Hadi gelin köyümüze dönelim

Çarşı pazardaki fiyat kavgasında herkes kendini savunuyor. Üreticiler fiyatların aracılar tarafından yükseltildiğini kendilerinin de vatandaş gibi mağdur olduğunu söylüyor.

Aracılar, faturayı artan maliyetlere ve dolara yüklüyor.

Peki gıda fiyatlarında hem üretici hem vatandaşın kazanacağı bir formül var mı?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar “Var” diyor ve ekliyor;

“Yelkenleri tarıma çevirmemiz, tarımda üretimi artırmamız lazım.

Üreticimizin maliyetlerini azaltamadığımız, üretici-market makasını daraltamadığımız takdirde gıda fiyatlarında ucuzluk hayaldir.

Makul bir fiyat istiyorsak, üreticimizin yeterli bir gelir elde etmesini, tüketicimizin de uygun fiyatlarla ürün tüketmesini bekliyorsak, üretici maliyetlerini aşağı çekmek, üreticiye daha fazla destek vermek, pazarlama kanallarını rehabilite etmek, planlama yapmak zorundayız”.

**

Üreticiler açısından Ocak ayı oldukça zor bir ay oldu.

Kış koşulları ile mücadele etmek zorunda kalan üretici, bu ay içinde yaşanan tabii afetlerden de büyük oranda etkilendi.

Hatay, Adana, Mersin, Antalya, Muğla, İzmir, Manisa gibi illerde ve en son Aydın’da gerçekleşen aşırı yağışlar, tarım alanlarını su altında bıraktı.

Hem Akdeniz hem Ege bölgelerinde gerçekleşen aşırı yağış, narenciye bahçelerinde hasadı yapılmamış ürüne, tarlada ekili olan veya hasadı yaklaşmış kışlık sebze ürünlerine zarar verdi.

Akdeniz Bölgesi’nde, özellikle Antalya ilimizde gerçekleşen fırtına ve hortum ise seraları vurdu.

Afetler nedeniyle ürün kayıplarının yaşanması sonucunda arzda meydana gelen daralma haliyle ürün fiyatlarına yansıdı.

**

Ne kadar yansıdı?

Ocak ayında, markette 42 ürünün 31’inde fiyat artarken, Üreticilerde ise 34 ürünün 23’ünde fiyat artışı meydana geldi.

Ocak ayı sonunda, üreticide, 80 kuruş olan mandalina markette 4 lira 61 kuruşa, 75 kuruş olan portakal 3 lira 81 kuruşa, 2 lira 40 kuruş olan yeşil mercimek 9 lira 8 kuruşa, 1 lira 52 kuruş olan süt 5 lira 70 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 36 lira 48 kuruşa, 2 lira 11 kuruş olan kırmızı mercimek 7 lira 50 kuruşa satılmış.

Bu durum sürdürülebilir mi?

Değil.

Bu makas daraltılmalı, üretici istikrarlı bir gelir elde etmeli, tüketici de makul fiyatlarla tüketebilmeli.

Sürdürülebilir olmayan bu düzen değişmeli.

Neden?

Çünkü mevcut durum üreticiye de tüketiciye zarar veriyor.

Türkiye’nin bunu acilen çözmesi, üreticinin emeğinin karşılığını aldığı, tüketicinin de makul bir fiyata ürün tüketebildiği bir ortamın sağlanması gerekiyor.

**

Tarladan markete fiyatlar neden fazla artıyor?

TZOB başkanına göre bunun en önemli sebebi üreticide ekonomik örgütlenme yok ya da yok denecek kadar az.

Üretici birlikleri ve kooperatifler sayı olarak fazla olsalar da idari ve mali açıdan güçlü ve fonksiyonel değil.

Bu yüzden de bu örgütler piyasada aktif rol alamıyorlar. Kanunla verilen haklardan bile faydalanamıyorlar.

Gelişmiş ülkelerdeki gibi bir yapı kurulması gerekiyor. Kooperatifleri ve üretici birliklerini, gelişmiş ülkelerdeki gibi, profesyonel bir şekilde yönetilen, soğuk hava depoları, ürün işleme tesisleri, lojistik imkanları olan, üyelerine ucuz girdi sağlayan, danışmanlık hizmeti veren, piyasayı regüle eden, üretici ve tüketicinin hak ve menfaatlerini koruyan örgütlere dönüştürmemiz gerekiyor.

**

Böyle bir dönüşüm olursa ne olur?

Birlikler ve kooperatifler sayesinde üretici ürünü değerinden satabilir, hem üretici hem tüketici fiyat dalgalanmalarından korunabilir, ülkede ürün planlaması yapılabilir ve dolayısıyla spekülatif hareketlerin de önüne geçilebilir.

**

Çevreyi bozduk bedelini artan hortum, sellerle ödüyoruz.

Tarımı ihmal ettik, bedelini yüksek fiyatlarla ödemek zorunda kaldık.

Cebimize uygun sebze meyve yemek istiyorsak, üreticinin sayısını artırmak, özendirmek ve onların üretimde kalmasını sağlamak zorundayız.

Eskisi gibi aile tipi küçük çiftçiliği yeniden canlandırmak şart.

‘Hadi gelin köyümüze geri dönelim’ çağrısını daha güçlü hale getirmekten başka şansımız yok.

Çiftçilik ve hayvancılık kazançlı hale gelirse kimse şehirlerde sabit ücretli çalışmak istemez.