ABD’de 3 Kasım seçimlerinin sonuçlarının netleşmesinin üzerinden tam 4 hafta geçti.4 hafta önce, yine bir Cumartesi günü Joe Biden’ın seçimleri kazandığının belli olmasından hemen sonra sorduğumuz sorunun geçerlilik süresi ise dolmuş değil.O soru şu:Yeni dönemde Türk/Amerikan ilişkilerini ne tür gelişmeler, nasıl bir atmosfer bekliyor?Biden’ın ipi göğüslediğinin kesinleşmesinden bir gün sonra yaptığımız televizyon programında bu soruyu sorduğumuz Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, bir geçiş sürecinden
ABD’de 3 Kasım seçimlerinin sonuçlarının netleşmesinin üzerinden tam 4 hafta geçti.
4 hafta önce, yine bir Cumartesi günü Joe Biden’ın seçimleri kazandığının belli olmasından hemen sonra sorduğumuz sorunun geçerlilik süresi ise dolmuş değil.
O soru şu:
Yeni dönemde Türk/Amerikan ilişkilerini ne tür gelişmeler, nasıl bir atmosfer bekliyor?
Biden’ın ipi göğüslediğinin kesinleşmesinden bir gün sonra yaptığımız televizyon programında bu soruyu sorduğumuz Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, bir geçiş sürecinden söz etmiş, dolayısıyla bu sorunun cevabını almamızın da biraz gecikeceği yönünde bir imada bulunmuştu.
Şu an için o geçiş dönemi devam ediyor.
“ABD GERİ DÖNDÜ” SLOGANI TÜRKİYE İÇİN NE ANLAM İFADE EDİYOR
Bu konularla ilgilenen çevrelerde, Biden dönemine üçüncü Obama dönemi olacak diye bakan görüşün, yaygın şekilde müşteri bulduğunu görüyoruz.
Bu senaryoya göre Obama dönemini hemen gözümüzün önüne getirip, Türk/Amerikan ilişkilerinin hangi istikamette ilerleyeceğine dair bir takım fikirler ortaya atabiliriz.
Ancak, aradan geçen 4 yılda köprünün altından başka sular da aktı ve bu durum, şu an için ileriye dönük net öngörülerde bulunmayı hala zorlaştırıyor.
Biden ekibi yeni dönem için
“Amerika geri döndü”
sloganını kullanıyor.
Burada Trump’ın geride kalan 4 yılda izlediği dış politikaya bir gönderme yapıldığı ortada.
Amerika’nın dünya jandarmalığı rolünün Amerika’ya kaybettirdiği görüşüne göre hareket eden, Avrupa üzerindeki, Uzakdoğu üzerindeki güvenlik şemsiyesini sorgulayan, Ortadoğu için harcanan paraları boşa harcanmış paralar olarak gören Trump dönemini paranteze almak isteyen bir irade ile karşı karşıya kalacağız bu dönemde.
“Amerika geri döndü”
sloganı, ABD’yi kendi topraklarına dönmeye teşvik eden görüşün tersine, uluslararası meselelerde yeniden boy göstermeye davet niteliği taşıyor.
Peki, Amerika’nın geri dönüşü Türkiye için nasıl bir anlam ifade edecek?
Joe Biden, seçimleri kazandığının belli olmasından bu yana aradan 4 hafta geçmiş olmasına rağmen, Türkiye ile ilgili nasıl bir politika izleyeceğine dair açık sinyaller vermiş değil.
Sadece New York Times yazarlarına verdiği mülakatta içinde Türkiye geçen şöyle bir cümle kurdu:
“İran nükleer bomba elde ederse, bu, Suudiler, Türkiye, Mısır ve diğerleri üzerinde kendi nükleer silahlarını elde etmek için muazzam bir baskı oluşturacak.”
Bu kadar.
Aradan 4 hafta geçmiş olmasına rağmen içinde Türkiye geçen tek cümlesi bu oldu Biden’ın.
Burası böyle olmakla birlikte ABD’nin yeni Başkanı’nın Türkiye’deki yönetimle ilgili olarak başkan yardımcısı dönemindeki gibi mi, yoksa başkanlık yarışı sırasında söyledikleri doğrultusunda mı hareket edeceği hala tahminler ve ihtimaller üzerinden değerlendirilebiliyor.
Öte yandan, yeni döneme ilişkin ilk defa bir işaret olarak kabul edeceksek, ABD’nin yeni Suriye Özel Temsilcisi Joel D. Rayburn’un Hurriyet gazetesine yaptığı açıklamaya bakabiliriz.
Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın’la yaptığı görüşmeden sonra bu demeci veren Rayburn,
“ABD Türkiye/Suriye sınırını güvenli görmek istiyor. Terör koridoru peşinde değiliz”
dedi.
Bu açıklama, bir bakıma
“Türkiye’nin Suriye’deki operasyonlarla elde ettiği kazanımları boşa çıkarma niyetiyle hareket etmeyeceğiz”
biçiminde bir anlam taşır mı?
Bu haliyle evet böyle bir yorum yapılabilir.
Ama bu, erken bir yorum da olabilir.
Çünkü bu konudaki asıl politikayı daha yukarı seviyedeki isimler belirleyecek, ya da netleştirecektir.
POMPEO TÜRKİYE’YE KARŞI HINCINI ALAMADIĞI İÇİN BÖYLE DAVRANIYOR
Geçen hafta içinde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo NATO zirvesinde Türkiye’yi suçlayan sert açıklamalar yapmıştı.
Pompeo’nun bu sözlerini yeni dönemin nasıl olacağına dair bir işaret olarak görünler de oldu.
Ama ben aynı kanaatte değilim.
Dışişleri Bakanı olarak görevinde son haftalarını geçiren, Lame Dock/Topal Ördek pozisyonundaki Pompeo’nun bu tutumu olsa olsa artık
‘yarı emekli’
hale gelmesiyle ilişkilendirilebilir.
Buna, Trump’ın başkanlığı sırasında Türkiye’ye karşı istediği adımları attıramamanın hıncı da eklenebilir.
Onun da üstüne, ileriye dönük siyasi kariyer hesapları için, Rum lobisinin desteğini alma çabası da eklenebilir.
O yüzden Pompeo’nun ne dediğinden çok, yeni ataması yapılan dışişleri bakanını ne diyeceğine bakmak lazım diye düşünmekteyim.
#Biden
#Türk
#Amerikan
