Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri António Guterres, Rus ve Ukrayna heyetlerinin katılımıyla İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda imzalandı.
KRİZ SONA ERDİ
Tarihi nitelikte olan tahıl koridoru anlaşmasıyla, Rusya'nın Ukrayna tahıl gemilerinin Karadeniz limanlarından geçmesine izin verip oluşan gıda krizine son bulması amaçlanıyor.
TAHIL KORİDORU PLANI MADDELERİ NELER?
Türkiye ve BM tarafından mayıs ayından bu yana yürütülen arabuluculuk çabalarının sonuç vermesiyle imzalanan anlaşma savaşta bir ilki ve dönüm noktasını temsil etmesi bir yana, dünyayı saran tahıl krizi ve beraberinde gelen gıda fiyatlarındaki artışa da çare olması bekleniyor.
1) 25 MİLYON TON TAHIL YOLA ÇIKACAK
Anlaşmayla Odessa başta olmak üzere Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan kargo gemileri ile silolardaki tahılın tahliyesi hedefleniyor. Limanlarda mahsur kalan gemi sayısının 80 civarında olduğu, ayrıca silolarda 20 ila 25 milyon ton tahıl bulunduğu hesaplanıyor.
2) MAYINLAR TEMİZLENECEK: RUSYA ASKERİ FAALİYETTE BULUNMAYACAK
Rusya, kargo gemilerinin sorunsuz geçişini garanti edecek, bölgede askeri faaliyette bulunmayacak. Mayınların temizlenmesinin ardından Ukrayna karasularını ihlal etmeyeceğine dair güvence verecek.
3) RUS GEMİLERİ UKRAYNA KARASULARINA GİRMEYECEK
Ukrayna denetimindeki Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından gemilere yüklenen tahıl, kılavuz gemiler eşliğinde İstanbul’a gelecek, oradan tüm dünyaya yolculuk edecek. Ukrayna, Rus gemilerinin kendi karasularına hiçbir şekilde girmemesini istiyor.
4) GEMİLER İSTANBUL’DA ARANACAK: SİLAH TAŞINMADIĞI KONTROL EDİLECEK
Ukrayna’dan tahıl almaya giden gemilerin silah taşımadığından emin olmak için Rusya ve Türkiye’nin gözetiminde arama yapılacak. Gemilerin Karadeniz’e açılmadan önce İstanbul’da aranması planlanıyor.
5) İSTANBUL'DA KOORDİNASYON MERKEZİ KURULACAK
Tüm operasyon İstanbul’da kurulacak koordinasyon merkezince izlenecek. İlgili merkezin operasyona hazır hale gelmesi için 3-4 hafta gerektiği, bu nedenle sevkıyatlara tam kapasite başlanmasının ağustosun ikinci yarısını bulabileceği belirtiliyor.
6) TAHILDA FİYATLAR GERİLEDİ
Anlaşma haberleriyle buğday fiyatları geriledi, piyasa göstergesi Chicago endeksi yüzde 3 düştü. Avrupa’da da hayvan yemi olarak kullanılan tahılda fiyatlar yüzde 3 geriledi.
7) OPERASYON 120 GÜNDE BİTECEK
120 günlük takvim için imzalanan anlaşma süre bittiğinde otomatik olarak yenilenebilecek. Ancak uzmanlara göre limanlardaki tahıl yükünü eritmek için bu kadar süre yeterli. Bu arada Ukrayna ve Rusya birbirleriyle anlaşma imzalamayacak. İki ülke de Türkiye ve BM ile paralel anlaşmalar yapacak.
8) UKRAYNA TAHILINA BAĞIMLI ÜLKELER
Libya ve Pakistan tüm buğday tüketimlerinin yüzde 48’inde Ukrayna’ya bağımlı. Lübnan için bu oran yüzde 81. Moldova buğdayın yüzde 92’sini, Katar yüzde 64’ünü, Tunus yüzde 49’unu, Mısır yüzde 26’sını Ukrayna’dan ithal ediyordu.