Matematiksel imha silahları ile dünyayı yönetmek

04:009/09/2020, Çarşamba
G: 9/09/2020, Çarşamba
Yaşar Süngü

Yapay zeka destekli yazılımı ile Google, Facebook, Youtube ve Instagram gibi farklı platformlardaki reklamların tek bir yerden akıllı ve kolay bir şekilde yönetilmesini sağlayan Wask, TechOne’dan 8 milyon TL değerleme ile 1.2 milyon TL yatırım aldı.Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD), üyeleri arasında yaptığı ankete göre Ağustosta giyimden ve restorandan kısan tüketici elektronik, mobilya ve mücevhere harcama yapmış.Bütün bunlar ne demek oluyor?Dijitalleşme ticarette ana akıma dönüşüyor.Dijital

Yapay zeka destekli yazılımı ile Google, Facebook, Youtube ve Instagram gibi farklı platformlardaki reklamların tek bir yerden akıllı ve kolay bir şekilde yönetilmesini sağlayan Wask, TechOne’dan 8 milyon TL değerleme ile 1.2 milyon TL yatırım aldı.

Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD), üyeleri arasında yaptığı ankete göre Ağustosta giyimden ve restorandan kısan tüketici elektronik, mobilya ve mücevhere harcama yapmış.

Bütün bunlar ne demek oluyor?

Dijitalleşme ticarette ana akıma dönüşüyor.

Dijital araç ve hizmetlerle beraber dünya köklü bir değişim yaşıyor.

Pandemi süreci e-ticaretin gelişimini 5 yıl öne çekti.

Salgın sürecinde 5 milyon kart ilk defa internet alışverişinde kullanılmış

İş dünyasında yer alanlara göre gelecekte perakende satışın yerini almaya aday olan e-ticaret her yıl yüzde 30 büyüyen bir sektör.

2021’de global e-ticaret pazarının 5 trilyon dolar olması öngörülüyor.

Dijitalleşme, üretim süreçlerini ve dolayısıyla tüm dünya ekonomisini ciddi şekilde dönüştürüyor.

**

Pandemi bize yapay zeka, yeni nesil lojistik hizmetleri, yenilikçi ürünler, yeni iş yapış şekilleri ve uzaktan çalışmanın mümkün olduğunu gösterdi.

Dijitalleşme ve pandemi ile birlikte lojistik yeniden doğdu.

Uzmanlara göre önümüzdeki dönemde daha hibrit ve esnek modeller göreceğiz.

Çünkü değişim bitmedi.

Temel ihtiyaç kavramı değişti.

Ekonomik hayatın her alanında hijyen yani temizlik herkesin temel beklentisi oldu.

Marka ve her türlü iletişimde dijital medya öne geçti.

Satın almada sosyal mecralardaki fenomenlerin söyledikleri belirleyici oldu.

**

Bugünkü küresel düzeni kuran temel yapı taşı lojistik.

Dünyanın her noktasına 1,5 günde erişebildiğimiz bir çağdayız.

Raflarda ortalama 9 bin ürün vardı şu an 40 bin var.

Ortalama bir aile 150 kalem ürün tüketiyor. İnsanlar artık AVM’lere alışveriş yapmak için gitmiyor, internetten alıyorlar.

Lojistik optimizasyonda artık algoritmalar ve yapay zeka var.

**

Yani sözün kısası algoritma çağında yaşıyoruz.

Yaşamlarımızı etkileyen bütün kararlar, okul hayatımız, uğradığımız yerler, ev, araba, tüketici kredisi alıp almadığımız, sağlık sigortası için ne kadar ödeyeceğimiz, insanlar tarafından değil matematiksel modeller tarafından veriliyor.

Teoride bunun daha fazla adalet sağlaması gerekir çünkü bu şekilde herkes aynı kurallara göre değerlendirilmiş olur, dolayısıyla önyargı ortadan kalkar.

Ancak gerçekte durum tam tersine adaletsiz ve merhametsiz biçimde işliyor.

En rahatsız edici tarafı, zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul hale getirmesi ve bunu kalıcı değişmez hale dönüştürmesi.

**

“Demokrasi için zehirli bir kokteyl” yapan Büyük Veriler’in karanlık tarafına hoş geldiniz! Diyor Cathy O’neıl. Kendisi veri bilimci ve mathbabe.org blogunun yazarı.

Harvard Üniversitesi’nden matematik doktorası aldıktan sonra Barnard Koleji’nde dersler vermiş.

Ardından özel sektöre geçip D.E. Shaw isimli serbest yatırım fonu için çalışmaya başladığında piyasalarda dolaşan dev fonların küresel ekonomiye nasıl ayar verdiğini görmüş.

Daha sonra çeşitli girişimci firmalarda veri bilimci olarak görev yapmış. Buralarda insanların satın alma davranışlarını ve web sitelerinde yapacakları tıklamaları öngören modeller kurmuş.

Doing Data Science [Veri Bilimini Yapmak] adlı kitabı da var.

Cathy O’Neil’in “Matematiksel İmha Silahları” adlı kitabı, Akın Emre Pilgir çevirisiyle Tellekt tarafından yayımlandı.

Hem birey hem de toplum olarak geleceğimizi şekillendiren kara kutu modellerinin; yani matematiksel imha silahlarının özgeçmişleri nasıl sıraladığını, kimlere nasıl kredi verdiğini (veya vermediğini), çalışanları nasıl değerlendirdiğini, seçmenleri nasıl hedeflediğini ve sağlığımızı nasıl izlediğini göz önüne seren O’Neil, modelcileri ve politikacıları algoritmalarla ilgili daha fazla sorumluluk almaya davet ediyor.

İstatistik temelli algoritmalar ve matematiksel modeller, yani kısaca büyük veri, eşitsizliği artırıp demokrasiyi ve adaleti tehdit edebilir mi?

Veri bilimci Cathy O’Neil’a göre bu sorunun cevabı evet.

Verileri, insanlık için de kullanabiliyorsun, insanoğlunu köleleştirmek içinde.

#Demokrasi
#Matematik
#Bilim