Yeni Şafak·YAŞAR SÜNGÜ - Üretimde önde olmak yetmiyorPamuk hasadı, bazı bölgelerde iklim şartlarının etkisiyle gecikmeli de olsa başlamış.Stratejikbir ürün olan pamuk sadece tarımsal üretim olarak değil; ihracatı ve istihdamı gerçekleştiren çok önemli bir sektörün hammaddesi.Hasada dair gelişmeleri aktaran Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin açıkladığı verilere göre ülkemizdeki pamuk fiyatları, uluslararası fiyatlardaki gelişmelerden fazlasıyla etkilenmiş.ABD’de ortalamalif pamukfiyatı kilogramda
Pamuk hasadı, bazı bölgelerde iklim şartlarının etkisiyle gecikmeli de olsa başlamış.
Stratejik
bir ürün olan pamuk sadece tarımsal üretim olarak değil; ihracatı ve istihdamı gerçekleştiren çok önemli bir sektörün hammaddesi.
Hasada dair gelişmeleri aktaran Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin açıkladığı verilere göre ülkemizdeki pamuk fiyatları, uluslararası fiyatlardaki gelişmelerden fazlasıyla etkilenmiş.
ABD’de ortalama
lif pamuk
fiyatı kilogramda 42,31 lira.
Türkiye’nin ABD’den pamuk lif ithalat fiyatı ise navlun dâhil kilogramda yaklaşık 52 lira.
Buradaki temel soru şu;
Pamuk üreticisini neden desteklemek gerekiyor?
Cevabı yine Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin verilerinde buluyoruz.
Pamuk endüstriyel bir bitki.
Birçok sanayi temel hammaddesini buradan karşılıyor.
Pamuk, lifiyle
tekstil
sanayiinin, çekirdeğinden elde edilen pamuk yağıyla
bitkisel yağ sanayiinin
, kapçık ve küspesiyle
yem sanayiinin
, ayrıca lifleriyle de
selüloz sanayiinin
hammaddesini teşkil ediyor.
Yani pamuk gerek lifi gerekse çiğidinden elde edilen yağı ve diğer yan ürünleriyle ekonomik değeri çok yüksek olan bir bitki.
**
Dünyada 2021/2022 üretim sezonunda Uluslararası Pamuk İstişare Kurulu (
ICAC
) verilerine göre, toplam 69 ülkede pamuk üretimi yapılıyor.
Bu sezon 25 milyon 733 bin ton lifli pamuk üretimi tahmin edilirken, bu üretimin 833 bin tonu bizden. Yani
yüzde 3,2’si.
Türkiye
pamuk
üretiminde; Hindistan, Çin, ABD, Brezilya, Pakistan ve Özbekistan’dan sonra
7. sırada.
Yine
Uluslararası Pamuk İstişare Kurulu
verilerine göre dünya lifli pamuk üretimi son 5 yılda azalırken ülkemizde üretim dalgalı bir yapı göstermiş.
Ülkemizde 2021 yılında 4 milyon 322 bin dekar alanda 832 bin 500 tonda lifli pamuk üretimi gerçekleşti.
Lifli pamuk üretiminde 330 bin 373 ton üretimle
Şanlıurfa
ilk sırada yer alıyor. Şanlıurfa’yı 114 bin 413 ton ile
Diyarbakır
, 97 bin 931 ton ile
Aydın
, 77 bin 738 ton ile
Hatay
, 55 bin 731 ton ile
İzmir
takip ediyor.
Söz konusu 5 ilimizin üretim miktarı, toplam pamuk üretim miktarımızın
yüzde 81,2’sine
karşılık geliyor.
Bu kadar pamuk ekimi yetiyor mu?
Yetmiyor.
Ektiğimizden çok daha fazlasını dışarıdan alıyoruz.
2021 yılında 331 milyon 405 bin dolar değerinde, 138 bin 34 ton lif pamuk ihracatı yapılırken,
2 milyar 414 milyon dolar
değerinde 1 milyon 193 bin tonluk ithalat yapılmış.
2021 yılında ihracat bir önceki yıla göre değer bazında
yüzde 70,9
oranında, ithalat ise
yüzde 12,9
oranında artsa da
pamukta döviz kaybımız
oldukça yüksek.
2022 yılının ilk 7 ayında 729 bin 822 ton pamuk ithalat etmişiz. Buna ödediğimiz para
2 milyar 48 milyon dolar.
Bu kadar dövizin içeride kalması için ne yapmak gerekiyor?
ABD ve Çin
gibi başlıca pamuk üreticisi ve ihracatçısı ülkeler, üretimlerini nasıl destekliyorsa bizim de öyle desteklememiz gerekiyor.
**
Pamukta
yaşanan sıkıntının
şeker pancarında
da olduğu görülüyor.
Pancar ve şeker üretimi, yüksek katma değer yaratması, yüksek istihdam imkânı sağlaması, hayvancılığın gelişmesindeki rolü ile tüm dünyada
stratejik
önemi olan bir ürün.
Türkiye, dünya pancar şekeri üretiminde
yüzde 6,6’lık
pay ile pancardan şeker üreten ülkeler arasında önemli bir konuma sahip.
2020/2021 sezonu verilerine göre, 23 milyon tona kadar yükselen üretimle şeker pancarında tam yeterliliğimiz yüzde 100,
şekerde yüzde 120.
TZOB Başkanı bu rakamlara rağmen şeker ihracatçısı ülkemizin, 2022 yılında ithalata başvurmasının düşündürücü olduğunu söylüyor.
**
Tarımda gübre, mazot, sulama ve sulamada kullanılan elektrik olmak üzere,
girdi fiyatlarında yüzde 300’lere
varan artışlar önce üreticileri sonra da temel ihtiyacını karşılamakta zorlanan halkı olumsuz etkiliyor.
Dünyanın en verimli topraklarına sahip bir ülke neden ürettiği
pamuk ve şeker pancarını
dışarıdan alma ihtiyacı hisseder?
Bunun tek kalıcı çözümü; kentsel dönüşüm yerine
kırsal dönüşümü
başlatmak.
Çünkü
kentsel dönüşüm rantı, kırsal dönüşüm üretimi
artırır.
Dünyayı besleyecek kadar verimli toprağımız var ama küçük çiftçimiz yok.
ABD’deki gibi büyük çiftlik ağaları istemiyoruz.
Sermayeyi adil biçimde aşağıya doğru dağıtmak için bize
aile işletmeciliği
lazım.
Konya büyüklüğündeki
Hollanda
, Türkiye’nin 6 katı tarımsal ürün ihracatı yapıyorsa bizde bir sıkıntı var demektir.
#pamuk
#Uluslararası Pamuk İstişare Kurulu
#ICAC
#TZOB
