İstanbul ve ankara için ince hesaplar

31 Mart akşamı, seçimlerin hangi partiler için zafer, hangileri için yenilgi olacağına dair yorumlar, ağırlıklı olarak İstanbul ve Ankara sonuçları üzerinden yapılacak.

Doğru mu, yanlış mı, ayrıca tartışılır ama böyle bir psikolojik iklim oluşmuş durumda.

Haliyle, bu iki mega kent ile ilgili gelişmeler, aday profilleri, seçmen davranışları, gibi konular herkesin ilgili alanına giriyor.

Anket firmalarının saha çalışmalarının satır araları, akıllardaki bir takım sorularla ilgili önemli ipuçları veriyor.

Konsensüs araştırma şirketinin yaptığı ankette seçmene sorulan bir soru ve bu soruya verilen yanıtları bu bağlamda değerli buluyorum.

İstanbul için yapılan çalışmada sorulan sorulardan bir tanesi şu:

“Bu pazar bir seçim olsa, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için Ak Parti/Binali Yıldırım’a mı, CHP/Ekrem İmamoğlu’na mı, yoksa MHP, İyi Parti ve HDP dışında diğer bir partiye mi oy verirsiniz?”

Soruya gelen yanıtlar, ittifakın diğer paydaşlarının Ak Parti ve CHP’ye hangi oranda oy verebileceğini göstermesi bakımından kıymet arz ediyor.

Binali Yıldırım’a oy veririm diyenlerin parti aidiyetlerine göre dağılımı şu şekilde:

Ak Parti: %98,2, CHP:%1,4, MHP:%74,9, HDP:%4,1, İyi Parti:%4,9, Diğerleri:%16,3 Oy kullanmayacağım/Kararsızım:%24

CHP adayı Ekrem İmamoğlu içinse, yine parti aidiyetlerine göre verilen yanıtların istatistiki verileri şu şekilde:

CHP:%95,7, Ak Parti: %1,2, MHP:%8,1, HDP:%75,6, İyi Parti:%71,4, Diğerleri:%10,9, Oy kullanmayacağım/Kararsızım:%28,1

Bu verilerin okumasını yaptığımızda ki, buraya taşımamızın temel gerekçesi de bu, İstanbul’da Ak Parti ve CHP’nin ittifak ortaklarının seçmen kitlesinin aşağı yukarı yüzde 70,75’i, taraftarı oldukları partilerin kararlarına sadakat gösterecek gibi görünüyor.

Bir başka deyişle, bu veriye göre İstanbul’da MHP seçmeninin takribi yüzde 75’inin Ak Parti adayına, İyi Parti ve HDP seçmeninin de aynı orana yakın kısmının CHP adayına oy vereceği anlaşılıyor.

(HDP henüz ne yapacağına dair net bir açıklama yapmadı ama İstanbul’dan aday çıkarmayıp CHP’ye destek verme ihtimali yüksek)

31 Mart seçimleriyle ilgili tahmin ve değerlendirme yaparken, hangi seçim sonuçlarını baz almak daha uygun olur diye bir soru karşımıza çıkıyor.

2014 yerel seçim sonuçları mı?

24 Haziran sonuçları mı bir fikir verebilir?

Bu konuda kulak verdiğimiz siyaset bilimci ve araştırmacılardan farklı farklı görüşler işitiyoruz.

Yerel seçimler sadece yerel seçimlerle kıyaslanır diyenler de var, ‘İttifaklaşma’ ortamı 2017 referandumundan sonra başladığı için, son seçimi baz alarak tahmin yürütmek gerekir diyenler de.

İşin aslı, 2014 ve 2018 seçim sonuçlarının aritmetiğine ittifak mantığı üzerinden baktığımızda arada çok büyük farklar olmadığı da görülebiliyor.

Sadece 2014’te İyi Parti olmadığı için, o seçimler üzerinden ilerlemek yanıltıcı olabilir.

O yüzden, İstanbul özelinde son seçimler ve partilerin aldıkları oylara bakarak bir hesap yapabiliriz.

24 Haziran 2018 seçimlerinde İstanbul’da partilerin aldıkları oyları, bugünkü ittifak denklemine vurduğumuzda, Ak Parti ve MHP oylarının toplamı yüzde 51, CHP, İyi Parti ve HDP’nin oylarını topladığımızda da yüzde 47,1 oranında bir sonuç karşımızda duruyor.

Bu mantık, sandık sonuçlarıyla örtüşürse, İstanbul seçimlerini Ak Parti adayı Binali Yıldırım 4 puan farkla kazanacak demektir.

Ama göz ardı edilemeyecek başka bir faktör daha var:

Yukarıda aktardığım soruya verilen yanıtlar üzerinden, ittifak paydaşlarının yani, MHP, İyi Parti ve HDP’nin seçmeni olup da, parti kararına göre hareket etmeyeceğini dile getiren ¼ oranındaki seçmenin kararı.

Bu cümleyi, iki taraf için de geçerliliğini koruyan ‘Kararsız’ kitlenin belirleyici konumundan bağımsız olarak kullanıyorum tabi.

Bu grupta yer alan seçmen kitlesinin yapacağı tercihlere göre, sonuçlar adayların lehine ya da aleyhine gelişebilir.

A&G Araştırma’dan Adil Gür ve Konsensüs’ten Murat Sarı, şu an için İstanbul’da Binali Yıldırım’ın 5,6 puan önde olduğunu söylüyor.

Makas daha da açılır mı?

Yoksa biraz kapanır mı?

Sanıyorum, bunu kampanya döneminin iklimi/rüzgarı belirleyecek.