Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerin anayasalarını inceleyen Venedik Komisyonu, üye ülkelerde siyasi partilerin kapatılmasının temel kriterlerini belirledi. Avrupa Konseyi'nin isteği üzerine hazırlanan ve 14 Ocak'ta yayınlanan rapor, üye ülkelerdeki parti kapatma davaları, ülkelerin anayasa ve yasaları incelenerek hazırlandı. Rapor, Avrupa Konseyi tarafından onaylandığında bağlayıcı olacak kurallar getiriyor. Venedik Komisyonu raporu, üye ülkelerin anayasalarında ve yasalarında birlik oluşturma amacını taşıyor. Bireysel hakların ve örgütlenme özgürlüğünün sınırlarını hassas bir şekilde belirleyen, bu özgürlüklerin daraltılmasını zorlaştıran ve katı kurallara bağlayan rapor, siyasi partilerin de kapatılmasını oldukça zorlaştırıyor. Siyasi parti kurmanın ve partilere üye olmanın demokrasinin en temel kurallarından biri olduğu belirtilen raporda, demokratik toplumlarda parti kapatılmasının, sadece olağanüstü durumlarda olabileceği vurgulandı.

Türkiye için bağlayıcı

Raporda, siyasi parti mensuplarının bireysel demeçlerinin, parti tarafından onaylanmadığı sürece, o partinin kapatılması için gerekçe oluşturamayacağı. Raporda ayrıca, anayasal değişiklik isteyen bir partinin, bu amaca ulaşmak için şiddete başvurmadığı sürece, anayasal değişiklik istediği gerekçesiyle kapatılamayacağı vurguladı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne parti kapatma davaları ile en çok başvuru Türkiye'den yapılırken, Venedik Komisyonu tarafından hazırlanan raporda yer alan örneklerin büyük bir çoğunluğu da yine Türkiye'de kapatılan siyasi partilerden verildi. Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerin, partilerin kapatılması ile ilgili anayasa maddelerini inceleyen Venedik Komisyonu raporunun, Türkiye ile ilgili bölümünde, "Türk Anayasası, siyasi partilerin kapatılmasına imkan veriyor" denilirken, Türkiye'deki kapatma davalarındaki en önemli örnek olarak da Refah Partisi gösterildi.

24-28 Ocak'ta ele alınacak

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin 24-28 Ocak tarihleri arasında kış dönemi toplantılarının ikinci günkü oturumunda, 'Avrupa'daki aşırı uç partilerin ve hareketlerin demokrasiye yönelik oluşturduğu tehdit' konusu ele alınacak. Avrupa Konseyi'nin hazırlattığı Venedik Komisyonu raporu da bu toplantıda görüşülerek kabul edilecek ve üye ülkeler için bağlayıcı bir nitelik kazanacak.