11 Nisan 1960 tarihinde Moskova ve Ankara hükümetleri tarafından yapılan bir açıklama diplomatik çevrelerde bomba gibi patlamıştır. Açıklama şöyledir; “Başbakan Adnan Menderes 12 Temmuz 1960 tarihinde Moskova’ya resmi bir ziyaret yapacaktır. Bir süre sonra da SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev Ankara’ya iade i ziyarette bulunacaklardır. Kamuoyuna duyurulur.”Metin Toker, İsmet İnönü’nün bu gelişmelerden kaygılandığını, Menderes’in İçişleri Bakanını Moskova’ya gönderdiğini duyduğunda : “Adnan ile
11 Nisan 1960 tarihinde Moskova ve Ankara hükümetleri tarafından yapılan bir açıklama diplomatik çevrelerde bomba gibi patlamıştır. Açıklama şöyledir; “Başbakan Adnan Menderes 12 Temmuz 1960 tarihinde Moskova’ya resmi bir ziyaret yapacaktır. Bir süre sonra da SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev Ankara’ya iade i ziyarette bulunacaklardır. Kamuoyuna duyurulur.”
Metin Toker, İsmet İnönü’nün bu gelişmelerden kaygılandığını, Menderes’in İçişleri Bakanını Moskova’ya gönderdiğini duyduğunda : “Adnan ile Fatin tehlikeli bir oyun oynuyorlar” dediğini yazar.
Başvekil Menderes’in bu yeni dış politikası genelde ülkede memnuniyet yaratmıştır. Ancak çok ilginçtir birdenbire SSCB ile oluşmuş olan sıcak ortamı buz gibi soğutacak bir olay patlak veriverir. 1 Mayıs1960 günü, Türkiye’nin kontrolünün dışında olan İncirlik üssünden kalkan bir Amerikan U2 casus uçağı, Sibirya üzerinde Sovyet hava koruma bataryaları tarafından düşürülür. Uçağın pilotu Francis Powers’ın bu düşme esnasında ölmemesi esir alınması bile anlamlıdır. Türkiye sınırları içinde, İncirlik üssünden kalkan U2 ABD casus uçağının, SSCB topraklarında işi neydi? Sovyet Dışişleri Bakanı Gromiko ABD’yi suçlar, ancak Türkiye’yi sadece protesto eder. Dünya politik konjonktüründe çok gergin bir ortam yaratan bu U2 olayı yakın geleceğe yönelik
SSCB-Türkiye Cumhuriyeti arasındaki uzlaşma politikasını durduramamış görünmektedir.
Bu bakımdan o tarihte bazı güçler veya bu günün tabiriyle üst akıl, Menderes’i tasfiye etmek için daha kuvvetli yeni çarelere başvurmak ihtiyacını duymuş olmalıdır. Nitekim ABD’nin desteğinde Genç subaylar 27 Mayıs’ta darbe yaparlar. 28 Mayıs 1960 tarihinde
ABD Büyükelçisi Warren, 27 Mayıs Darbesinden bir gün sonra darbecilerin kurduğu hükümetin Dışişleri Bakanı Selim Sarper’in refakatinde Genel Kurmaya giderek Orgeneral Cemal Gürsel ile görüşür.
Sıcak bir havada geçen görüşmede Warren yeni hükümetin NATO ve CENTO’ ya bağlı kaldıklarını bildirmesinden dolayı ABD olarak duydukları mutluluğu dile getirir.
Konuşma da Gürsel enkaz edebiyatı yapar, devlet memurlarının maaşlarını nasıl ödeyeceklerini bilemediğini ABD Büyükelçisine yakınır. Büyükelçi çok memnundur. Teslimiyet ifadesi olan bu yakınmalara Warren, ne kadar ihtiyacınız var diye kısaca bir soru ile cevap verir. Gürsel’in bu soruya 180 milyon diye cevap vermesi üzerine War
ren yine tek kelime ile tebessüm ederek cevap verir, ok… Çıkışta Cemal Gürsel, memnuniyet içinde basın mensuplarının sorularını cevaplandırırken şunları söyler:
“Sayın Büyükelçi Warren’e sadece ziyarete geldiği için değil, çok yararlı öğütler verdiği için de teşekkür ederim”
RUSYA İLE YAKINLAŞMA ABD İÇİN DARBE NEDENİ
27 Mayıs 1960 darbesi Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askeri darbedir. Darbenin gerçekleştirilmesinin hemen ardından, demokrasimizin gelişmesi ve yerleşmesi açısından önemli bir rolü olan Başbakan Adnan Menderes ile Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın idam edilmesi toplumsal tarihimizde her zaman derin bir iz bırakmış ve kara bir leke olarak hafızalara kazınmıştır. Unutmayalım ki ABD Başkanı Biden Türkiye’de de muhalefeti destekleyerek ve gayrinizami Harp Birliklerini devreye sokarak Erdoğan’sız bir Türkiye hayali peşindedir. Biden’in bu hayalini gerçekleştirmesi günümüz konjonktüründe imkansız görünse de unutmayalım ki su uyur düşman uyumaz.!
#Cemal Gürsel
#Moskova
#Ankara
