Eski bir Çin masalıyla başlayalım. Yeni reis, Çince yeni “Ba”, eski Ba’yı generalleri ve danışmanlarıyla yakalamış. Öldürecek. Önce hepsini büyük bir salona toplayıp mükellef bir ziyafet çekiyor. Her şey yenilip içildikten sonra marifetli bir kılıç dansçısının gösterisi anons ediliyor. Üç kılıç, iki hançerle dans eden bir akrobat ortaya fırlıyor ve müzik eşliğinde hayret verici figürler yapıyor. İdam mahkûmu esirler ağızları açık seyrediyor. Adam gösterisini bitirip alkışlar arasında çekiliyor.
Yemek güzel, içki nefis, dans şahane ama bütün bunların maksadı belli. Hâzirunu idam etmek... Nihayet eski Ba, çok kibar bir üslupla yeni Ba’ya soruyor:
- Efendimiz, bizi ne zaman, idam buyuracaksınız?
Yeni Ba, gülümsüyor ve aynı nezaketle misafirlere sesleniyor:
- Efendiler, başlarınızı öne eğin.
Tamamının kellesi kucaklarına düşüyor. Meğerse o mahir kılıç dansçısı, gösteri sırasında işini bitirmiş ve maktullerin ne ruhu ne vücudu duymuş.
“Çin, 3.000 yıllık geleneğinin içinden düşünüyor... Siyasî mücadele, entrika, hile ile yoğrulmuş o binlerce yıllık mirasla. Her cümlelerinde Mandarin dilinin ding-dong tonları, Konfüçyüs’ün, SunTzu’nun bağdaş kurup arkasına yaslanmış, kendinden emin oturuşu ve kılıç dansçısının beş sesli müziği var. “
- “Çin tarihinin M.Ö. 770-476 arasında ‘İlkbahar-Sonbahar’, M.Ö. 475- 221 arasında da ‘Savaşan Devletler’ dönemleri var. Bunlar yaklaşık 5,5 asır süren fetret, mücadele ve harp asırları. Fakat bu muharebeler meydan muharebesi değil. Bazen o da var fakat asıl mücadele vasıtaları şöyle sayılabilir: Saray darbesi, karşı tarafın adamını satın almak, ittifak, müttefiki aldatmak, karşı tarafın müttefikini kendinize çekmek… Makyavel’in Prens’i İtalya’nın suikastlı, zehirlemeli, saray darbeli bir döneminden seslenir. Fakat hem süre, hem de şiddet bakımından Borgialar’ın İtalya’sı, Çin’in o beş buçuk asrının eline su dökemez. Makyavel’den 1.500 küsur yıl önce, onu birkaç defa çırak çıkaracak bir kültür!
- Otuz Altı Hile, sözlü gelenekten ve yazılı gelenekten kaynaklanan, toplanması asırlar süren bir derleme. Hile, suikast odaklıdır.
- Harp meydanı her yerdedir. Düşünün, eğer bir bilgisayar odasında veya bir borsada savaş başlatarak düşman ülkesini felaket uçurumuna yuvarlayabiliyorsanız, savaş alanı olmayan bir yer var mıdır?
- Harbin yeni ilkeleri silahlı kuvvetler veya silahsız kuvvetler, askerî veya askerlik dışı ve öldürücü veya öldürücü olmayan yolların hepsini kullanarak düşmanı bizim çıkarlarımızı kabule mecbur etmektir.
- Tek bir insanın becerdiği bir borsa çöküşü, bir bilgisayar virüsünün işgali, düşman ülkesinin parasını dalgalandıran bir söylenti veya skandal, düşman ülkesinin liderlerinin İnternet’te ifşa edilmesi… Bunların hepsi yeni silah kavramlarına dâhildir.”
Qiao ve Wang’ın Kısıtsız Savaş kitabında ABD Silahlı Kuvvetleri’nin, düşman ülkenin aynı anda her yerine uyum içinde saldırmasını da ele alıyorlar. “Cephesi olmayan savaş! Veya çok boyutlu savaş…” Kitap 22 yıl önce yazılmış. Geçen sürede “cephelerde dövüşülmeyen” harbin cepheleri daha da genişlemiş. Kısıtsız Savaş’tan devam ediyorum, harplere:
“· Askerî, askerlik ötesi, gayrı-askerî · Atom harbi · Diplomatik harp · Finans harbi · Konvansiyonel harp · Ağ (internet) harbi · Ticaret harbi · Biyokimya harbi · İstihbarat harbi · Doğal kaynaklar harbi · Ekoloji harbi · Psikolojik harp · Ekonomik yardım harbi · Uzay harbi · Taktik harp · Düzenleme (devletçe düzenlenen enerji, vb. şirketleri kastediliyor) harbi · Elektronik harp · Kaçakçılık harbi · Yaptırım harbi · Gerilla harbi · Uyuşturucu harbi · Medya harbi · Teörist harbi · Virtüel harp (caydırıcılık) · İdeolojik harp.” “Ve” diyor Qiao ile Wang, “Bunların her biri bir diğeriyle birleştirilip yeni bir operasyon- harp- cinsi elde edilir.”
Her yer muharebe sahası ise teknolojik gelişmelere 5 G başta olmak üzere övgüler düzerken daha dikkatli olmak gerekiyor. Galiba geleceğin dünyasına hazırlanmak için her şeyden çok ‘kısıtsız savaş’a odaklanmak lazım. “Otuz altı savaş hilesi” bizim kültür ve mantığımıza oturmasa da bilmekte fayda var… İskender Öksüz ve Konuralp Hoca’nın kitapları başucu kitabı olacak mahiyette. Ben notlar aktardım, kapsamlı bilgi kitapta…
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.