Bir asırlık beyazperde efsanesi
Sinema dünyasının aktif meslek hayatını sürdüren en yaşlı aktörü Ernest Borgnine, tamı tamına 94 yaşında oluşuna aldırmaksızın bir filmin setinden diğerine koşturup duruyor. Türk sinemaseverlerinin daha çok 1980'lerin popüler TV dizisi “Hava Kurdu”ndan tanıdıkları asırlık sanatçı, bu yıl sektördeki 60'ıncı yılını kutlayacak.
alimuratg@yahoo.com
YENİ ŞAFAK SİNEMA SERVİSİ / ÖZEL HABER
94
yaşındaki Amerikalı sinema ve televizyon oyuncusu
Ernest Borgnine
, yeryüzündeki insanların ezici bir çoğunluğunun bırakın hareketli bir serüven filminde rol almayı, hasbelkader o kadar uzun bir ömür sürmeyi başarsalar bile parmaklarını kıpırdatamaz hâle geldikleri bir yaşta, sinema tarihinde şimdiye kadar benzeri görülmemiş bir hayata tutunma mücadelesine imza atıyor.
İtalyan göçmeni bir anne-babanın çocuğu olarak
1917
yılında
Connecticut
eyaletinin
Hamden
kentinde dünyaya gelen
Borgnine
'ın rol aldığı ilk film, yönetmen
Ray Nazarro
'nun
1951
'de çektiği
“Çinli Korsanlar”
dı.
34
yaşında oynadığı bu yapımda makyajla çekik gözlü hâle getirilip Çinli bir kumarhane patronunu canlandıran sanatçı, o gün bugündür de kâh başrol, kâh yardımcı oyuncu olarak sinemadan hiç kopmadı.
TÜRK İZLEYİCİLERİ ONU 'HAVA KURDU'NDAN TANIYOR
1950'lerin ikinci yarısından itibaren hızla yükselişe geçen sinema kariyerinin yanı sıra, meslek hayatı boyunca birbirinden başarılı televizyon yapımlarında da önemli roller üstlenen
Ernest Borgnine
'ı Türk izleyicileri öncelikli olarak
1984-87
yılları arasında
56 bölüm
olarak çekilen
“Hava Kurdu”
adlı serüven dizisinden tanıyorlar. Dönemin gözde aktörü
Jean Michael Vincent
'ın, casusluk operasyonları için geliştirilip özel yeteneklerle donatılmış bir süper helikopterin pilotu olarak başrolü üstlendiği bu dizide,
Borgnine
de onun yardımcılığını yürüten uçuş teknisyeni
Dominic Santini
rolündeydi.
“Hava Kurdu”
nda rol aldığı yıllarda bile 60'lı yaşların ortalarında bulunan Hollywood'un ulu çınarı, 70 ve 80'li yaşları boyunca hem beyazperdede hem de beyazcamda bir çok unutulmaz karakteri başarıyla canlandırmayı sürdürdü.
ÇİÇEĞİ BURNUNDA BİR AKTÖRKEN 'OSCAR' KAZANDI
Henüz meslek hayatının ilk dönemindeyken,
Delbert Mann
'in yönettiği
“Marty”
adlı duygusal filmde canlandırdığı
“gönlünün kadınını arayan yalnız kasap”
rolüyle
1955
yılının
“En İyi Erkek Oyuncu Oscar'ı”
nı kazanan
Borgnine
, hem ülkesinde hem de dünyanın pek çok prestijli film festivalinde ödüllere boğulan bu yapımdan sonra, ne yazık ki, yeteneklerini aynı düzeyde ortaya koyabileceği bir başka
“tek adam”
gösterisi yakalayamadı ve sinemada çoğunlukla
“ana karakterin has dostu”
klişesine uyan yardımcı roller üstlendi. Zaman içinde giderek oyunculuktaki değişmez yazgısına dönüşen
“yardımcı oyuncu”
pozisyonu nedeniyle de başyapıtlarla dolu meslek hayatına rağmen sektörün en az ödüle sahip oyuncuları arasında yer aldı. İnanılmaz ama gerçek, sinema ve televizyonda geride bıraktığı
60
yılın sonunda,
Borgnine
'ın yardımcı oyuncu olarak kazanılmış bir tek ödülü bile bulunmuyor. Öte yandan,
Amerikan Aktörler Birliği
, bu akıl almaz ayıbı telafi etmek üzere sanatçıyı geçen yıl bir
“hayat boyu başarı ödülü”
yle onurlandırdı.
Ülkemizdeki sinemaseverlerin son olarak geçtiğimiz aylarda gösterime giren
2010
yılı yapımı
“Red”
adlı filmde izleme fırsatı buldukları Hollywood'un emektar ötesi karakter oyuncusu,
“Red”
in ardından hızını alamayıp iki film daha yaptı.
