Covid-19 aşısından önce ‘Bakış Aşısı’ lazım

Dünyanın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki en sıkıntılı günlerini yaşıyoruz.

Buna ister küresel ekonomik kriz, ister küresel sağlık krizi, isterse eski küresel düzenin yıkılışı veya yeni dünya düzeninin ayak sesleri filan deyin fark etmez.

Bu bütün dünyayı ilgilendiren bir afettir.

Bile bile yaptığımız yanlışlarımızın, aç gözlülüğümüzün, adaletsizliklere, haksızlıklara göz yummalarımızın, hırslarımızın, içi boş gururlarımızın, kibrimizin, azgınlaşan kötülüklerimizin bedelidir afet.

Büyük küçük, az çok hepimizin işlediklerinin bedelidir.

O yüzden ırk, dil, din ayrımı yapmaz.

**

Koronavirüs salgınında ikinci dalga sert vurunca bütün dünya aşıyla ilgili müjdeli haberlere yoğunlaştı.

Evli iki göçmen Türk bilim insanı (Prof Uğur Şahin ve eşi Prof Özlem Türeci) BioNTech tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı bütün dünyayı umutlandırdı.

Ancak aşının nasıl dağıtılacağı ve herkese nasıl ulaştırılacağı konusu hala belirsizliğini koruyor.

Sağlık Bakanı Koca’nın, aşıyı bulan Prof Uğur Şahin’le görüştüğü geçtiğimiz günlerde bakan tarafından dile getirilmişti.

Aşı konusunda firma ile Türkiye arasında görüşmelerin sürdüğünü anlıyoruz.

Pfizer ile BioNTech’in Covid-19 aşısının Sakarya’da 40 gönüllüye uygulandığı haberleri dün sosyal medyada yer aldı.

**

Üç hafta arayla iki doz halinde uygulanacak aşının yıl sonuna dek Pfizer’ın Michigan Kalamazoo’daki fabrikasında 50 milyon, 2021 sonuna kadar ise 1,3 milyar doz üretilmesi planlanıyor.

Pfizer ve BioNTech acil kullanım izni için FDA’e başvurusunu yaptı. FDA’in 10 Aralıkta karar vermesi bekleniyor. Federal Sağlık Örgütü’nün 2 aylık bir yan etki izleme süresi isteyeceği, yıl sonuna doğru da aşının onaylanacağı öngörülüyor. Avrupa Birliği (AB) Pfizer-BioNTech ve CureVac tarafından geliştirilen yüz milyonlarca aşı için doz başına 18 dolar ödeme yapacak.

Aşının Avrupa’ya toplam maliyetinin 10 milyar dolardan fazla olması bekleniyor.

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, Pfizer ve BioNTech şirketlerinin ortak çalışması olan Covid-19 aşısının ülkeye Ocak ayı sonuna kadar kademeli olarak ulaşacağını duyurdu. Bununla beraber Moderna firmasının aşısının da sona geldiğini öğrendik.

**

Uzmanlar aşı konusunda arka arkaya güzel haberler gelirken, ülke olarak gereken hazırlıkları yapmamız gerektiğine dikkat çekiyorlar.

MEF Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanlığı’nın yanısıra Michigan ve Columbia Üniversiteleri’nde misafir profesör olarak araştırmalarını sürdüren Prof. Dr. Onur Başer, aşının dağıtımı ve aşıya ulaşım problemleri hakkında şunları söylüyor: “Sadece ABD’de 300 milyon doza ihtiyaç bulunuyor, aşı risk gruplarına göre ayrım yapılarak öncelikler belirlenecek.

Aşının taşınması ve depolanması için -70 derecelik soğutuculara ihtiyaç duyulacak ve her paket 1000 ila 5000 doz içerecek.

Türkiye’nin grip aşısındaki durumu yasamaması için altyapı tesislerini, sipariş miktarlarını ve kaynaklarını şimdiden planlaması gerekiyor.

Her aşı paketi, GPS’li termal araçlarla muhafaza edilerek nereye ulaştıklarının kontrol edilecek.

Paketler ulaştığında ultra soğuk dolaplarda 6 ay korunabilecek ve buzdolabına alındığında 5 gün içinde kullanılmaları gerekiyor.

İki doz gerektiği için aşıların ulaştırılmasına ve saklanmasına ilişkin organizasyon şimdiden yapılmaya başlanmalı.

Örneğin aşı nakliyesinde kullanılacak kuru buz torbalarına çok büyük talep olacak.”

**

Aşı bulundu diye kimsenin bu dönemde rahatlamaması ve tedbirleri bırakmaması gerektiğinin altını çizen Başer, “Aşının Türkiye’ye ulaşması zaman alacağı için önümüzdeki kışı yine maske, mesafe ve hijyenle atlatmak zorundayız” diyor.

Yani bu kış uzun sürecek, aşı uygulaması başlayana kadar kendinizi koruyun. Ancak bizim önce bakış açımızı iyileştirmemiz şart.

Çünkü ilk bozulan o.

Covid-19 aşısından önce “Bakış Aşısı” olmamız şart.

Covid-19 aşısı gelene kadar ekonomideki gelir dağılımı bozukluğuna çare aramamız, artan işsizlik ve yoksulluğa karşı mağdur kesimlerin yanında yer almamız, onlara destek vermemiz ve ekonomik-sosyal güçlüklere birlikte direnmemiz gerekiyor.