Hem Netanyahu hem Zelenski olmaz. Sadece biri de olmaz. Hatta Biden veya Scholz da olmaz!..
ABD politik toleransı, seçim takviminin dönmeye başladığı bu zamanda iki büyük stratejik risk alanını aynı anda beslemekte zorlanıyor…
Nitekim, Amerikan Senatosu’nun, Biden’in yılbaşına kadar yetiştirmek zorunda olduğu, hem İsrail’e hem Ukrayna’ya ek bütçe kalemini engellemesi buradan görüldüğünden farklı anlamlar içeriyor…
Bir kere bu karar savaşın kritik aşamasında gerçekleşti. Kiev kadar ülkedeki Amerikan askeri destek yapısının (!) da artık Rusya’ya kaptırılan toprakların geri alınamayacağı ile yüzleştiği anlaşılıyor. Zaten Kiev’de, Zelenski’ye yönelik rahatsızlığın kimi siyasetçiler ve ordu tarafından dışa vurulmaya başlanması hayra alamet değil. Düşünün ki eşi bile, ‘Zelenski’nin bir daha aday olmasını istemiyorum’ dedi…
Kiev Belediye Başkanı ileriye geçiyor; “Zelenski, otoriter eğilimler gösteriyor. Her şeyin tek adamın kaprislerine bağlı olduğu Rusya’dan farkı kalmayacak”…
Ne çarpıcı değil mi? Zelenski’yi Putinleştiriyor! Eh, bunun üzerine NATO Genel Sekreteri’nin, “Ukrayna’dan gelecek kötü haberlere hazır olmalıyız” muştusunu da eklerseniz tadından yenmez…
Savaş alanını hiç sormayın. Batı basını da gayet detaylı muharebe tetkikleri yayınlamaya başladı. Hiç biri Kiev’e şans vermiyor. Hele dört gözle beklenen bahar taarruzu için yapılan askeri hata analizleri doğruysa, harp okullarının ders müfredatları tamamdır…
Ve tabi, Moskova bunu yapar mı yapmaz mı artık kritik mesele değil ama bir Rus dalgasının şimdi veya ABD seçimlerine doğru gelmesi tartışması da var…
Hepsi savaşın başlangıcından bu yana her aşamada tartışılan teknik meseleler. Fakat şu daha önce hiç olmamıştı; yüksek rütbeli Ukrayna ve Rus askeri yetkilileri arasında “barış görüşmeleri”!
Sarsıcı değil mi? Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valery Zaluzhny ile Rus muhatabı Valery Gerasimov arasındaki görüşmelerden Washington veya Moskova’nın habersiz olduğu herhalde düşünülemez. Üstelik ‘şartlar’ dahi zikrediliyor. Tekrar yazalım, savaşın ve barışın yeni aşamasıdır. (‘Russia, Ukraine engaged in private military to military peace talks-Hersh’, 02/12, TASS.)
Ukrayna savaşının sürmesi veya bitmesi halinin, çatışmanın Avrupa’ya yayılma ihtimaline etkisi değişmedi! Şu an bütün Avrupa’yı kavuracak genel bir savaş kapısı daha kapalı ama barış durumunda ortaya çıkacak ya da ‘geriye kalacak’ Ukrayna’nın üzerinde hak iddia eden ülkeler çıkacaktır. Başta da komşuları!
Rusya’nın Kırım dâhil ele geçirdiği bölgeleri-pazarlıkları süren belli şartlar altında-koruması, Ukrayna’nın mesela NATO’ya katılması ama askeri varlık kabul etmemesi gibi bir tablo, üzerine iç siyasi dalgalanmalar esnasında komşularının ülkeye çökme olasılığı gözardı edilemez.
Şu an hepsini dizginleyen güç ABD ve İngiltere. Yuları bıraktıkları an Pandora’nın kutusundan ne çıkacağını kimse bilemez. Ama şu kesindir; yenilmiş olacaklar! Yenilginin Batı dünyasının her iki kanadına faturası stratejik bedellerdir. Onun da tarihi yine ABD başkanlık seçimleri. Nereden anlıyoruz; 2024’te Rusya’da da seçim var ama kimse Putin’in kaybedeceğini konuşmuyor!
Rusya ve düzinelerce ülke arasındaki savaş, en başından beri, ‘Batı kaybederse ne olur’ çıkmazına oturdu. Zelenski yenildiğinde, ABD ve NATO yenilmiş olacak. Bu tez geçerliliğini sürdürmekte. Çünkü bu ülkeler fiilen savaşın içinde ve aksi düşünülemez. Ancak ABD’nin Afganistan görüntüsü vermeden sıyrılmak isteyeceği aşikâr.
İşte Amerikan Kongresi’nin Beyaz Saray’ın tüm “yalvarmalarına” rağmen parayı vermemesi, Ukrayna savaşının akıbeti ile ilgili bir bakış getirdiği gibi Amerikan Başkanlık seçimlerine ilişkin de bir duruş sunuyor.
Şimdi hükümet ile Senato pazarlık yapılacak ve muhtemelen bir yol/para bulunacak. Ama bu Ukrayna savaşının yönünü değiştiremeyecek. Artık ‘sürünen bir savaş’tır bu…
Avrupa’daki savaşın klonu Ortadoğu’da yaşanıyor şimdi. Ukrayna krizinden bahsederken, AB ülkelerinin yaşadıklarından/hissettiklerinden bahsetmedik ama biliyoruz! Mesela, Amerika karşısında eziklenen Almanya’nın halini anlatmaya ihtiyaç mı var? Ama Berlin bile son aşamada, “Ukrayna’nın müttefiği değiliz biz”e getirdi işi…
Kopyasında da, İsrail’in müstakbel siyasi yenilgisi halinde Batı için aynı büyük kayıpların yaşanacağı, Ortadoğu’da Amerika’ya ait parçaların azalacağı kestirmesi yanlış sayılmaz. Nihayet, ABD seçimlerinin ardından yeni bir dünya ve ABD için eskizler karalanmaya başlayacağı-örtülü veya aleni-açıktır.
Çok ilginç günler göreceğiz…
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.