Arabesk bitiyor

Adını öyle koydular, biz de öyle diyoruz. Artık doğrudur-yanlıştır, her neyse. Elbette ki müzik hüda-yı nabit bir şey değil. Toplumun siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel şartları ile birlikte varoluyor. Ülkemizde bu şartların doğurduğu grafik eğrileri köylerden şehirlere doğru yürüyen akımı kırk-elli yıldır kayda geçiriyor.

Kırk-elli yıl önce şehre gelen köylünün horlandığını, ezildiğini, dışlandığını biliyoruz. O yılların siyasi söyleminde "ezenler-ezilenler" vurgusu çok hakim idi.

Ezilen garibanlar ise kendilerini saza -elektro saza- vurdular. Arbesk bir yerde elektrosaz sayılır. Kırkbeşlik plaklarla minibüslerin buluşması Orhan Gencebay'ın feryatlarını geniş, çok geniş kitlelere yaydı.

O yıllarda duyulan ses: "Batsın bu dünya", "Tanrım beni baştan yarat" diyordu. İbrahim Tatlıses sürecin ortalarında bir yerde devreye girdi. Ve dikkat isterim "önce bir türkü" ile şöhret oldu: Ayağında kundura. Şehirlere biriken kalabalık arasında türkü tüketim potansiyeli pek fazla gözükmediğinden arabeske yumuşak geçiş yaptı.

Küçük Emrah ile Küçük Ceylan'ı düşünün; onların gözyaşlarına boğulmuş filmlerini. (Emrah sonradan imaj değişikliğine giderek popçu olmak istedi, ama başardığı söylenemez. Ceylan ise artık türkü söylüyor).

Arabesk'in yükselişi hemen her kesimi etkiledi. Muhaliflerin yasakçı tutumları onları o yıllarda tek tabanca olan TRT'ye sokmadı. Ama Ajda Pekkan ile Zeki Müren'in dahi arabesk okumasını engelleyemedi.

Şimdi süreç tamamlandı.

Dünün gecekondu semtleri şehrin ortasında kaldı. Bir geniş arsa çevirenler, müteahhite verip han-hamam sahibi oldu. Eh böyle olunca da siyasete, iktisada, kültüre ağırlık koymak bu âleme şart oldu. Geçenlerde Mahsun Kırmızıgül TV'de Reha Muhtar ile uzun uzun konuştu. Prestij Müzik odaklı bir dertleşme idi bu. Reha'nın karşısındaki zat artık varoşların garibanı değil, ülke müzik piyasasının patronlarından biri idi. İşleri şu veya bu şekilde yolunda gitmemiş, ondan dert yanıyor, bir şu kadar adamın ekmek kapısından bahsediyordu. Pek tabii o da artık gündemi belirlemek üzere "kardeşlik türküleri" besteleyecekti. İbrahim Tatlıses'in uçağı, şirketleri, peşinde koca bir medya ordusu vardı. Orhan Gencebay çatıya çıkardığı "sokak çocukları" ile klip çekiyor, sosyal yaralarımıza parmak basıyordu. Televizyon programlarının en çok seyredilen saatleri bu kesimden gelen starlara ayrılmıştı. Artık bundan böyle arabeskin starlarından gerçek arabesk parçalar zuhur edemezdi. Bir devir sona ermişti.

Bu devir belki de Turgut Özal ile İbrahim Tatlıses'in birlikte söyledikleri şarkı ile sona ermişti.

Geriden gelenler (msl Hakan Taşıyan vb.) ancak ikinci baskı yapabilir, türevler üretebilirdi. Arabesk bu ülkede herhangi bir güç tarafından dayatılıp dikte ettirilmeyen, kendiliğinden oluşmuş (iyi olmuş-kötü olmuş o ayrı) kitlelerle bütün engelleri aşarak buluşabilmiş bir hareket, belki de tek hareket idi.

Asyalı-Ortadoğulu-Anadolulu, hem şehirli, hem köylü kökleri vardı. Bu çerçevede yerli ve mahalli idi.

Dağ başlarına kurulu kasabalarımıza dahi internet-cafe'lerin yerleştiği, sokaktaki vatandaşın ağzında bile "küreselleşme" lafının dolaştığı şu günlerde, kurtla kuzunun DSP ile MHP'nin sarmaş dolaş olduğu şu günlerde, AB kapılarına dayanıp "Yahu ne istiyorsunuz, işte enflasyonu da düşürdük, alın bizi" dediğimiz şu günlerde, eski çetelerin, eski hapishanelerin, eski babaların, eski ortaklıkların, eski siyasilerin çözülüp çöktüğü şu günlerde, oturup bir yeni oluşumu bekleyebiliriz.

Lakin unutmayın, sosyal olaylar ağır seyreder. Bir yeni yüz görmek, bir yeni ses duymak için çok bekleyebiliriz.