2011
yılı içinde izleyiciyle buluşacak olan bu filmlerle birlikte
Borgnine
da setlerdeki
60'ıncı zafer yılını
kutlayacak.
ZİNDELİĞİNİ SPORA VE MUTLU EVLİLİĞE BORÇLU
Çocukluk yıllarından itibaren bir dizi spor dalıyla ciddi olarak ilgilenen, özellikle uzun süre boks yapan
Ernest Borgnine
, filmlerde hâlâ önemli roller üstlendiği 90'lı yaşlarına kadar zinde bir şekilde ulaşabilmesinin formülünü yine spora bağlamakta…
1935-1945
yılları arasında orduya yazılarak Amerikan donanmasında hizmet veren aktör, düzenli bir hayat sürme ve spor yapma alışkanlığını bahriyeli olduğu yıllarda iyice pekiştirdiğini belirtiyor.
Borgnine
,
1996
yılında bir otobüs satın alarak, bizzat kullandığı bu araçla ABD'yi bir baştan diğerine dolaşıp ülkenin değişik eyaletlerindeki binlerce hayranıyla tanışmıştı.
1999
yılında ise şimdiye kadar oynadığı bütün film ve dizilerin senaryolarını paha biçilmez bir sinema koleksiyonu olarak
Kuzey Alabama Üniversitesi
kütüphanesine armağan etti.
Mutlu bir evliliğin de uzun ve sağlıklı bir hayat sürmede en az spor kadar büyük önem taşıdığını vurgulayan
Borgnine
, kendi hayatında o huzurlu evliliği ancak beşinci denemesinde bulmayı başarmış.
“Bitmez tükenmez bir kadın dırdırı erkeği yaşamaktan soğutur”
diyen sanatçı,
1958-1972
yılları arasındaki dört başarısız evliliğin ardından,
1973
yılında hayatını birleştirdiği ve aynı yastıkta
38 yıl
geçirdiği
Tova Borgnine
ile en sonunda doğru kadını bulduğunu söylüyor.
EŞCİNSELLİĞİ ONAYLAMADIĞI İÇİN AŞAĞILANDI!
Hollywod'da hayranlık uyandırıcı çalışkanlığının yanı sıra dindarlığı ve ahlâkî değerlere bağlılığıyla da nam salan
Borgnine
,
2006
yılında kendisine o günlerin -iki eşcinsel kovboy arasındaki ilişkiyi anlatan- olay filmi
“Brokeback Dağı”
hakkındaki görüşlerini soran
Entertainment Weekly
dergisine,
“Herkes çok müthiş bir film olduğunu söyleyip duruyor, fakat söylenenlerin hiç biri benim umurumda değil… Sinemanın gelmiş geçmiş en büyük kovboyu ve aynı zamanda da benim sevgili dostum John Wayne'in mezarda kemiklerini sızlatacak bir gösteriyi asla izlemem!”
demişti. Bu yüzden ABD'deki eşcinsel lobisinin uzun süre hakaretlerine maruz kalan aktör için, eşcinselliğe açık destek veren
Los Angeles Times
gazetesi de
2010
yılında yine aynı nedenle
“Ödüllendirilmeyi hak etmeyen bir gerici”
başlığını atmıştı. Amerikan medyasında dal budak sarmış olan eşcinsel grupların yürüttüğü bütün aleyhte propagandalara rağmen,
Borgnine
Amerikan Aktörler Birliği
tarafından sinema sanatına yaptığı eşsiz katkılar nedeniyle geçen yıl
“Hayat Boyu Başarı Ödülü”
yle onurlandırılacaktı.
* * *
UNUTULMAZ FİLMLERLE DOLU BİR KARİYER
60 yıla yayılan meslek hayatında, pek çoğu beyazperde tarihine altın harflerle yazılmış başyapıtlar, yanı sıra da televizyon ekranlarında fırtına gibi esmiş diziler bulunan
Ernest Borgnine
'ın sinemaseverlerce hemen hatırlanabilecek filmlerinden bazıları şöyle:
-
İnsanlar Yaşadıkça
, 1953 (From Here to Eternity)
-
Johnny Guitar
, 1954 (Johnny Guitar)
-
Vera Cruz
, 1954 (Vera Cruz)
-
Marty
, 1955 (Marty)
-
12 Kahraman Haydut
, 1967 (The Dirty Dozen)
-
Vahşi Belde
, 1969 (The Wild Bunch)
-
Poseidon Macerası
, 1972 (Poseidon Adventure)
-
Konvoy
, 1978 (Convoy)
-
New York'tan Kaçış
, 1982 (Escape from New York)
Sanatçı, sayıları
150
'ye ulaşan sinema filmlerinin dışında
“Aşk Gemisi”
nden
“Dedektif Magnum”
a,
“Küçük Ev”
den
“Hava Kurdu”
na kadar düzinelerce televizyon dizisinde rol aldı; ayrıca pek çok animasyon filmde de karakter seslendirmeleri yaptı.
