ABD'de tamamlanan seçimler ve FED'in dün açıkladığı varlık alım programı öncesi dünya piyasalarında hareketlilik yaşandı. Asya borsaları yükselirken, dolar değer kaybetti. FED ise faizi değiştirmezken, 8 ayda 600 milyar dolarlık tahvil alım kararı aldığını açıkladı
Dünyanın en büyük ekonomisinin deflasyon sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceğinden endişe eden ve ülkede 14.9 milyona ulaşan işsiz sayısını aşağı çekmek isteyen FED'in açıkladığı varlık alım programı ve ülkede sona eren seçimler dünya borsalarında hareketli saatler yaşanmasına yol açtı. FED'den gelen yeni teşvik paketinin miktarıyla ilgili beklentiler, dün 1.40'ın üzerine çıkan avro/dolar paritesini yeniden 1.40'ın altına çekerken, doların yen ve sterlin karşısında yükselmesini sağladı. Dolar/TL içeride 1.40'lı seviyelerden işlem görürken, avro/TL ise 1.97'ye kadar geriledi.
Yatırımcılar her ne kadar FED'in adımı öncesinde temkinli hareket etse de Asya borsaları günü yüksek seviyelerde kapattı. Japonya borsası resmi tatil yüzünden kapalıydı ancak Çin ve Güney Kore'de yüzde 1'in üzerine artışlar görüldü. Borsaların yükselmesine, ABD'deki ara seçimlerde Cumhuriyetçilerin zaferle ayrılması da etki etti. Petrol ise, hem FED'den gelecek ikinci bir teşvik paketi hem de bu sabah sona eren ABD'deki ara seçimlerin sona ermesinin ardından 84 doların üzerine çıktı. Geçtiğimiz aylarda 1.387 dolarla tarihi rekor kıran altının ons fiyatı son iki haftada gördüğü en yüksek seviye olan 1.365 dolardan 32 dolarlık düşüşle, 1.333 dolara geriledi.
FED ise Türkiye saatiyle 21.00 sularında merakla beklenen kararını verdi. Faiz oranlarını yüzde 0-0,25 aralığında sabit tutma kararı alan FED, 2011 yılı Haziran ayına kadar 600 milyar dolarlık bono ve tahvil alacağını açıkladı. ABD ekonomisinde toparlanma hızının hala yavaş olduğuna dikkati çekilen açıklamada FED'in kredi musluklarının açılmasını teşvik etmek ve işsizlikle boğuşan ekonomiyi desteklemek için (ihtiyaç duyuldukça) ayda ortalama 75 milyar dolar tutarında yeni hazine bonosu ve tahvil alımı gerçekleştireceği belirtildi.
New York Üniversitesi ekonomi profesörü Nouriel Roubini, Cape Town'da yaptığı konuşmada ABD büyüme rakamlarının da yıl sonunda yüzde 1 seviyelerinde olacağını dile getirdi. “Sandık heyecanı yaşayan ABD'de Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçilerin kontrolünde daha fazla teşvikin önünü kapatıyor” diyen Roubini, çift dipte FED'in parasal genişleme rakamının etkili olacağını söyledi. Roubini, gelecek yılın acı dolu geçeceğini dile getirdi.
ABD'de sona eren seçimlerin, ekonomiye etkileri konusunda bazı beklentilere, uzmanlar tarafından cevaplar verildi. İşte bu soru ve cevapları:
1--Ekonomide çöküş yaşanacak mı?
Büyük ihtimalle hayır. Büyümenin itici motoru durumunda olan tüketici harcamaları güçlü görünüyor ancak istihdam ve konut piyasasında iyileşme görülene kadar bu alanda önemli gelişme beklenmiyor.
2- İşe alımlar artacak mı?
ABD'de işsiz olan, tam zamanlı çalışmayan ya da iş bulma ümidini yitirenlerin toplam sayısı 25 milyonu geçmiş durumda. Bazı analistler, seçimlerin geride kalmasıyla bir belirsizliğin ortadan kalktığına ve bunun da yeni işe alımlar konusunda şirketleri cesaretlendireceğini savunuyor.
3- Wall Street sonucu beğenecek mi?
Önceki durumların aksine, sonuç bu sefer Wall Street'in pek hoşuna gitmeyebilir. ABD piyasaları, Cumhuriyetçilerin güçlenmesinin, yönetimi iş dünyasının dilinden daha iyi anlayan bir anlayışa doğru yönlendireceği beklentisiyle dün yükseliş kaydetti.
4- FED'in duruşu nasıl olacak?
Mevcut durum ABD yönetimi tarafından uygulamaya konulan teşvik paketlerinin etkisi azaldıkça, ekonominin zayıfladığını gösteriyor. Ekonomik toparlanmanın daha fazla yavaşlaması durumunda, FED'in müdahale araçlarının da artık sınırlı kalacağı görüşü hakim.
