Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişiklik paketinin iptali istemini 'şekil yönünden' inceleyecek. Kararı yorumlayan Prof. Özbudun, "Halk oylamasına sunulup, kabul edilirse halkın iradesini nasıl iptal edeceksiniz ki. Bu tam facia olur" dedi
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 5982 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun'un iptaline ilişkin isteminin "şekil yönünden" incelenmesine karar verdi. Bu durumda Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç yeni bir raportör görevlendirerek iptal istemine ilişkin taleplerin incelenmesini isteyecek.
Hukuk çevreleri Yüksek Mahkeme'nin Anayasa değişikliği incelemesine ilişkin görev ve yetkilerinin Anayasa'nın 148. maddesiyle açıkça belirlendiğini belirtti. Hukukçular; Anayasa Mahkemesi'nin, "şekil yönünden incelenmesi" açıklamasının da bu gerçeğin birkez daha altını çizdiğine vurgu yaptı.
Anayasa değişikliklerinin Meclis'teki oylama süreci, oylamanın gizli yapılıp yapılmadığı, teklif kabul çoğunluğuna uyulup uyulmadığı, Meclis İç Tüzüğü'ne aykırı davranılıp davranılmadığına bakılacak.
Yüksek Mahkeme şekil yönünden yapılan düzenlemelerin başlangıç maddelerinin değiştirilmesi sonucunu doğurup doğurmadığını da inceleyecek. Davayla ilgili ikinci kez raportör görevlendirilecek.
Raporun tamamlanmasının ardından Yüksek Mahkeme Başkanı Haşim Kılıç'ın belirleyeceği bir günde şekil yönünden iptal istemi karara bağlanacak.
Cumhuriyet Halk Partisi'nin başvurusunda Anayasa'nın dördüncü maddesine göre "Anayasa'nın başlangıç hükümlerine aykırı düzenlemelerin teklif dahi edilemeyeceği" belirtilmişti.
Türk Demokrasi Vakfı Eşbaşkanı ve Anayasa Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ergun Özbudun da Anayasa Mahkemesi kararından her hangi bir sonuç çıkarmanın mümkün olmadığı görüşünde olduğunu söyledi. Özbudun, "Bu karar ile bir değerlendirme yapacak bir sonuç ortaya çıkmamıştır" dedi. Anayasa değişikliği ile ilgili sürecin yasalaşıp yasalaşmadığına ilişkin ise Özbudun şöyle cevap verdi: "Kanun numarası var. Halk oylamasına sunulup, kabul edilirse halkın iradesini nasıl iptal edeceksiniz ki. Bu tam facia olur."
Eski Adalet Bakanı ve Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, Anayasa Mahkemesi'nin henüz yasama faaliyeti devam eden bir konuyla "Meşgul" edilmemesi gerektiğini söyledi. Türk, "Ortada henüz devam eden bir yasama süreci var. Çünkü Anayasamıza göre TBMM'de enaz 330 oy ile en çok 367 oy arasında kabul edilen Anayasa değişiklikleri zorunlu olarak halk oylamasına sunulur. Bu değişiklik bilindiği TBMM'de 336 oy ile kabul edilmiştir, son oylamayı söylüyorum. Böyle olunca bu Anayasa gereği zorunlu olarak halk oylamasına sunulmuş bir metindir. Yasama süreci tamamlanmamıştır. Meclis kabul etmiştir ama eğer halk de evet derse o takdirde Anayasa haline gelecektir. Bu bakımdan Anayasa Mahkemesi'nin bu konuyla meşgul edilmemesi gerekirdi" şeklinde konuştu.
Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Bülent Arınç da Anayasa Mahkemesi'nin konuyu ancak şeklen inceleyebileceğini söyledi. Arınç, Bayın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün 90. Kuruluş Yıldönümü dolayısıyla Meclis'te açılan sergide gazetecilerin sorularını yanıtlarken şöyle konuştu: “Anayasa Mahkemesi kesinlikle esasa girmeyecektir. Esas konusunda bir karar vermemelidir. Şekil noksanlığı varsa o açıdan iptal edebilir. Şekil noksanlığı yoksa elbette bunu reddedecek, 12 Eylül'de referandum yapılması kesinleşecektir. Anayasa Mahkemesi'nin kendi eski içtihatlarına göre ve Anayasa Mahkemesi ikinci başkanı veya bazı üyelerinin geçmişte bazı kararlara koydukları muhalefet veya çoğunluk görüşlerine göre, böyle bir karar verilmesini biz de kısa sürede bekliyoruz ki, Türkiye tereddütte kalmasın. Türk milleti adına karar veren bağımsız yargılar, yüksek yargı şunu rahatlıkla söylesin: Madem millete gidiliyor, milletin kendisi bu konuda karar vermelidir. Ben de onun adına yargılama yapıyorsam bu millet bu konuda son sözünü söylemelidir. Sanıyorum kısa sürede böyle bir kararı görmek mümkün olacak.”
Arınç, “Anayasa değişikleri sadece şekil bakımından incelenebilir. Şu anda mahkeme bunu yapmaktadır" dedi.
Anayasa Mahkemesi'nin Anayasa Değişiklik Paketini inceleme kararını değerlendiren AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, kararın paketin şekil yönünde inceleneceği anlamına geldiğini söyledi. Bozdağ, şöyle konuştu, “Şu anda ortaya çıkan karara bakıldığında şekil yönünden bir inceleme kararı verildiği ifade ediliyor. Ancak, biz bu kararın gerekçesini bilmiyoruz. Bu kararın kaça kaç oyla alındığını da bilmiyoruz. Acaba Anayasa Mahkemesi 148'deki bu üç unsur (184, 48 saat ve 330) açısından şekil yönünden denetim kararı mı aldı, yoksa 10 ve 42. maddelerde (türban düzenlemesi) olduğu gibi geçerli şekil şartını ve şekil kapsamının arasına koyarak, onu da bir şekil denetimi içerisine sokup yani esastan denetim mi yapacak” dedi.
Değişikliklerin Anayasa Mahkemesi tarafından nasıl inceleneceği ile ilgili Anayasa'da açıklayıcı hükümlerin olduğunu hatırlatan Bozdağ, “Mahkemenin, Anayasa değişikliklerinin esas bakımından denetimini Anayasa tarafından yasaklamıştır. 'Şekil' demiştir ve üç konuyla sınırlamıştır. Anayasa'nın ortaya koyduğu anlayış çerçevesinde, bütün kurum ve kuruluşlar karar oluşturmak zorundadır. Kararlar da kurumlar da meşruiyetini Anayasa'ya uygunluktan alır. Kararın geçerliliği de bu uygunlukta sınırlıdır” dedi.
