Kurban Bayramı’nın ikinci günü akşamı telefonuma Serdar Yeşil’den şöyle bir mesaj geldi; “Bugün bir koç kurban kestirdim. ‘Kurbanı yüzerken kasaba, aman dikkat et deriyi zedeleme’ dedim gayri ihtiyari. Bana göre koyun derisi bir değer.Ayakkabı iç astarıolur,kürkünden yorganolur, hiçbir şey olmazsa jelatin fabrikasına giderjelatinolur.Kasap şöyle dedi; “Abi bu koyun derilerini kimse almıyor toprağa gömüyoruz. Bugün 65 adet toprağa gömdüm.” İnanamadım. Gerede Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı (Ersin
Kurban Bayramı’nın ikinci günü akşamı telefonuma S
erdar Yeşil
’den şöyle bir mesaj geldi; “Bugün bir koç kurban kestirdim. ‘Kurbanı yüzerken kasaba, aman dikkat et deriyi zedeleme’ dedim gayri ihtiyari. Bana göre koyun derisi bir değer.
Ayakkabı iç astarı
olur,
kürkünden yorgan
olur, hiçbir şey olmazsa jelatin fabrikasına gider
jelatin
olur.
Kasap şöyle dedi; “Abi bu koyun derilerini kimse almıyor toprağa gömüyoruz. Bugün 65 adet toprağa gömdüm.” İnanamadım. Gerede Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı (
Ersin Kaşka
) dericilik işi yapan arkadaşı aradım, “İstanbul’da böyle bir sorun var, sorun inşallah bölgeseldir” deyince, “Hayır” dedi, tüm Türkiye’de böyle. Bütün koyun derileri toprağa gömülüyor.
İşleyecek tesis yok
. Ticari değeri kalmadı” dedi. Çok üzüldüm. Eskiden bu deriler kapışılırdı. Acaba sizin bölgelerde de koyun derileri çöpe mi atıldı? Çok merak ettim”
Gerçekten önemli bir konu. Eğer doğruysa çok üzücü bir durum.
Merak ettim
Serdar Yeşil’in
telefon numarasını gönderdiği Tuzla’da deri işi yapan
Vedat Çubukçuoğlu’nu
arayıp sordum. Çubukçuoğlu, kurbanlık koyun ve koç derilerinin çöpe atılmasının iki temel sebebi olduğunu söyledi.
Birincisi
kurbanlık koç ve koyunların derileri, kesenler ve toplayanlar tarafından iyi tuzlanmıyor, yeteri kadar korunmadığı için kullanılamaz hale geliyor.
İkincisi
küçük baş hayvan derilerinin işçilik, işleme gibi maliyeti yüksek olduğu için ekonomik değeri olmuyor.
Daha kullanılabilir ve değeri yüksek olduğu için
kuzu derisi
tercih ediliyor.
O da kurbanda kesilemediği için
koyun ve koç gibi kurbanların
derileri çöpe gidiyor. Çubukçuoğlu’na bu bayram kurbanlık kesiminde azalma olup olmadığını da sordum. Geçen yıl
500 ton deri toplayanların bu yıl 300-350 ton civarında
deri toplayabildiklerini aktardı. Kurbanlık fiyatlarının geçen yıla göre epey pahalı olmasının kurban kesimini azalttığını söyledi.
Kurbanlık olarak
dişi hayvan
kesiminin yasak olmasına rağmen kimsenin yasağı dinlemediğini bunun da hayvan sayısını azaltarak hayvancılık sektörünü olumsuz etkilediğine dikkat çekti ve bir de
çözüm önerisinde
bulundu.
İki yıl
Kurban Bayramı’nda
büyük baş hayvan kesiminin yasaklanması ve vatandaşların küçük baş hayvan kesimine yönlendirilmesi halinde sektörün rahatlayacağını söyledi.
Bunu da
hayvancılık
sektöründe gelecek yıla kadar tartışılabilecek bir
öneri
olarak bir kenara koyalım.
Yıllardır deri işletmeciliği yaptığını bildiğim iş adamı
Cem Nigiz’i
aradım.
Onun söyledikleri de şöyle:
“Bu durum son beş yıldır sadece kurbanlık koyun ve koç derilerine mahsus.
Özellikle
Marmara
bölgesinde küçük baş hayvan derileri, iyi tuzlanmadığı ve korunmadığı için zaten düşük olan ekonomik değeri daha da iniyor.
Bu yıl için koyun derisi 10 lira sığır derisi 250 liraya alınıyor.
İşçilik, toplama, koruma, tuzlama
gibi giderlerle maliyeti daha yüksek hale geldiği için küçük kurbanlıkların derileri deri işi yapanlar tarafından tercih edilmiyor.
Deri toplayanlar ekonomik değeri olmadığı gerekçesiyle bu derileri almayınca koyun ve koç derileri ya çöpe atılıyor ya da gömülüyor.
Küçük baş kurbanlıkların deriler
i İstanbul, Kocaeli, İzmir, Bursa
gibi büyük şehirlerin olduğu bölgelerde dericiler tarafından tercih edilmiyor.
Trakya, Keşan, Çanakkale, Manisa, Uşak
gibi illerin bulunduğu bölgelerde yani halkın daha çok küçük baş kurbanlık tercih ettiği il ve ilçelerde koyun derileri iyi korunduğu için talep görüyor.
Koyun derisini işleyecek ülkede birçok tesis var ve işleniyor da, ayrıca bu derilerin ticari değeri de var.
Çorlu’daki
deri işletmelerine
Yunanistan’dan
her gün 10 TIR küçük baş hayvan derisi geliyor.”
Türkiye
deri ve deri ürünleri sektöründe Avrupa’da
İtalya’dan
sonra ikinci, dünyada ise ilk 10 ülke arasında yer alıyor.
O kadar
kurbanlık koyun ve koç derisinin
işlenmeye değer görülmediği için toprağa
gömülmesi
ya da
çöpe
atılması hem
israftır
hem de
kurbana
yakışmaz. Bu derilerin
katma değeri yüksek
hale getirilerek değerlendirilmesi için
üniversite-sanayi iş birliğinin
ciddi çalışarak bir çözüm üretmesi gerekiyor.
Bize yakışan da budur.
#Türkiye
#Bursa
#Uşak
#Çorlu
#Trakya
#Keşan
