Abi soğuk su vereyim mi?-Ver oğlum, kaç liraya satıyorsun.-2 lira amca.-Üstümde bozuk para yok, 20 lira bozabilir misin?-“Bozarım amca” dedi elini cebine attı, 20 lira çıktı. “Bende de 20 lira var amca, bozamayacağım kusura bakma” dedi.Satıcı çocuğun bunun için banakusura bakmademesi hoşuma gitmişti.-ÜsküdarMihrimah Camii'ninbahçesindeki 10 yaşlarındaki bu kibar su satıcısınadur bekledemeye kalmadı çocuk koşarak uzaklaştı yanımdan.Aradan 5 dakika geçti geçmedi kapıdan koşarak bana geldiğini gördüm.20
Abi soğuk su vereyim mi?
-Ver oğlum, kaç liraya satıyorsun.
-2 lira amca.
-Üstümde bozuk para yok, 20 lira bozabilir misin?
-“Bozarım amca” dedi elini cebine attı, 20 lira çıktı. “Bende de 20 lira var amca, bozamayacağım kusura bakma” dedi.
Satıcı çocuğun bunun için bana
kusura bakma
demesi hoşuma gitmişti.
-Üsküdar
Mihrimah Camii'nin
bahçesindeki 10 yaşlarındaki bu kibar su satıcısına
dur bekle
demeye kalmadı çocuk koşarak uzaklaştı yanımdan.
Aradan 5 dakika geçti geçmedi kapıdan koşarak bana geldiğini gördüm.
20 lirasını bozdurmuş elinde tutuyordu.
-“Bozdurdum amca parayı” dedi ve elindeki soğuk su dolu pet şişesini uzattı
-Cüzdanımdan 20 lirayı çıkarıp uzattım.
-Bozdurduğu paranın içinden 10 lirasını aldıktan sonra
“Bir şişe soğuk su 2 lira ise senden 4 tane soğuk su alacağım var.
Sen bu 4 şişe soğuk suyu yarın buraya gelenlerden uygun gördüğün birilerine benim yerime ikram et. Parasını peşin vermiş oldum anlaştık mı” dedim.
“Anlaştık abi”
dedi.
Satıcı çocuk da nasıl hitap edeceğini bilemiyordu bir
abi
diyordu bir
amca
.
**
Su ikram etme geleneği çok eskilere dayanıyor.
Eskiden bu hizmetin en yaygın biçimi halkın yoğun olduğu yerlere çeşme yaptırmaktı.
1453 yılında İstanbul’un fethinden sonra şehrin su ihtiyacını karşılamak için yapılmaya başlanan
çeşmeler ve sebiller,
zamanla mimarinin ve hat sanatının eşsiz eserleri haline gelmiş.
Bir dönem Ramazan ve Kandil gecelerinde bu çeşmelerden halka
“bal şerbeti”
ikram ederlermiş.
Yaz aylarında
karla soğutulan su ve soğuk meşrubat
ikram edilmesi için bazı sebillerin vakıfları bile vardı.
İstanbul’daki en meşhur Osmanlı çeşme ve sebillerinin başında 1729 yılında Baş Mimar Mehmet Ağa tarafından inşa edilen Lale Devri’nin en güzel eserlerinden
Sultan III. Ahmet Meydan Çeşmesi
var.
Sultan Ahmet meydanının dikilitaş tarafında da Almanya’da yaptırılarak 1901’de Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Sultan II. Abdülhamit’e hediyesi olarak İstanbul’a getirilen ve bugünkü yerine monte edilen
Alman çeşmesi
bulunuyor.
Üsküdar İskelesi karşısındaki, Mihrimah Sultan Camiî’nin altında bulunan
Mihrimah Sultan Çeşmesi
de çok ünlü. 1681’de, vakıf gelirleriyle, mütevellileri tarafından yaptırılmış.
Eminönü Bahçekapı’da,
Hatice Turhan Valide Sultan Çeşmesi
var, o da 1597 yılında yapılmış.
1839’da Sultan Abdülmecit’in, annesi Bezmialem Valide Sultan adına yaptırdığı çeşme
, Tophane Çeşmesi,
Azapkapı’da
Saliha Sultan Sebili
de İstanbul’un gözde çeşmeleri.
**
Şimdi çeşme yerine su sebilleri var.
Sıcak yaz günlerinde şehirlerde özellikle İstanbul’da bazı işyerlerinin önünde
bu su makinelerini
görüyorum.
Kimilerinin üstünde
“Ücretsizdir, soğuk su içebilirsiniz”
yazıyor, kimilerinde de sadece ücretsiz anlamında
sebil
yazılmış.
Onlar da su ikram etme geleneğini günümüz teknolojisine uygun tarzda devam ettirmek istiyorlar.
Ne kadar güzel.
Su gibi aziz olsunlar…
**
Her yerleşim yerinin kendine özgü ticaret türleri vardır.
Bunların çoğu ya ihtiyaçtan ya da
zorunluluktan
doğar.
Genellikle bölgenin
girişimci yenilikçi
tipleri görürler bu ihtiyacı.
Ve buna
özel ticari bir iş türü
doğmuş olur.
Köy, kasaba ilçe gibi yerlerde rastlayamayacağınız sadece
büyük şehirlere
özel ticaret türleri de vardır.
Ana yolların bazı yerlerinde sürekli oluşan
trafik yoğunluğunda
özellikle yaz aylarında başlayan ve soğuk havaların gelmesine kadar süren
soğuk su satıcılığı
gibi.
Satıcıların çoğu
çocuk ya da gençlerdir.
Şu anda ortalama bir soğuk su 2 liraya satılıyor.
Yazın sıcağında
araçlarınızda
, caddelerde yürürken bu satıcılardan su alarak ticaretlerini devam ettirmesine destek verin.
İhtiyacınız olmasa bile
“Askıda soğuk su”
gibi bir mantıkla hareket edebilirsiniz.
İhtiyacı olan ama parası olmayan veya o anda bozuk parası bulunmayan başkalarının susuzluklarını giderip
küçük kuruşlarınızla
büyük teşekkür almak mümkün.
Satıcıya da güvendiğini göstererek onun da birilerine yardım etme keyfini sürmesini sağlayabilirsin.
Küçük kuruşlarla
bu insanların ayakta kalmasını sağlayıp, satışları artırarak hem ülke ekonomisine katkı sağlayacaksın, hem küçük soğuk su satıcılarına ticareti özendirmiş ve
geleceğin girişimcilerine
küçük yaşta destek vermiş olacaksın.
Nereden bakarsan bak,
kârlı bir ticaret.
Herkese sağlıklı ve hayırlı bayramlar.
#Mihrimah Camii
#Su
#Sultan III. Ahmet Meydan Çeşmesi
#Alman çeşmesi
#Mihrimah Sultan Çeşmesi
#Hatice Turhan Valide Sultan Çeşmesi
#Tophane Çeşmesi
#Saliha Sultan Sebili
