Salgın sonrası dışarıda uluslararası petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş, içeride döviz fiyatları bütün hesapları değiştirdi.Bugünpetrol ve dövizdedurdurulamayan fiyat artışı, piyasaları yönetememe sorunu, hazırlıksız yakalanan kamu ve özel sektör, hepsinin birleşimi karşımıza küresel dev bir sorun olarak çıktı.Dengeleri de değiştirdi.Daha önce denge mi vardı diyeceksiniz?Evet, daha önce de bir denge yoktu ama dengesizlik hali dengeye dönüştüğü için alışmıştık ve önümüzü görebiliyorduk,şimdi önümüzü
Salgın sonrası dışarıda uluslararası petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş, içeride döviz fiyatları bütün hesapları değiştirdi.
Bugün
petrol ve dövizde
durdurulamayan fiyat artışı, piyasaları yönetememe sorunu, hazırlıksız yakalanan kamu ve özel sektör, hepsinin birleşimi karşımıza küresel dev bir sorun olarak çıktı.
Dengeleri de değiştirdi.
Daha önce denge mi vardı diyeceksiniz?
Evet, daha önce de bir denge yoktu ama dengesizlik hali dengeye dönüştüğü için alışmıştık ve önümüzü görebiliyorduk,
şimdi önümüzü göremiyoruz.
En büyük sıkıntı bu.
Bu dev sorun hepimize
enflasyon, hayat pahalılığı ve belirsizlik
olarak yansıdı.
Bugün
akaryakıt
,
döviz ve enerji
alanlarındaki fiyat artışları ürün ve hizmetlere yansıtılırken olağanüstü dönemlerdeki fırsatçı zihniyeti de yeniden canlandırmış oldu.
Maliyet artışını hesaplarken pazarcıdan markete, aracıdan kamu ve özel şirketlere kadar herkes1 lira zam yapması gerekecek yerde 2 lira zam yapıyor. Bugün v
atandaşın aldığı her ürün ve hizmette
fiyatlar hormonlu artık.
“Önümü göremiyorum”
diyen kafasına göre zam yapıyor.
Bir ürün ya da hizmet alırken ödediğimiz paranın belki de yüzde 50’si
önümü göremiyorum, ne olur ne olmaz zamları.
Bahçeden vatandaşın sofrasına gelene kadar arada kimler var kimler!
Üreticiden markete manava bakkala gelene kadar fiyatlar hormonlu gıdalar gibi yolda
şişi-rili-yor.
Haziran ayında elmada üretici market fiyat farkı
yüzde 600’e
yaklaşırken, 9 üründe fiyat farkı yüzde 200’ün üzerinde gerçekleşmiş.
Bizim eve gelene kadar elmanın fiyatı yüzde 598 artmış. Yani çiftçi bahçesinden topladığı
elmayı 2 liraya aracıya satmış.
O elma, aracının, halcinin, toptancının, devletin ve daha başka kimler varsa, onların elinden vatandaşa ulaştığında fiyat
ı 13 lira 96 kuruş olmuş.
Elmayı her alan üstüne üreticinin aldığı 2 liradan fazla para koymuş.
Üstelik
üretici
mazot, ilaç, işçilik gibi bütün maliyet artışlarını yansıtarak sattığı ürüne 2 lira fiyat koyarken, üreticinin dışındakiler neredeyse hiç maliyetsiz aldıkları ürüne 2 kat fiyat koyuyorlar.
Bu
haksız, kirli zam
zihniyet
i yüzünden yüzde 598 olan elmadaki fiyat farkı, yeşil mercimekte yüzde 281,9, maydanozda yüzde 256,2, ıspanakta yüzde 249,8, kuru fasulyede yüzde 237,2, kuru incirde yüzde 223,4, marulda yüzde 223, havuçta ve yüzde 221’e kadar çıkıyor.
Aracıların ellerinin kiri
, 2 liralık
elmayı 1
3 lira 96 kuruşa, 8 liralık yeşil mercimeği 31 lira 24 kuruşa, 1 liralık maydanozu 3 liraya 74 kuruşa, 4 liralık ıspanağı 13 lira 99 kuruşa, 7 lira 94 kuruşluk kuru fasulyeyi 26 lira 77 kuruşa, 32 liralık kuru inciri 103 lira 48 kuruşa, 2 liralık marulu 6 lira 88 kuruşa, 3 liralık havucu 9 lira 63 kuruşa kadar çıkarıyor.
Ürünlerdeki fiyat değişikliklerinin tek sebebi aracıların
kirli elleri
değil, fiyat değişikliğine yol açan
doğal sebepler
de var.
Sivri biber, salatalık, kabak ve patlıcan fiyatlarındaki artışa
sera ürünlerinden tarla ürünlerine geçiş
dönemi olması sebebiyle azalan ürün arzı sebep olmuş.
Limonda
piyasaya depolardan yatak limon arzının devam etmesi, depo masraflarının artması fiyatların yükselmesine yol açmış.
Ispanak, maydanoz ve yeşil soğanda
havaların ısınması nedeniyle hasat edilen ürün miktarındaki azalma fiyata yansımış.
Kırmızı mercimek
fiyatı yeni sezona ait olup, arzdaki düşüş fiyata yansımış.
Domates, havuç, çilek ve patateste
arz fazlalığı fiyatların düşmesinde etkili olmuş.
Havaların ısınmasıyla birlikte tarla ürünlerinin piyasaya arzının artması, önümüzdeki dönem tüketici fiyatlarına olumlu yönde yansıyacak.
Baş döndüren fiyatların düşmesi için havaların biraz daha ısınmasını bekleyeceğiz.
Fiyatlar düşecek mi
Hayır.
Petrol ve döviz artmasa da önümü göremiyorum zamları
devam edecek.
Üretici ile vatandaşın arasına girip çiftçiden daha fazla kazanan
aracıların elinin kiridir bugünkü ürün ve hizmet fiyatlarındaki fazlalık fiyatlar.
Bu kiri temizlesek ve ürünü sadece üreticinin elinden alabileceğim bir sistem kursak hem üretici kazanacak hem de vatandaş.
Bu aracılar kalktığında kazanan üretici ve vatandaş olacağı için hem üretici sayısı artacak hem satın alan vatandaş sayısı.
Elma ile aramıza giren kirli elleri kim temizleyecek?
#Petrol
#Döviz
#Zam
