HÜSEYİN ÖZAY / ANKARA
AK Parti İstabul Milletvekili Azmi Ateş başkanlığındaki TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'na, "ticari sır" olduğu gerekçesiyle verilmeyen, "bankaların sermaye yeterlilik rasyoları" nihayet incelendi. Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından yapılan incelemede, bankaların sermaye yeterlilik rasyolarının (rakamlarının) fiktif (hayali) olduğu ortaya çıktı. Teftiş Kurulu'nun raporunda, geçmişte hem banka hem de medya sahibi kişilerin, medyayı baskı aracı olarak kullandığı belirtilerek, medya patronlarına bankacılık yasağı getirilmesi de istendi.

Komisyonun çalışmaları sırasında, BDDK, bankaların sermaye yeterlilik rasyolarını, "ticari sır" kapsamına girdiği gerekçesiyle, komisyona vermemişti. Komisyon, bunun üzerine bankaların sermaye yeterlilik rasyolarının BTK koordinatörlüğünde bir komisyon tarafından soruşturulmasını istedi. BTK'nın tamamladığı rapor, Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından da 11 Mayıs'ta onaylanarak işleme konuldu.

Medya-banka patronları

Sektördeki banka sahiplerinin bir kısmının aynı zamanda medya sahibi olduğuna dikkat çekilen raporda, bu bankaların "bankacılık kurallarına gereken özen ve hassatiyeti" göstermediği belirtilerek, şu değerlendirme yapıldı:

"Medya sahibi bankaların sahiplerince, kontrollerindeki medyanın zaman zaman ilgili kuruluşlar üzerinde baskı aracı olarak kullanılabildiği, bahse konu bankaların izleme, gözetim ve değerlendirme ve yaptırım uygulama konularında karar konumunda bulunanlar üzerinde olumsuz etki yaratabileceği, bankacılık sektöründen beklenen fonksiyonların yerine getirilmesini negatif yönde etkileyebileceği, bu oluşumda banka sahiplerinin medyayı etki aracı olarak kullanma amacının bulunmaması halinde dahi mevcut yapılanmanın varlığının kafi derecede olumsuzluklara kaynak teşkil edebileceği müşahede edilmiştir. Belirli bir geçiş süreci dahilinde medya sahiplerinin banka sahibi olabilme uygulamasının ortadan kaldırılması için Bankalar Yasası'na hüküm konulması önerilmektedir."

Rakamlar hayali çıktı

Raporda, bankaların sermaye yeterlilik rasyolarının da fiktif olduğu vurgulandı. Mevcut bankaların sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 8 olması gerekiyor. Rapora göre, sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 8'in altında kalan bazı bankalar, "fiktif işlemlerle" sermaye yeterlilik rasyosunu yüzde 8'in üzerinde gösterdi. Bu yöntemle, bankaların BDDK tarafından el konulmasının önüne geçildi. Raporda, yeni bankalar yasasında fiktif, gerçek dışı yanıltıcı işlem yapan banka yönetici ve sorumluları hakkında idari ve cezai müeyyide getiren hükümler konulması istendi.

İştiraklere sınır getirilmeli

BTK raporunda, yeni Bankalar Yasa Tasarısı'nın hazırlanması sırasında gündeme gelen ancak bankalar tarafından tepkiyle karşılanan "kredi ve iştirak sınırlaması" konusunda da öneriler yer aldı. Raporda, TMSF tarafından el konulan bankaların batmasında grup şirketlerine hakim hissedarlara kullandırılan kredilerin etkili olduğu vurgulanarak, yeni bankalar yasa tasarısıyla grup şirketlerine ve hakim hissedarlara kullandırılacak kredilerin sınırlandırılması istendi. Raporda ayrıca, bankaların ölçüsüz ve her alanda iştirakleri olduğu belirtilerek, iştiraklerde bi çok fiktif işleminin bulunduğu kaydedildi ve müfettişleri, bankaların iştiraklerine de sınırlama getirilmesi gerektiğini ifade etti.