Trump’ın sözde “Ortadoğu Barış Planı” Filistin meselesinin salt ekonomik yatırımlarla çözülmesini içeriyor. Plânda “İki Devletli çözüm”e ise yer verilmiyor. Oysa gerek Trump’tan önceki ABD yönetimleri, gerekse “Kongre, şimdiye kadar “iki devletli çözüm” konusunda görüş birliği içerisindeydi.Plânı hazırlayan Jared Kushner ise iki devletli çözüm konusunda sessiz kalıyor. Bu sessizlik, Trump’ın iki devletli çözümü desteklemediğine işaret ediyor. Trump’ın Filistinlileri devre dışı bırakarak sadeceBinyamin
Trump’ın sözde “
Ortadoğu Barış Planı
” Filistin meselesinin salt ekonomik yatırımlarla çözülmesini içeriyor. Plânda “
İki Devletli çözüm
”e ise yer verilmiyor. Oysa gerek Trump’tan önceki ABD yönetimleri, gerekse “Kongre, şimdiye kadar “iki devletli çözüm” konusunda görüş birliği içerisindeydi.
Plânı hazırlayan Jared Kushner ise iki devletli çözüm konusunda sessiz kalıyor. Bu sessizlik, Trump’ın iki devletli çözümü desteklemediğine işaret ediyor. Trump’ın Filistinlileri devre dışı bırakarak sadece
Binyamin Netanyahu
’nun arzularına göre hareket etmesiyse plânın en büyük açmazı.
Trump’ın “
Golan Tepeleri
”nin İsrail tarafından ilhâkını tanımasının ardından Netanyahu Batı Şeria’yı da ilhak edeceğini söylemişti. Netanyahu, Trump’tan aldığı güçle işgal altındaki Filistin topraklarının neredeyse tamamını ilhâk etmek istiyor. Amerikan Yahudileriyse bu konuda bölünmüş durumda. İki devletli çözümü destekleyen Yahudiler Kongre’den Trump’a müdahale etmesini istiyorlar.
ABD Kongresi’nin geleneksel İsrail yanlısı politikasının aşındığına önceki yazılarımızda değinmiştik. “
Temsilciler Meclisi
”ne giren “
Genç Demokratlar
” ABD’nin İsrail’e koşulsuz desteğini sorguluyorlar. Kamuoyu araştırmalarıysa genç Amerikalılar arasında İsrail desteğinin giderek azaldığını gösteriyor. Bu değişim ABD Kongresi’ne seçilen üyeler üzerinde de etkisini hissettiriyor.
ABD Senatosu’nda bir grup Demokrat, Netanyahu’nun Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşimlerini ilhak etme niyetinden vazgeçirilmesi için bir karar tasarısı hazırladı. “İki Devletli çözüm”e desteği de içeren taslak kararı imzalayan senatörler arasında
Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Dick Durbin, Tammy Duckworth, Tammy Baldwin, Tom Udall
ve
Jeff Merkley
de var.
Taslakta Trump’ın sözde barış plânında” iki devletli çözüm” politikasına yer verilmesi gerektiği ifade ediliyor. ABD’de liberal Yahudi kuruluşlarından “
J Street
” ile “
İsrail Politika Forumu(IPF)
” taslak kararı destekliyor. Bu kuruluşlar iki devletli çözüme destek için öteden beri Amerikan Yahudi liderleri ve Amerikan politika yapıcıları nezdinde girişimlerde bulunuyor.
Trump’ın iki devletli çözümü baltalama fırsatını kaçırmadığına dikkat çeken Senatör Warren “
Bu karar hem Filistinliler için kendi kaderini tayin etme, hem de İsrail’in güvenliğini sağlama yönünde yürüyor
” diyor. “J Street” başkanı
Jeremy Ben-Ami
’ye göreyse bu karar, Trump’ın ilhâkı teşvik etme veya iki devletli çözüm için nihai umutları azaltma girişimlerine karşı önemli bir uyarı.
Taslak kararı destekleyenlere göre Trump yönetimi, Filistin’in siyasi haklarının reddedildiği ‘
tek devletli çözüm
’e karşı olduğunu açıkça ilân etmeli. Böylece İsrail, Batı Şeria’nın ilhâkını bir seçenek olarak görmekten vazgeçebilir. Aksi durumdaysa bundan hem İsrail halkı zarar görecek ve hem de ABD’ye karşı Arap dünyasındaki öfke daha da derinleşecek.
Trump’ın “Golan Tepeler”inin ilhâkını tanımasında büyük katkısı olan Cumhuriyetçi Senatör
Lindsey Graham
da iki devletli çözüme desteğin devamından yanaymış. Netanyahu’nun yakın dostu Graham, Demokrat Senatör
Chris Van-Hollen
ile birlikte iki devletli çözüme destek için bir karar tasarısı hazırlamış. İsrail’in ABD Büyükelçisi
Ron Dermer
ise tasarı metninden “iki devletli çözüm” ibaresinin çıkarılması için Graham ve Van Hollen’e baskı yapıyor imiş.
“Golan Tepeleri”nin ilhâkının Trump tarafından tanınması Netanyahu’yu Batı Şeria için de heveslendirdi. Dolayısıyla Senatör Graham da Batı Şeria’nın ilhâk girişiminden sorumludur. Graham, Netanyahu’nun Golan’la yetinmeyeceğini hesap etmemiş olabilir mi? Ya ortada bir hokkabazlık oyunu var, yahut “
tavşana kaç, tazıya tut
” oyunu oynanıyor. Bu kirli oyunların yeni dönemde ilk perdesiyse 25-26 Haziran’da Bahreyn’de yapılacak bir konferansla açılacak. Arap devletlerinin bu oyuna iştirak edip etmeyecekleri de bu konferans ile netlik kazanacak.
#Donald Trump
#Ortadoğu
#Jared Kushner
#İsrail
