Amerikan siyasetindeki ikilemler..

ABD Başkanı Trump’ın salgınla mücadele kapsamında olmak üzere, yılda 75 bin dolardan az kazanan Amerikalılar için 600 dolarlık doğrudan yardım içeren yasa tasarısını imzaladı. Toplam 900 milyar doları bulan yardım paketi, Hükümet bütçesiyle birlikte 2.3 trilyon dolarlık yasa tasarısının parçası. Yaklaşık 6 bin sayfayı bulan tasarı, Kongre üyelerine oylamadan altı saat önce iletilmişti. Kongre üyelerinin 6 bin sayfalık tasarıyı birkaç saat içinde sağlıklı şekilde inceleyip tutum belirlemeleri pek mümkün değil. Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Partili Başkanı Nancy Pelosi binlerce sayfadan oluşan tasarılar hakkında “ İçinde ne olduğunu bilmek için, önce kabul etmek gerekir” demişti. Pelosi’nin bu sözü dillere pelesenk olmuştu.

Trump 600 dolar yerine kişi başına 2000 dolar verilmesini istiyordu. Bu talebe Demokratlar destek vermişti. “Temsilciler Meclisi” ve “Senato”daki Cumhuriyetçi liderler ise 600 dolarda ısrar etmişti. Trump’ın tasarıyı veto etme ihtimalinden söz ediliyordu. Trump’ın veto etmesi halinde milyonlarca Amerikalı yardımdan mahrum kalacağı gibi Federal Hükümet kepenkleri indirecekti. Bu yüzden Cumhuriyetçi liderler Trump’a “tasarıyı imzala” çağrıları yaptılar.

Sıkı Trumpçı Vekiller Trump’ın tasarıyı imzalaması halinde 2000 dolarlık yardım için ayrı bir tasarıyı Meclis’e getireceklerini duyurdular. Yeni paketin Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nden geçmesi kolay. Cumhuriyetçiler’in kontrol ettiği Senato ise bu fikire sıcak bakmıyor. Birçok Cumhuriyetçi yardım paketinin Kasım seçimlerinden önce gündeme alınmamasının Trump’a zarar verdiğini düşünüyor. Bunun için de Senato Cumhuriyetçilerini suçluyorlar. Nitekim Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell seçimlerden önce böyle bir paketi gündeme almayacaklarını söylemişti. Bu yüzden Sıkı Trumpçılar, Senatör McConnell’ın yardımları 2000 dolara çıkaracak bir tasarıyı destekleyip desteklemeyeceğini merak ediyorlar.

Trump ve McConnell’ın birçok başlıkta farklı düşündükleri biliniyor. Trump ve McConnell sadece biribirilerine tahammül ediyorlar. Aralarındaki işbirliğiyse daha çok “iş evliliği” gibi görülüyor. Demokratlar’ın ve Cumhuriyetçiler’in merkez kanatlarının işbirliğini savunan çevrelerse Joe Biden’ı McConnell ile çalışmaya davet ediyorlar. Demokratlar’ın Sol kanadının aksini düşünmesine rağmen Biden’ın McConnell ile çalışmaya bir hayli sıcak baktığı biliniyor.

Biden da, McConnell da 78 yaşında. İkisi de Hukuk Fakültesi mezunu. Biden ilk defa 1972’de, Biden ise 1984’te Senatör seçildi. Partilerinin ana akım kanatlarını temsil eden iki isim Senato’da en üst düzeylerde liderlik yaptılar. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasındaki kıyasıya savaşa rağmen Biden ve McConnell kişisel dostluklarını muhafaza ettiler. Partinin daha Sağ ve daha popülist bir çizgiye evrilmesini savunan Cumhuriyetçiler için McConnell ciddi bir engel sayılıyor. Trump Başkanlığının ilk aylarında McConnell kanadını bastırmak için Steve Bannon başta olmak üzere birçok radikal Sağcı’yı Beyaz Saray’da önemli görevlere getirmişti. “Breitbart News” gibi popülist Sağ yayınlar ise McConnell’ı hedefe koymuşlardı.

Trump, McConnell ile sözde uzlaşmış olsa bile partinin iki kanadı arasındaki huzursuzluk devam etti. Benzer bir durum Demokrat Parti’de yaşanıyor. Her dönemde partisinin ana akımındaki değişimlere göre kendisini ‘Merkez’de konumlandıran Biden da radikallerle sorun yaşıyor. İki partinin Merkez kanatları, kendi partilerinin çekirdek seçmenlerinden daha çok biribirleriyle ortak noktalara sahipler. İki parti içinde farklı seçmen kesimlerini temsil eden iki ayrı parti var adeta. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında “Amerikan müdahaleciliği”ni sınırlamak ve “sonsuz savaşlar”ı durdurmak isteyen eğilimler de giderek güç kazanıyor.

İki partinin çekirdek seçmenleri dönüşüyor. Merkez kanatlar ise bu dönüşüme direniyorlar. Kongre Cumhuriyetçileri içinde zuhur eden “600 dolar-2000 dolar” mücadelesini bu iç çatışmanın yansıması olarak görmek gerekiyor. Bu partilerin popülist kanatları birçok başlıkta benzer pozisyonları tutuyorlar. Sadece Amerikan nüfus yapısı değişmiyor, siyasi sosyolojisi de değişiyor. İki parti içindeki kanama, kaynama, çatışma bu dönüşümle ilgili.