Maliye Bakanlığı, gelir ve kurumlar vergisinde meslek gruplarının ortalama beyanlarının asgari ücretin dahi altına düşmesi üzerine, 2004'de uygulanacak yeni bir sistem için kolları sıvadı. Alınan bilgiye göre, ek motorlu taşıt ve ek emlak vergilerinin olmayacağı, vergi barışının da ancak son taksitlerinin tahsil edileceği 2004 yılına ilişkin vergi geliri hedefi, ekonomi yönetiminde sıkıntı yarattı.

Uygulama dönemi yıl sonunda bitecek olan, özel işlem ve özel iletişim vergilerinin 2004'de de alınması görüşü ortaya çıkarken, gözler gelir ve kurumlar vergisine de çevrildi. Hayat standardının kaldırılmasının ardından beyannameli mükelleflerin bu yıl bildirdikleri ortalama gelir ile ödedikleri verginin, asgari ücretlilerin dahi altında kalması üzerine, buradaki kayıp ve kaçağı azaltacak yeni bir model uygulanması gündeme geldi.

Vergi Konseyi'nden de gelir ve kurumlar vergisinde beyannameli mükelleflerin vergi beyanlarını yükseltecek ve bu alandaki adaletsizliği bir ölçüde de olsa düzeltecek bir model için çalışma yapması istendi.

Kayıp ve kaçağa göz yumulmayacak

Gelirler Genel Müdür Vekili Osman Arıoğlu, yaptığı açıklamada, gelir ve kurumlar vergisinde meslekler itibarıyle ortalama beyanların çok düşük kaldığına dikkat çekerek, "Gerçek gelirler ile beyanlar arasındaki dengesizliği, bu uçurumu gidermek zorundayız. Amacımız bunu sağlayacak yeni bir sistemi devreye sokmak" dedi. Bunu yaparken, daha etkin bir denetimi de gerçekleştireceklerini kaydeden Arıoğlu, alınacak tedbirlerle artık vergideki kayıp ve kaçağa göz yumulmayacağını, vergi kaçıranların üzerine daha sert gidileceğini ifade etti.

İdare felç olmuş durumda

Yeni sistem için çalışmaya başlayan Vergi Konseyi'nin Başkanı Mustafa Uysal da, Türkiye'de kayıt dışı ekonominin çok yaygın olduğunu, gelir ve kurumlar vergisinde ortalama beyanlar açısından çok kötü bir tablo ile karşı karşıya bulunulduğunu belirtti.

Gelir idaresinin ne insan kaynağı, ne de teknoloji alt yapısıyla etkin bir yönetim ve denetim sergileyebildiğini anlatan Uysal, "Kayıt dışı ekonominin önlenmesinde en önemli güç olan idari performans felç olmuş durumda. Yetersiz dahi demiyorum, çünkü felç olmuş" dedi. Bu nedenle vergi yükünün daha dar alanlarda, ekonomiyi saptıracak, engel olacak sahalarda yoğunlaştığına işaret eden Uysal, şu an vergideki çok adaletsiz tablonun, kısa vadede adaletli bir yapıya dönüştürülmesinin zor olduğunu, bu nedenle ilk etapta daha az adaletsiz bir sisteme dönüştürülmesinin planlandığını söyledi.

Ön denetim yapılacak

Bunu yaparken mükellef haklarını gözeten, temel şikayet konularını gideren bir sistem içinde davranmaya çalıştıklarını ifade eden Mustafa Uysal, asgari ücretin altında kalan gelirleri mükellefi ikna ederek, iyi bir seviyeye nasıl getiririz arayışı içinde olduklarını bildirdi.

Uysal, şunları söyledi: "Beyanname aşamasında etkin bir ön denetim şeklinde olabilir. Belli bir sektör, meslek grubu vardır. O meslek grubunun içinde olan kişilerin de bulunabileceği bir ortamda bu düzeltilebilir. Oralarda anormal düşük beyanlar varsa, mükellefin de haklı bir nedeni yoksa, oralarda (Bak bu da olmuyor) denilecek bir mekanızma getirilebilir. Bu yönde çalışma yapıyoruz."