Trump’ın Suriye’den çekilme kararı adeta bomba etkisi yaptı, Washington’da çarşı pazar karıştı, çanak çömlek patladı. Amerikan askerlerinin ülkelerine döndürülmesi Trump’ın başkanlık kampanyasının vaatlerinden biriydi. Bu vaadi, Başkan seçilmesinde etkili oldu.
Savunma Bakanı General James Mattis, Trump’ı durdurmaya çalıştıysa da muvaffak olamadı. Mattis’in istifasıysa Kongre’de şok dalgasına yol açtı. Mattis, dürtülerine çok fazla önem veren Trump’ı dizginlemeyi misyon edinen ‘yetişkinler kulübü’nün son üyesiydi. Trump’ın Beyaz Saray Genel Sekreteri John Kelly’nin yıl sonunda ayrılacağını ilan etmesiyle Mattis tek kalmıştı. Trump ‘bir tür Demokrat’ olarak nitelediği Mattis ile zaten mutlu değildi. Kelly’den sonra Mattis’in gideceği belliydi. ‘Suriye kararı’ bardağı taşıran son damla oldu.
Trump’ın Suriye’den sonra Afganistan’dan da ABD askerlerini çekmesi bekleniyor. Daha önce Mattis ve müttefikleri Trump’ı engellediler. Hatta Trump bir miktar asker bile ilâve etti. Medyaya sızan bilgilere göre Trump ilk aşamada Afganistan’daki 14 bin ABD askerinden 7 binini çekmeyi plânlıyor. Amerikalıların “Taliban” ile Afgan hükümeti arasında bir barış sürecinin başlatılması için girişimlerde bulundukları biliniyor. Trump’ın Suriye kararını ilân etmesinden hemen önce Amerikalılarla Taliban’ın Katar’da görüşmeler yaptıkları söyleniyor.
Trump’ın Suriye kararı Kongre’deki her iki partiden senatörler tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. Trump destekçisi Senatörler bile ayağa kalktılar. Cumhuriyetçi senatörler Trump’ı vazgeçirmek için Başkan yardımcısı Mike Pence ile görüştüler. Pence’in senatörlere neler söylediğiyse açıklanmadı. Trump’ın kararından mutluluk duyan neredeyse tek Cumhuriyetçi senatör, Rand Paul idi. Paul, ABD askerlerinin Afganistan ve Suriye’den çekilmesi için uzun süredir savaşım verdiği için “Neoconlar”ın hedefindeydi. Neoconlar, Dış İşleri Bakanı Mike Pompeo ile Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a bel bağlamışlardı ama olmadı.
Trump’ı Suriye kararından vazgeçirmek isteyen İsrail Başbakanı Netanyahu, Pompeo ve Bolton ile görüştüyse de sonuç alamadı. İlginç bir tesadüf olsa gerek, İsrail’in ABD Kongresi’ndeki dostları Ted Cruz ve Tom Cotton 17 Aralık’ta Senato’ya bir karar tasarısı sunmuşlar. Sessiz sedasız Senato Dış İşleri Komitesi’ne sunulan tasarı, İsrail’in 1967’de işgal ettiği “Golan Tepeleri”ni ilhâk kararının ABD tarafından resmen tanınmasını içeriyor. Tasarının gerekçesinde İsrail’in Golan üzerinde kalıcı egemenliği sağlanmadığı müddetçe Lübnan ve Suriye’den gelecek saldırılara karşı güvence altında olmayacağı savunuluyor.
Cumhuriyetçilerin 6 Kasım seçimlerinde “Temsilciler Meclisi”nin kontrolünü kaybetmesi Trump’ı ürküttü. 2020’de yeniden Başkan seçilmek isteyen Trump dürtülerine kulak vererek, 2016’daki vaatlerine geri dönüyor gibi. Son 16 yılda vergi mükelleflerine trilyonlarca dolara patlayan Ortadoğu’daki savaşlardan ABD askerlerini çekmek, dışarı kaçan işleri beyaz işçi sınıfına geri getirmek, Meksika sınırına duvar inşa etmek bu vaatlerin başında geliyordu.
“Önce Amerika” ve “Amerika’yı yeniden büyük yap” sloganlarıyla seçmenlerin desteğini kazanan Trump, Başkanlık koltuğuna oturduğundaysa önce “İsrail Lobisi”ne verdiği sözleri tuttu. Ayrıca büyük şirketlere kıyak vergi indirimleri getirdi ve silah şirketlerine bol kazanç sağladı. Trump kendisini Başkanlığa taşıyan sıradan Amerikalılar içinse bir şey yapmadı.
Trump zeminin ayağının altından kaydığını görüyor. Beyaz işçi sınıfı Trump’tan umduğunu bulamadı. 6 Kasım seçimlerinde görüldüğü gibi Demokratlar da giderek popüler çizgiye kayıyorlar. Trump, ABD askerlerini Suriye’den ve Afganistan’dan çekerek seçmenlerini yeniden kazanmak istiyor olabilir. Trump’ın “Meksika Duvarı” için bütçede ödenek ayrılması konusunda -Hükümeti kapatmak pahasına- ısrarlı davranmasının sebebi de bu.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.