İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) akademisyenleri Kahramanmaraş merkezli 10 ilde meydana gelen depremin hemen ardından bölgeye giderek incelemelerde bulunmuşlar ve birön raporhazırlamışlar.Beş bölümden oluşan ön raporun öneriler kısmında afetzedelerinen acil ihtiyacının barınmaolduğuna dikkat çekilirken, bölgede inşa edilecek konutların hızlı biçimde yapılması için de şehirlerin kültürüne uygun konut modeli önerileri yer almış.**Raporun oldukça önemli olan kısımlarını paylaşayım;Bölgenin şehircilik
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) akademisyenleri Kahramanmaraş merkezli 10 ilde meydana gelen depremin hemen ardından bölgeye giderek incelemelerde bulunmuşlar ve bir
ön rapor
hazırlamışlar.
Beş bölümden oluşan ön raporun öneriler kısmında afetzedelerin
en acil ihtiyacının barınma
olduğuna dikkat çekilirken, bölgede inşa edilecek konutların hızlı biçimde yapılması için de şehirlerin kültürüne uygun konut modeli önerileri yer almış.
**
Raporun oldukça önemli olan kısımlarını paylaşayım;
Bölgenin şehircilik ilkeleri ve dinamikleri bakımından deprem öncesi ve sonrası durumunu dikkate alarak, s
ürdürülebilir, güvenli, adil ve yaşanılabilir
bir yeniden yapılanma sürecini yönlendiren değerlendirme ve öneriler aşağıda özetlenmektedir.
* Bilimsel temele dayanmayan
imar affı, imar barışı
gibi sağlıksız ve güvensiz yapı stokunu yasallaştıran düzenlemelere son verilmeli;
doğal eşikler
yeniden yapılanma sürecinde esas alınmalı, yeni planlama sürecinde
kültür varlıkları hariç
bu alanlarda yapılaşmalara izin verilmemelidir.
* 6 Şubat 2023 depremlerinde etkilenen bölgelerde
“afet sonrası iyileştirme ve kalkınma planı”
hayata geçirilmeli, yeniden yapılanma süreci başlatılmalıdır.
Tek tip yapılar yerine
geleneksel kent dokusunun
değerlerini referans alan çağdaş mimari tasarımlar önerilmelidir.
Yeterli açık alan ve sosyal altyapı alanına sahip, evrensel tasarım normlarında, kültür varlıklarının ve tarihi dokunun depreme karşı dirençliliğini artırmayı hedefleyen,
doğaya ve insana saygılı yerleşmeler
olarak planlanmalı ve tasarlanmalıdır.
* Kentsel dönüşüm/yenileme çalışmaları, mevzi, parçacıl ve mevcut kentsel dokudaki riskleri artıran
“salt emsal artırımına dayalı kaynak yaratma”
yaklaşımı terk edilmelidir.
Kentsel dönüşüm projeleri, üst ölçekli planlar ile uyumlu olarak yürütülmeli ve alternatif finansman modelleri gözetilerek kurgulanmalıdır.
*
Kültür
, toplumun devamlılığı, kimliğin anlamı ve ekonomik kalkınmada değeri ile, afet sonrası “
daha iyi
” yeniden yapılandırma sürecinde temel bir güç kabul edilmeli ve
tüm toplumu kapsayıcı bir kentsel dönüşüm
ve topluluk yönetişim modeli geliştirilmelidir.
**
Yeniden inşa edilecek konutlarda, zemin koşulları vb. birçok farklı koşul dikkate alınarak
tünel kalıp ile inşa edilen taşıyıcı sistemler, prefabrike betonarme konutlar ve modüler çelik sistemler
birlikte değerlendirilmelidir.
Tünel kalıp sistemlerle çok katlı bloklardan oluşan
toplu konut
inşaatlarının hızla inşa edilebilmesi mümkündür.
Zemin kat ve normal katların her birinin
2 gün/ kat
hızla inşa edilebileceği tahmin edilmektedir.
Örneğin, zemin kat ve 6 normal kat olmak üzere zemin kat seviyesinin üstünde toplam 7 katlı bir bloğun temel ve bodrum kat inşaat süreleri hariç olmak üzere yaklaşık
15 gün içerisinde
inşa edilebileceği tahmin edilmektedir.
**
Prefabrike betonarme
, depremler sonrasında ortaya çıkan yoğun konut ihtiyacını karşılamak üzere dünyada yaygın olarak kullanılan bir yapım tekniğidir.
Tüm üretim süreci endüstriyel bir disiplinle fabrikalarda gerçekleştiğinden, kalite kontrol bakımından idealdir.
Çok katlı prefabrike sistemler, tekrarlı çoklu projelerde konvansiyonel çözümlere göre
daha ekonomik
olmaktadır.
Prefabrike betonarme sistemler, ülkemizde yaşanan önceki depremlerde uygun yapısal performans göstermişlerdir.
**
Yeniden inşa edilecek yapıların bir bölümünde
çelik
malzemenin sağladığı üstünlükleri kullanmanın çok akılcı olacağı düşünülmektedir.
Kısa vadede planlanan
az katlı müstakil ya da apartman türündeki konutlar
için çelik sistemlerden yararlanılabilir.
1 ila 2 kat arası binalarda soğukta şekil verilmiş hafif çelik elemanlı sistemler “
aile evleri
” olarak tasarlanabilir.
Mimari bakımdan düzgün bir şekilde tasarlanmış modüler çelik sistemler deprem güvenliği ile birlikte işlevsellik ve estetik koşulları da sağlayacağından yeniden yapılaşmada (
konutlar ve sosyal binalar
) rahatlıkla tercih edilebilir. Modüler tasarım hızlı ve kaliteli üretimi de sağlayacaktır.
Türkiye’de bulunan gerek hafif çelik gerekse
yapısal çelik ürünlerinin üreticileri
modüler yapım konusunda oldukça
deneyimlidirler
.
**
Afet dönemlerinde duygu,
dayanışma
ve
iş
birliği
ne kadar önemliyse,
fikir birliği
de o kadar önemli.
Eğer işin ehli, raporu yazanlar ise ki onlar olduğu ortada.
O zaman akademisyen hocaların
düşüncelerini değerlendirmek ve rapordaki önerilerini dikkate almak lazım.
#Konut
#Kentsel Dönüşüm
#Kültür
#İTÜ
#Yaşar Süngü
