Milas Anadolu Lisesi'ndeki şiir gününde program dışına çıkarak, Nâzım Hikmet'in "Vatan Haini" başlıklı şiirini okuyan öğrenci Çağdaş Cengiz'in, Kaymakam Hulusi Doğan'ın talimatıyla gözaltına alınıp sorgulanması, bu ülkede, hâlâ akıl-dışı uygulamaların bitmediğine (ve belki de 'bitmeyeceğine') dair yaygın algılama ve kanaatleri pekiştirecek vahim bir olay olarak değerlendirilebilir.

Türkiye'de, hakim bürokratik algı mekanizmalarının o köhne bakış açısıyla incir çekirdeğini doldurmayacak, hatta sıradan bile sayılmayacak olay ve gelişmeleri ne kadar büyüttüğüne, kısaca pireyi deve yaptığına ve dahası, bunları hemen bir 'asayiş' hadisesi sınıfına sokarak, tipik bir 'memleket meselesi' hâline dönüştürdüğüne dair bundan güzel bir örnek olamaz, diye düşünüyorum.

İşin dramatik bir yönü de şudur: Maalesef bu olay, bir şiir okuduğu için hapis yatan ve yasaklı hâle sokularak siyasî hayatı karartılmak istenen Recep Tayyip Erdoğan'ın 'Başbakanlık' makamında bulunduğu bir Türkiye'de vâkî olmaktadır. Şiir okuduğu için hapis cezası alan bir siyasînin 'Başbakan' olduğu ülkede, bir lise öğrencisinin Nâzım'dan şiir okuduğu gerekçesiyle gözaltına alınıp sorgulanması, muhtemelen adlî siciline işlenecek ve bu arada etkili ve yetkili kişilerce kimlik bilgilerinin yanına bir soru işareti konacak, bu nâhoş olay yakında unutulacaksa da, istikbâlde, belki de bu gencin devletin yüksek kademelerinde görev almasına veya -böyle giderse- örneğin bir 'Başbakan' olmasına 'zımnî' engel teşkil edebilecektir..

Orhan Pamuk kitaplarının toplatılıp imhasını isteyen Isparta Sütçüler Kaymakamı'nın bürokratik zihniyet ve uygulama 'ayıbı' henüz hâfızalardan kaybolmamışken, bir başka kaymakam marifetiyle edebiyat/şiir odaklı yeni bir 'ayıp'la karşılaşılması, sanıyorum, günümüz Türkiye'si bakımından altından kalkılabilecek ve dolayısıyla telâfisi mümkün olabilecek bir olay gibi durmuyor.

Her hâlde, Sayın Başbakan'ın "Bürokratik oligarşi" derken kastettiği şey, farklı alanlardaki benzerleri yanında, son iki örnekle daha da iyi anlaşılabilecek bir olgudan başkası olamaz!

Olayın, elbette çok daha dramatik ve açıkçası traji-komik bir yanı daha var: Şiirden korkmak!

Mâlumu ilâma gerek yoksa da, biz tekrarlayalım: Türkiye, dünden bugüne, 'korku'ların hakim olduğu ve bunun doğal neticesi olarak "daha fazla 'özgürlük'" taleplerine daima şüpheyle bakıldığı bir süreçten geliyor. Bu bağlamda, hemen her alandaki 'fobi' enflasyonunun mağduruyuz..

Bu ülkenin kültür tarihinde şiirden korkmanın, şiiri toplum bağlamında muharrik bir güç olarak görerek ajitatif bir unsur ekseninde bakmanın ve dolayısıyla şiire ve şiir kitabına yasak getirmenin çeşitli örnekleri yaşandı. Bu son olay yeni bir gelişme değil yani..

Hasılı, birileri şiir yazdı, birileri de şu ya da bu nedenden dolayı sürekli şiirden ürktü, korktu!..

Öte yandan, bir zamanlar yasak getirilen kitaplardan oluşan bir serginin tam da bugünlerde açılmasındaki tesadüfün insanı gülümseten yönüne de dikkat çekmek isterim doğrusu..

Ve Sayın Kaymakam'a hatırlatmak isterim: Lise öğrencisinin program dışına çıksa da, okuduğu sadece şiirdir, şiir! Yani, ne halkı toplu ayaklanmaya tahrik ve teşvik eden bir bildiri, ne hakim söylemle "bölücü ve irticaî hareketler"i tasdik eden bir metin ve ne de bir terör manifestosudur okunan; şiirdir, evet, sadece şiir! Ya da şöyle söyleyelim: Alt tarafı şiirdir!

Daha müsâmahalı olmak varken, işgüzarlık yaparak, durduk yerde Türkiye'yi küçük düşürüp zora sokan uygulama sahiplerine, bu vesileyle nâçizâne bir de tavsiyede bulunmak istiyorum: Lütfen, şiiri de bir "iç tehdit" unsuru gibi gören bu yaklaşımınızı tashih ediniz!..

Ha, meselenin şiiri -özellikle de öğrencinin okuduğu "Vatan Haini" başlıklı şiirin estetik niteliğini-, şairin konumunu -yani Nâzım Hikmet'in 'şair' olarak portresini-, poetik bakışı ve dolayısıyla 'sanatsal algı' düzeyini ilgilendiren tarafı da var bana sorarsanız. Bu gibi hususlara da, kısmetse, haftaya değinelim…

İHSAN DENİZ

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan