Yeni Şafak·YAŞAR SÜNGÜ - İstanbul’un 68 şehirden büyük olması sorundurDünya tarihinin en önemli komutanlarından ve devlet adamlarından biri olanNapolyon, “Eğer dünya tek bir devlet olsaydı, İstanbul başkent olurdu” demiş.Doğrudur.İstanbul’unönemini anlayabilmemiz için tarihine kısa bir göz atmamız yeterli.İstanbul’un tarihi binlerce yıl öncesine dayanır, ama bilinen ilk yerleşimMÖ. 7. yy’dagerçekleşmiş.Sultanahmet bölgesindeki ilk şehrin adıByzantium.Buraya bir koloni kurarak yerleşen Yunan kralının
Dünya tarihinin en önemli komutanlarından ve devlet adamlarından biri olan
Napolyon
, “Eğer dünya tek bir devlet olsaydı, İstanbul başkent olurdu” demiş.
Doğrudur.
İstanbul’un
önemini anlayabilmemiz için tarihine kısa bir göz atmamız yeterli.
İstanbul’un tarihi binlerce yıl öncesine dayanır, ama bilinen ilk yerleşim
MÖ. 7. yy’da
gerçekleşmiş.
Sultanahmet bölgesindeki ilk şehrin adı
Byzantium
.
Buraya bir koloni kurarak yerleşen Yunan kralının ismi aynı zamanda bu.
Byzantion’un kaderi 312 yılında
Konstantin’in
İmparator olmasıyla değişiyor. Konstantin 330 yılında Roma İmparatorluğu’nun başkentini Byzantion’a taşır ve şehrin ismini Nova Roma yani,
Yeni Roma
, koyar.
Konstantin’in ölümünden sonra şehir
Konstantinopolis
ismini alır. Konstantinopolis yeni bir çağın yeni başkenti olur.
Konstantin’le başlayan ve
Hristiyan Roma İmparatorlarının
yönetimindeki Roma İmparatorluğu’nun başkenti olan
İstanbul
, Hristiyanlık tarihinde en önemli şehirlerden biri haline gelir.
İstanbul 29 Mayıs 1453 tarihinde,
Fatih Sultan Mehmet’in
komutanlığında, Osmanlı tarafından fethedildikten sonra İslam dünyasının başkenti olur.
Ve Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşuna kadar hem
Osmanlı İmparatorluğu’nun
hem de
İslam dünyasının
başkenti olarak kalır.
Yeni devletin başkent tercihi
Ankara
olur ancak bu tarihten sonra İstanbul resmi anlamda başkent olmasa bile gayrı resmi anlamda gücünü hep artırarak devam ettirmiştir.
**
Hristiyan ve İslam
dünyasının başkentliğini yapan bu şehrin
Ticaret Odası
da şehrin gücüyle orantılı biçimde etkili.
İlk yıllarda
250 kayıtlı
tüccarın
bulunduğu oda, bugün 700 bin üyesiyle dünyanın en büyük ve köklü ticaret odalarından biri.
18 Ocak 1880 tarihinde “
Dersaadet
(İstanbul) Ticaret Odası” kâğıt üzerinde kurulmuş.
14 Ocak 1882’de resmî bir törenle Osmanlı Devleti’ndeki ilk yerli Ticaret Odası fiilen tarih sahnesine çıkmış.
Osmanlı döneminde Odada yönetim ağırlıklı olarak yabancıların elindeyken cumhuriyetle birlikte değişmiş.
1887’de
oda yönetimindeki 24 üyeden sadece
ikisi
Müslüman
olup gerisi yerli ve yabancı gayrimüslim tüccar iken, yönetim
Cumhuriyetin
ilanı ile tamamen Müslüman yerli tüccar ve sanayicilerden oluşturulmuş.
**
İstanbul Ticaret Odası (İTO), ‘
İstanbul Ekonomisinin 100’ü
’ adlı araştırmasında, 2022 yılında İstanbul’un Türkiye ekonomisindeki payını yüzdelik oranlar halinde incelemiş.
Ortaya konan veriler de bu şehrin her alanda başkent olmaya devam ettiğini gösteriyor:
Tek başına
68 şehrin
toplamından daha fazla milli gelir üretiyor.
Vergi
gelirlerinin yüzde 48.2’si, toplam
dış
ticaretin
yüzde 48.7’si bu şehirden. Yabancılara
konut
satışlarının yüzde 40’a yakını,
yabancı sermayeli
şirketlerin yüzde 62’si bu adreste.
Patent
sayısına bakıldığında da İstanbul, Türkiye’nin açık ara lider şehri. 2021’de yapılan 8 bin 439 patent başvurusunun yüzde 42’si İstanbul’dan. Dolayısıyla
kısa ve orta vadede yüksek teknolojiye
dayalı ihracatı artırabilecek altyapı İstanbul’da bulunuyor.
*Türkiye 100 kişi olsaydı,
19 kişi İstanbul’da
yaşıyor olurdu.
*Türkiye’ye gelen 100
yabancı turistten
35’i İstanbul’u tercih etti.
*Türkiye’de üretilen her 100 liralık
milli gelirin
30 lirası İstanbul’dan (2021).
*Her 100 dolarlık
dış ticaretin
49 doları İstanbullu firmalardan.
*İş dünyasının ödediği 100 liralık
vergi gelirinin
48 lirası İstanbul’dan.
*Türkiye’deki her 100
kurumlar vergisi
mükellefinin 38›i İstanbul›da.
*Her 100
sigortalı
çalışanın 24’ü İstanbul’da.
*100
konuttan
18’i İstanbul’da satıldı. 100
yabancının
38’i konut tercihini İstanbul’dan yana koydu.
*100 liralık
banka kredisinin
40’ı İstanbul’da kullandırıldı. Yine her 100 liralık
mevduatın
41 lirası bankaların İstanbul şubelerinde bulunuyor.
*Her 100
şirketten
41’i İstanbul’da kuruldu.
Yabancı
sermayeli
100 şirketten ise 62’si İstanbul’u tercih etti.
*100
motorlu kara taşıtının
19’u İstanbul plakası taşıyor.
*Her 100 yolcudan 50’si İstanbul’daki
havalimanlarından
yolculuk etti.
**
Büyük şehirlerin büyük sorunları olur.
İstanbul’un
ekonomik olarak
68 şehirden
büyük olması sorundur ve sağlıklı değildir.
Bu gücün potansiyellerine göre farklı şehir ve bölgelere kademeli olarak dağıtılması ülke ekonomisi için daha sağlıklı olacaktır.
Göç almayan
, asayiş, trafik ve alt yapı sorunları azalan bir İstanbul’un değeri daha da artar.
#İstanbul
#Ekonomi
#İTO
#Ticaret
