Başkalarıyla paylaşmaktan kaçındığımız birçok bilgiyi, Facebook gibi sosyal ağlara gönüllü veriyoruz. Peki bu bilgilerin devredilme, satılma ve başka kurumlarla paylaşılma riskinden ne kadar haberdarız?
Dünyanın en büyük sosyal paylaşım sitesi Facebook, kişisel verilerin gizliliğiyle ilgili politikaları nedeniyle eleştirilerin hedefinde. Dünya genelinde 200 milyon, Türkiye'de de 10 milyon üyesi bulunan Facebook, bu alanda bir rekorun sahibi. Facebook'un yaygınlığını anlamak için, Türkiye'deki 26 milyon internet kullanıcısının 10 milyonunun, bu siteye üye olduğunu hatırlatmamız yeter. Şu anda Facebook türü ağlara dünya genelinde yarım milyar kişinin üye olduğu tahmin ediliyor. Yüzmilyonlarca kullanıcının doğum tarihinden özel fotoğraflarına, aile ilişkilerinden kiminle ne sıklıkta görüştüğüne, internette ne tür aktivitelerde bulunduğundan üye olduğu gruplara kadar sayılamayacak kadar bilgisine sahip olan sosyal ağlara, hem şirketler hem de devletlerin merakı doğal. Birçok site, üye bilgilerini ticari olarak başka şirketlere satarak gelir elde ediyor, sitelerin el değiştirmesinde de aktif üye sayısı asıl fiyatı belirleyen önemli unsur. Durum böyle olunca, yüzmilyonlarca kişinin tüm çamaşırlarının ortaya döküldüğü Facebook'a devletler neden ilgisiz kalsın?
Kişisel olarak, bu şirketlerin kendi faaliyet alanlarının devamı için, devlet kurumlarıyla üye bilgilerini paylaşmak zorunda kaldıklarını düşünüyorum. Örneğin, üye bilgilerinin devletin güvenliğiyle ilgili bir soruşturmada kullanılmasına karşı çıkacak şirketin yaşam şansının zora gireceği görüşü abartı sayılmamalı. Hal böyleyken, bireysel mahremiyet konusunda daha hassas olan Avrupalılar şu sıralarda Facebook'un CIA ile ortaklık yapıp yapmadığını tartışıyor. Berlin'de düzenlenen Kişisel Verilerin Korunması Konferansı'nda da gündeme gelen en önemli madde kişisel verilerin korunmasıydı. Almanyalı güvenlik uzmanları, 1983 yılındaki nüfus sayımı sırasında kendilerine sorulan , "bir dairede mi yaşıyorsunuz, yoksa müstakil evde mi, telefonunuz var mı, mesleğiniz nedir?" gibi sorular karşısında kazan kaldıran halkın, şimdi Facebook'a gönüllü olarak tüm bilgilerini verdiğine dikkat çekiyor.
Facebook'ta ad, soyad, doğum tarihi, medeni durum, eğitim, eş ve aile bireylerinin adları, din, siyasi görüş, okunan kitaplar, ev ve iş telefonları, iş bilgileri gibi, bize hepsi birden sorulduğunda tepki göstereceğimiz bilgileri paylaşıyoruz. Kimlerle iletişimde olduğunu ve neler paylaştığımız da cabası. Diğer yandan bir güvenlik kalkanı olarak kullanılan takma adlar, internette güven sorunu oluşturuyor. Bireyler karşılarındaki kişinin kim olduğundan emin olmak istiyor. Bu durumda, üye olunan sitedeki gizlilik ayarlarına dikkat edilmesi gerekiyor. Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg, bunun bir sonucu olarak başlangıçta takma isimlerle (nick) internette dolaşan bireylerin şimdi Facebook'ta gerçek adlarını kullanmaya başladıklarını söylemişti. Facebook gibi sitelerdeki profilinizi, kimlerin görebileceğini ayarlamak sizin elinizde. He ne kadar, gizlilik ayarlarını ne kadar dikkatle yaparsak yapalım, bize bu hizmetleri veren şirketlere güvenemeyeceğimiz ortada!
İnternette şu aralar Facebook gibi sosyal paylaşım sitelerini alaya alan bir video dolaşıyor. Videoda bir kadın spiker, "Sitenin her hangi bir sayfasında üyelerce yayınlanan içeriklere dair hakların Facebook'a, cayma hakkı olmaksızın, sürekli, münhasır olmayan, devredilebilir, ücrete tâbi olmayacak şekilde ve dünya çapında kullanım, çoğaltma, gösterim, sahneleme, değiştirme, tercüme etme, yayımlama, işleme ya da başka içeriklere dâhil etme ve alt lisanslar verme hakkına sahip olacak şekilde devredildiği onaylanıyor" sözleriyle, Facebook'un kullanım koşullarından bir bölümü okuyor. Üyeler bu koşulları kabul etmiş sayılıyor. Videoda kullanıcı verilerinin işlendiği bir fabrikada, dolarlar havada uçuşuyor. Aynı zamanda Facebook yatırımcıları ile Amerikan merkezi haber alma servisi CIA ile de bir bağlantı kuruluyor.
