Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, büyükşehir belediyelerinin gelirlerini düzenleyen 4736 sayılı yasayı onayladı. Yasanın onaylanmasıyla, İstanbul, Ankara ve İzmit Büyükşehir Belediyesi'nin gelirleri düşerken, diğer 13 büyükşehir belediyesinin geliri artacak.

Geçen hafta Meclis Genel Kurulu'nda, "Kamu kurum ve kuruluşlarının ürettikleri mal ve hizmet tarifesi ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını" öngören kanun tasarısının görüşülmesi sırasında, hükümet tarafından verilen bir önergeyle, büyükşehir belediyelerinin aldıkları payın yüzde 60'ının İller Bankası'nda oluşturulacak havuza aktarılması ve nüfuslarına göre büyükşehir belediyelerine paylaştırılması kabul edildi.

Başkanlar Köşk'e çıktı ama...

Aynı yasayla büyükşehir belediyelerinin İller Bankası'ndan aldıkları yüzde 5'lik pay, yüzde 3 ile 6 oranında değiştirildi ve Emlak Vergisi'nden ilçe belediyelerinin aldıkları paylar düşürülürken büyükşehir belediyelerinin payları da yükseltildi.

İstanbul ve Ankara Büyükşehir belediye başkanları Sezer'le görüşerek, yasayı veto etmesini istediler. Başta Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak olmak üzere diğer büyükşehir belediye başkanları ise yasaya destek verdiler. Muhalefet partilerinin yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurması bekleniyor.

Belediyeler hükümetin eline düştü

Yasanın onaylanmasıyla büyükşehir belediyelerinin İller Bankası'ndan aldıkları vergi payı da hükümet tarafından belirlenecek. Daha önce toplanan vergilerin yüzde 5'i İller Bankası'ndaki belediyelerin hesabına yatırılırken, bu oranın yüzde 3 ile 6 arasında belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu'na verildi. Bakanlar Kurulu istediği belediyenin payını yükseltebilirken, istediğini de düşürebilecek. Hükümet yandaşı beledilerin gelirlerini artırırken, muhalif belediyelerin gelirlerini de düşürebilecek. Eğer Bakanlar Kurulu, bu oranı yüzde 3 olarak belirlerse, yüzde 2'lik kısım merkezi hükümete kalacak.

ESNAF VE ÇİFTÇİNİN SAĞLIK PRİMİ YÜZDE 5 ARTTI

Kanun, büyükşehir belediyeleri ile il özel idarelerine verilecek emlak ve arazi vergi paylarını yeniden belirlerken, BAĞ-KUR sağlık sigortası primini yüzde 5 oranında artırıyor. Buna göre, BAĞ-KUR'lular, yürürlükteki basamak gösterge tutarlarının yüzde 15'i yerine yüzde 20'si oranında sağlık sigortası primi ödeyecekler.

Yasaya göre, kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde herhangi bir kişi ya da kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacak. Bu indirim ve ücretsiz uygulamadan muaf tutulacak kişi ya da kurumların belirlenmesi konusunda Bakanlar Kurulu yetkili olacak. Şeref aylığı alanlara veya terörle mücadele edenlere uygulanan indirimler ise sürecek. Belediyeler ile bunların kurdukları işletmeler, toplu taşım hizmetlerinde malul, yaşlı, öğrenci ve benzerleri için indirim uygulayabilecek. Ücretsiz veya indirimli tarife uygulamalarına ilişkin düzenleme 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Doğalgaz'a vergi geldi

Tasarıyla doğalgaz ve nafta da Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) kapsamına alınıyor. Buna göre, doğalgazda her metreküp için 5 bin lira ATV alınacak, uygulanacak ATV'de mükellef, doğalgaz üretim şirketleri olacak. Bu uygulama 1 Mayıs 2002 tarihinde yürürlüğe girecek.

Bina vergisi oranının meskenlerde binde 1, diğer binalarda binde 2 olarak uygulanmasını öngören yasa, bu vergilerin büyükşehir belediyesi ve mücavir alan sınırları içinde meskenlerde binde 2, diğer binalarda ise binde 4 oranında uygulanmasını hükme bağlıyor. Arazi vergileri binde 1, arsa vergileri ise binde 3 olarak uygulanacak. Ancak bu oranlar büyükşehir ve mücavir alan sınırları içinde 2 katı olacak. Özel idare ve belediye paylarına ilişkin düzenleme 1 Mart 2002'de yürürlüğe girecek.

Yasayla yurt dışına çıkan her Türk vatandaşının çıkış başına ödediği 50 dolar yerine, 70 milyon Türk Lirası harç ödemesi hükmü getirildi. Bu harçtan, KKTC'ye gidenler muaf tutulacak.