ASLIHAN ALTAY KARATAŞ /ANKARA
Hasta hakları birimleri doktorları şikayet birimlerine döndü. Yapılan şikayetler incelendiğinde hasta haklarını en çok ihlal eden grubun doktorlar olduğu anlaşıldı. Hakkını arayan hastalar arasında birinciliği ise ilköğretim mezunları aldı.

Hasta hakları uygulamalarını, 15 Şubat 2004'te 38 il ve 60 hastanede başlatan Sağlık Bakanlığı, aradan geçen dört ayda yapılanları değerlendirdi. 2004 yılı sonuna kadar 81 ile yayılması hedeflenen uygulamalar kapsamında, hasta hakları birimlerine yaklaşık 4 bin hasta başvurdu. Şikayetlerin 646'si Bakanlığın internet sitesine, geri kalanı doğrudan hastanelere yapıldı.

Başvuruların çoğunluğu hasta hakları birimlerince sonuçlandırılırken, çözümlenemeyen şikayetler hastane yönetimlerince oluşturulan hasta hakları kurullarına havale edildi. Kurullarda görüşülen şikayetlerin yüzde 23'ü ise hastane çalışanlarının aleyhine sonuçlandı.

Hasta hakları uygulamaları ile sağlık hizmetlerini iyileştirmeyi amaçladıklarını belirten Bakanlık yetkilileri, AB ülkelerinde çalışanların aleyhine sonuçlanan hak ihlallerinin oranının yüzde 3'ü geçmediğine dikkat çekti.

En çok şikayet polikliniklerden

Hasta şikayetlerinin yüzde 39'u poliklinik hizmetleri ile ilgili olurken acil servis hizmetlerinden şikayet edenlerin oranı yüzde 5'te kaldı. Hastane çalışanları içinde hasta hakkını en çok ihlal edenlerin uzman doktorlar olduğu tespit edildi. Uzman doktorlar, yüzde 46 şikayet oranı ile açık ara birinci olurken, pratisyen doktorlar ile ilgili şikayetlerin oranı sadece yüzde 8 oldu. Hak ihlallerinde ikinci sırayı yüzde 11 ile hemşireler alırken, en az şikayet edilenler ise yüzde 3 oranı ile hizmetliler.

Hakkını arayan hastaların çoğunluğu İstanbul, Ankara, Adana, Sivas ve İzmir illerinden çıktı. Meslek gruplarına göre yapılan değerlendirmede, hasta hakları birimlerine en çok başvuranların işçi ve memurlar olduğu görüldü. Hastane hizmetlerinden "en memnun" kitle ise yüzde 3'lük şikayet oranı ile işsizler ve öğrenciler oldu. Başvuranların öğrenim durumları incelendiğinde, tahminlerin aksine, hakkını en çok arayanlar ilköğretim mezunları arasından çıktığı belirlendi. Hakkını çiğneyenleri şikayet edenlerin yüzde 35'ini ilköğretim mezunları, yüzde 31'ini ise lise ve üniversite mezunları oluşturdu.

Hasta hakları birimlerine doktorlar ile ilgili yapılan başvurular içinde "bıçak parası" şikayetleri de bulunuyor. Sağlık Bakanlığı yetkilileri, bıçak parası şikayetleri ile ilgili idari ve adli soruşturmaların başlatıldığını bildirdi. Mevzuata göre, idari soruşturma sonucunda suçlu bulunan doktorlara uyarı, kınama ve maaştan kesme cezaları uygulanabiliyor. Uyarı cezası alan doktor döner sermaye gelirlerinden 2 ay, kınama cezası alan 3 ay, aylıktan kesme cezası alan 5 ay, kademe ilerlemesi durdurulan ise 6 ay mahrum bırakılıyor. Bakanlık, hastasına kötü davranan doktorların hastane yönetimlerince uyarıldığını da açıkladı.