Ermenilerin kutsal saydığı ve yoğun ilgi gösterdiği Ağrı Dağı'na tırmanmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başbakanlık, Genelkurmay Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, MİT ve Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanlığı arasında "Ağrı Dağı Protokolü" imzalandı.
Fransa'da "Ermeni soykırımı" inkarını suç sayan yasanın ardından, Türkiye'de Ermenilerce kutsal sayılan Ağrı Dağı'na ilişkin protokol imzalandı. Protokolle, dağcıların Ağrı Dağı'na tırmanması için aralarında MİT'in de bulunduğu bir çok kurumdan izin alma şartı dikkat çekti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başbakanlık, Genelkurmay Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, MİT ve Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanlığı arasında "Ağrı Dağı Protokolü" imzalandı.
15 Ekim 2006'dan itibaren geçerli olan "Ağrı Dağı Protokolü" ile "yabancı uyruklu kişilerin turizm ve spor amacıyla Türkiye'deki askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri kapsamında bulunan dağlara turizm ve spor amacıyla çıkışlarına ilişkin esas ve usulleri düzenlenmesinin" amaçlandığı belirtildi. Ağrı Dağı'na tırmanmak isteyen yabancı uyruklu dağcılar için şu şartlar getirildi:
Yabancı uyruklu kişilerin yurtdışındaki temsilciliklerimiz veya yurtiçindeki kendi temsilcilikleri aracılığıyla Dışişleri Bakanlığına yaptıkları başvurularda, talebi alan kurum yapılan başvuruları kendi görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valiliklerine iletir.
Seyahat acentalarının, turizm ve spor amaçlı olarak tur kapsamında yabancıları kontrol kapsamındaki alanlara götürmek istemeleri halinde, talepleri Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valiliklerine iletilir.
Türkiye Dağcılık Federasyonunca düzenlenecek uluslararası organizasyonlarda, anılan Federasyon söz konusu organizasyon talebini İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valiliklerine bildirir.
Kişi ve kuruluşların yukarıdaki bentlerde belirtilen müracaatlarının seri bir şekilde sonuçlandırılabilmesi açısından izin talebini organizasyondan yurtdışından en az iki ay, yurtiçinden ise en az bir ay önceden yapmaları ve amacına uygun vize almaları gerekir. Türkiye'de en az 6 ay geçerli ikamet tezkeresi hamili olan yabancılardan amacına uygun vize şartı aranmaz.
İçişleri Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valilikleri kendilerine ulaştırılan müracaatları inceler (Ağrı ve Iğdır Valilikleri görüşünü bildirmeden önce Garnizon Komutanlığından görüş alır) tırmanış talepleri uygun görülmeyen yabancılarla ilgili görüşlerini 15 iş günü içerisinde gereğinin yapılması için talep sahibi kurum ile Dışişleri Bakanlığına iletir, ayrıca taraf olan diğer kurumları da bilgilendirir.
-Yabancı uyruklu kişiler tırmanma sırasında ilmi araştırma yapmayacaklarını, ticari, siyasi ve stratejik istihbaratla ilgili bilgi ve malzeme toplamak maksadıyla kullanmayacaklarını beyan etmeleri ve dönüşlerinde gerektiğinde mülki amirlikçe kontrol edilmeleri kaydıyla, dağcılık tırmanış, ana kamp, sağlık, beslenme ve kişisel malzemeleri dışında aşağıdaki tekin teçhizat ve malzemeleri beraberinde bulundurabilirler."
Protokolle, Büyük Ağrı'ya Doğubeyazıt/Topçatan Köyü-Eli Çiftliği veya Iğdır/Korhan Yaylası- küp Gölü rotasından tırmanma yapılabileceği belirtilirken, Küçük Ağrı'ya ise yalnızca Kuzey-Batı güzergahından çıkılabileceği belirtildi.
Ağrı Dağı Protokolü'nde "Bu kısıtlamalar olağanüstü hallerin dışında T.C. vatandaşlarına uygulanmaz, şöyle ki; T.C. Vatandaşları dağın Kars ili, Iğdır ili sınırları içinde kalan cephesinden de çıkış yapabilir. Ancak, Küçük Ağrı Dağı için yalnız yukarıda belirtilen güzergah kullanılır" hükmü yer aldı.
