Washington Institute adlı düşünce kuruluşunun Türkiye araştırma programı direktörü Helena Finn Kane, Türkiye'de "akışkan ve öngörülemez" olarak tanımladığı siyasi gelişmelerin, AB ile ilişkiler ve ABD'nin Irak'a harekat planı konusunda "felç durumu"na yol açtığını savundu.

Kane, raporunda, "ABD'nin, Irak'a askeri eylem planlarını Times gazetesinde tartışıldığı, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinin, Ankara'nın siyasi reform kriterlerini karşılamakta başarısızlığı yüzünden işlemediği, tıpkı tarihin en kötü krizinin başında olduğu gibi ekonomik tehlikelerin depreştiği bir dönemde, son yarım yüzyılın Türk politikasındaki en kuvvetli güçlerinden biri olan Başbakan Bülent Ecevit'in hastalığının uzaması bir felç durumu yarattı" ifadesini kullandı.

Türkiye'deki koşulların, "kaynama noktasına" ulaşmasının, sadece Ecevit'in sağlığından kaynaklanmadığı, Başbakan'ın sağlık durumunun, AB ile ilişkilerde bir dönüm noktasına gelindiği bir dönemde hükümetin hareket kabiliyetini azalttığı belirtildi. AB'nin, Türkiye'ye görüşmelerin başlaması için bir tarih vermeye hazır olduğu iddia edildi.

Kim ne hesaplar yapıyor?

Raporda, Ecevit'in görevi bırakması halinde sonucu tahmin etmenin çok zorlaşacağı, ancak bazı trendlerin tanımlanabileceği belirtilirken, Hüsamettin Özkan ile İsmail Cem ve Kemal Derviş'in, merkeze yakın solda yapılanmaya gidebileceği kaydedildi.

Raporda, ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz ve DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in ne tür bir rol oynayacaklarının açık olmadığı, DTP Genel Başkanı Mehmet Ali Bayar'ın da önemli bir aktör olarak tabloda yer alabileceği, Ecevit'in görevde kalması halinde, bazı kişilerin CHP'ye katılabileceği anlatıldı.

ABD 'Avrupa'yı unutun' dedi

Var olan durumda, ABD'nin, Irak'a saldırı konusunda Türkleri ikna etmesinin zor olacağı belirtilen raporda, bazı etkili Amerikan siyasi gözlemcilerin, son aylarda Türklere, "Avrupa'yı unutun" yaklaşımını sergilediği ifade edildi. Kane, bu sonbahar yapılacak bir seçimde, Türkiye'nin yüzünü batıya dönük tutacak sosyal demokrat ve merkezci unsurları içeren bir hükümetin kurulabileceğini ve AB için gereken yasaların geçirilerek, IMF'nin taleplerinin uygulanmasına devam edilebileceğini ve Irak'ta ABD ile işbirliğinin mümkün olabileceğini kaydetti.

Türkiye yol ayrımında

Ancak olayların farklı biçimde gelişebileceğine de işaret eden Kane, AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, partisinin birinci geleceğine inandığı için erken seçime destek verdiğini yazdı. Kane, "İslamcıların, merkez ve sosyal demokrat partilerin başarısızlığını kullanarak, topluma umut olma amacını güttüğünü" savundu. Kane, raporunu, "Türkiye bir yol ayrımında. Son kriz, Türk siyaseti ve toplumunun yüz yüze kaldığı tarihi seçime işaret ediyor.

Türkiye, dinamik ve genç iş gücü ile dünyanın en iyi ordusunu sağlayabileceği zengin bir kulübe üyelik amacını mı izlemeli, yoksa kendisini, Türk toplumunda İslami unsurları cesaretlendirecek bölgesel etkilere bırakarak zaten zor durumdaki İran ve Arap toplumlarıyla daha yakın işbirliğine mi gitmeli?" ifadeleriyle tamamladı.

WOLFOVITZ IRAK İÇİN GELİYOR

Türkiye'deki hükümet krizi, ABD basınında geniş şekilde yer almaya devam ederken, Irak'a askeri harekata hazırlanan George Bush yönetiminin şahinlerinin önde gelen isimlerinden Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfovitz pazar günü Türkiye'ye geliyor. ABD'nin ağır baskıları altında bulunan Türkiye'nin, hükümetteki çalkantılar ve AB reformları konularında zorlu günler geçirdiğini yazan ABD gazeteleri, Wolfovitz'in muhalif sesleri Irak konusunda ikna etmek üzere Türkiye'ye gideceğini duyurdu.