Ahlâk kirli bilgi kirli

04:0021/07/2024, Pazar
G: 21/07/2024, Pazar
Hayreddin Karaman

Ne evrensel ahlâk kaldı ne de İslâm ahlâkı. Kimileri, artık Batılıların Müslümanlardan daha ahlâklı olduklarını söylüyor ve onları övüyorlar. Ahlâka hayat düzeni, disiplin, bireysel dürüstlük vb. kriter- lerinden bakarsanız buna bir ölçüde hak verebilirsiniz ama genelleme yanlıştır. Oralarda bilhassa ABD’de her türlü ahlâk kirliliği kol geziyor. Uzun yıllar ABD’de kalan ve din hizmetinde çalışan bir arkadaşım anlatmıştı: Bilmem hangi şehirde, bir iki siyah derili tenhada bir adamı duvara yaslar

Ne evrensel ahlâk kaldı ne de İslâm ahlâkı. Kimileri, artık Batılıların Müslümanlardan daha ahlâklı olduklarını söylüyor ve onları övüyorlar. Ahlâka hayat düzeni, disiplin, bireysel dürüstlük vb. kriter- lerinden bakarsanız buna bir ölçüde hak verebilirsiniz ama genelleme yanlıştır. Oralarda bilhassa ABD’de her türlü ahlâk kirliliği kol geziyor.

Uzun yıllar ABD’de kalan ve din hizmetinde çalışan bir arkadaşım anlatmıştı: Bilmem hangi şehirde, bir iki siyah derili tenhada bir adamı duvara yaslar ve ceplerini ararlarmış. Elli dolardan aşağı para çıkarsa emeklerine (!) değmediği için adamı döverlermiş, fazla çıkarsa parasını alıp salarlarmış, bu esnada oradan tek bir polis geçse başını öbür yana çevirip sıvışırmış.

Mış mış diye anlattım da milattan öncesinden söz etmiyorum, daha geçen hafta torunumun arabasını çaldılar, bir yerde pert olarak bulundu. “Sigorta öder” dedim, “Çalma olayının sigortası çok pahalı idi, onu dâhil etmemiştik” diye cevap verdi. Peki, niçin çalma olayının sigorta primi pahalı? Çünkü olay çok, şirketler iflas noktasına gelmemek için primi artırıyorlar.

Asıl benim üzerinde durmak istediğim ise Batı’da siyaset, toplum ve devlet ahlâkıdır. En yakın ahlâksızlık, vicdansızlık ve zulüm. Gazze zulmü karşısında Batı’nın tutumudur. Geriye doğru gittiğimizde asırlar boyu askeri gücü ve bilgisi yetersiz devlet ve topluluklara uyguladıkları sömürgecilik/sömürü, zulüm, soykırım ve daha nice ahlâksızlıklardır.

Halen Batı’da İslamofobi, ayrımcılık, faşizm dalga dalga büyüyor. Bizim insanımızı en adi, zor ve sağlıksız işlerde en az para ile çalıştırdılar, insanımız yine de mülk edinince, maalesef vatandaşları oldu, fakat ihtiyaçları kalmayınca kovuyorlar, ülkelerine dönmeleri için çeşitli baskıları var…

Batı böyle.

İslâm dünyası da ne yazık ki, kilise ile cami, kendi kültürü ile ötekinin kültürü arasında kalmış milyonların utanç verici halleridir; evet, Müslümanların demiyorum, adları Müslüman olan o zavallıların halleri diyorum.

Mevcut iletişim ve bilişim teknolojileri hem iyi hem de kötü olanı ışık hızı ile yayıyor. Genel olarak ahlâk kirli ve bilgi de kirli olunca yayılan daha ziyade kötü ve zararlı olanıdır.

Savaştan ticarete, siyasetten ideolojik mücadeleye kadar her alanda başımıza bir de “algı operasyonu” belası musallat oldu. Bir haber yayılıyor, yayan bunun yalan ve asılsız olduğunu biliyor, amacı ilgilileri gözden düşürmek, yıpratmak, seçim veya savaş kazanmak, ticari rekabette fayda sağlamak… Mağdur haberi yalanlasa bile, yalanlamanın ulaşamadığı milyonlar, algıcıya yetiyor. Sözde akıllı telefonlar ve başka iletişim araçları hava kirliliğinden daha çok bilgi kirliliği yayıyorlar, engellemek de neredeyse imkânsız.

Yine de Allah Teâlâ’nın şu buyruğu önemli ölçüde çaredir:

“Ey iman edenler! Bilmeden birilerine zarar verip de sonra yaptığınıza pişman olmamanız için, yoldan çıkmışın biri size bir haber getirdiğinde doğruluğunu araştırın” (Hucurâr, 49/6).

#ahlak
#edep
#bilgi
#İslam
#evrensel ahlak