Ateşe göz kırpmadan bak karınca ısırıklarına dayan

Hale Kaplan Öz
00:0012/01/2007, Cuma
G: 5/01/2007, Cuma
Yeni Şafak
Ateşe göz kırpmadan bak karınca ısırıklarına dayan
Ateşe göz kırpmadan bak karınca ısırıklarına dayan

Hamileyken gözünü kırpmadan ateşe bakma, ergenliğe geçerken karınca ısırıklarına karşı koyma, bit ayıklama töreni... Bunlar dünyanın ilginç kadın törelerinden. National Geographic'in 'Kadınlık Töreleri' kitabı tüm bu ritüellere odaklanıyor

National Geographic kitaplarının Türkiye distribütörü A.E. Yayıncılık bu dizideki ilk kitabı olan 'Kadınlık Töreleri, Anne Kız Abla Gelin'i yayınladı. Kitap, töresel sütreçte kadının rolünü ve dünya kadınlarının ortak hallerini hikayeleri ve muhteşem fotoğraflarıyla birlikte ortaya koyuyor. Antropolog Joanne Eicher'ın hikaye ve anekdotları ile Explorer programının sunucusu Lisa Ling'in belgelediği gözlem, ritüellerle aydınlanan kadın dünyasının gizemine bu kitabın sayfalarında yolculuk edebilirsiniz.

HANGİ TÖRE EGZOTİK?

Her çağda kadınlığı tanımlayan haller, kültürden kültüre farklılık gösterse de pek çoğu benzer töresel aktarımlardan kaynaklanıyor. Anneler, kızlar, kız kardeşler, gelinler... Bu ve benzeri kadın rolleri dünyanın her yerinde var örneğin. Ama kültürel beklentiler bu rolleri değiştirip, çeşitlendiriyor. Bu kitaptaki resimler ve metinler, her yerdeki kadın ve kızların uyguladığı töresel süreçlere ilişkin fikirleri yansıtıyor. Kitaptaki pek çok fotoğrafa yadırgayarak bakacaksınız şimdiden söyleyelim. Kitabın yazarlarından Antropolog Joanne Eicher giriş kısmında bu konuya şöyle açıklık getiriyor: "Genellikle bizler kendi törelerimizi "normal" buluruz. Biz insanların tümü egzotiktir; ne de olsa hangi davranışın ya da hangi törenin egzotik olduğunu belirleyen şey, karşı tarfın bakış açısıdır."

Dudaklarına tabak büyüklüğünde süsler yerleştiren Çadlı kadınlar, Nepal'de saflığın, bekaretin ve refah umudunun simgesi ergenlik öncesindek kucakta dolaştırılan genç kızlar, ayakları büyümesin diye küçük ayakkabı giyen Çinliler, balık tutma töreni yapan Lakutalılar, Rodeo yapanlar, düğünde ve cenazedekiler... Ve tabii ki her coğrafyada farklı farklı olan süsleriyle kadınlar, "Kadınlık Töreleri, Anne Kız Abla Gelin"de hiç görmediğiniz kadar güzeller.


Bitlerini ayıklamak onlar için bir tören

İşte kitaptan dünya törelerine dair ilginç örnekler:

  • Hindistan Nılgırlı Tepelerindeki Toda Kadınları doğum öncesi töreleri gereği gözlerini hiç kırpmadan bir aleve bakıyorlar.
  • Wayana Kızılderili geleneklerine göre, kız ve erkek çocukların ergenliğe geçiş törenlerinde üzerlerine karıncalar bırakılıyor. Adaylar karınca ısırıklarına dayanmak zorunda.
  • Sri Lanka'da genç kadınların birbirlerinin saçındaki sirkeleri ayıklama törenleri aynı zamanda önemli konuşmaların yapıldığı bir toplantı.
  • Makyaj, giyim ve görgü konularını yıllar süren bir eğitimin sonucunda alan Geyşalar makyajlı bir şekilde uyuyor ve makyajlarının bozulmaması için kıpırdamadan uyumaları gerekiyor.
  • Hindistan'da kadınlar kaç-göç kaygısı olmadan toplum içinde yıkanıyor. Sarileri üzerlerindeyken ustalıkla yıkanmayı erken yaşta öğreniyorlar.


    HEPİMİZ ANNEYİZ

    Sırbistan'da bir Boşnak kadın öldürülen çocuklarına ağlıyor. Sırpların kırsal kesimdeki binlerce kişiyi öldürdüğü Srebrenice katliamının yıldönümünde bir kadın Sırp Kadınlarına şöyle seslenmişti; "Hepimiz anneyiz!"


    ---

    Kadınlık Töreleri

    Anne Kız Abla Gelin


    Joanne Eicher

    Lisa Ling

    A.E Yayıncılık

    222 sayfa