 1999’un Temmuz ayında sigortalı olan kadın çalışan ara ara çalışmış olsun ve bugüne kadar 4000 prim gün ödemiş olsun. Bu çalışan 20 hizmet yılını doldursa bile 5000 prim gün şartını yerine getiremiyor. Prim gün sayısını doldurduğu anda EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecek.
- Kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından birisi de “emekli aylığı” bağlanması durumudur. Emeklilik için gereken koşullarını tamamlamış ve aylığa hak kazanmış iseniz kıdem tazminatınız tek seferde ve makul bir süre içerisinde ödenmelidir. Uygulamada bazen kıdem tazminatının taksitle ödenildiği durumlarla karşılaşabiliyoruz. Ancak bunun söz konusu olabilmesi için işçi ile işverenin yazılı olarak bir anlaşma yapması gerekir. Yani çalışanın yazılı onayı olmaksızın işverenin kıdem tazminatını taksitle ödemesi mümkün değildir.
Primi doldurup, sigortalılık süresi bitmeyenler ne olacak?
Yeni bir kural getirilmezse EYT yasası çıktığında primini ve sigortalılık süresini (erkeklerde 25, kadınlarda 20) tamamlayanların emekli olması bekleniyor. Ancak primini doldurup sigortalılık süresini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekecek. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024'e kadar tüm EYT'lilerin sigortalılık süresi tamamlanmış olacak.