Son 2 yılda gerçekleşen 4 seçimden sonra İsrail’de hükümet kuruldu. 12 yıldır Başbakanlık yapanBinyamin Netanyahugitti. 120 vekilden oluşan İsrail meclisi “Knesset”’te Koalisyon Hükümeti 1 oy farkla güven oyu aldı. Knesset’te Netanyahu’nun partisi “Likud” 30 vekil ile en fazla sandalyeye sahip, ikinci sıradaysa 17 vekilleYair Lapid’in “Yesh Atid” partisi var. İsrail’in yeni Başbakanıysa 7 vekille temsil edilen “Yamina” partisi lideriNaftali Bennettoldu.Koalisyon hükümetinde Meclis’teki 13 partiden
Son 2 yılda gerçekleşen 4 seçimden sonra İsrail’de hükümet kuruldu. 12 yıldır Başbakanlık yapan
Binyamin Netanyahu
gitti. 120 vekilden oluşan İsrail meclisi “
Knesset
”’te Koalisyon Hükümeti 1 oy farkla güven oyu aldı. Knesset’te Netanyahu’nun partisi “
Likud
” 30 vekil ile en fazla sandalyeye sahip, ikinci sıradaysa 17 vekille
Yair Lapid
’in “
Yesh Atid
” partisi var. İsrail’in yeni Başbakanıysa 7 vekille temsil edilen “
Yamina
” partisi lideri
Naftali Bennett
oldu.
Koalisyon hükümetinde Meclis’teki 13 partiden 8’i yer alıyor.
Mansur Abbas’
ın temsil ettiği
“Birleşik Arap Listesi
’nin(
Ra’am
) Koalisyonda yer almasıysa bir ilk. “Ra’am”ın Knesset’te 4 vekili var. Netanyahu Hükümeti’nin büyük ortağı
“Mavi-Beyaz
” partisi de Koalisyon’a katıldı.
İsrail’deki siyasi yelpazenin her tarafından partilerin yer aldığı koalisyonun ortaklarının üzerinde anlaştıkları tek husus, Netanyahu’nun gitmesiydi. Bennett ve Lapid 2 yıl süreyle dönüşümlü başbakanlık için uzlaştılar. Netanyahu da “Mavi-Beyaz Bloku”yla benzer bir anlaşma yapmıştı. Netanyahu’nun “Mavi-Beyaz” lideri
Benny Gantz
’a Başbakanlığı bırakması beklenmiyordu Nitekim Başbakanlık sırası Gantz’a gelmeden Netanyahu masayı devirmişti. Dolayısıyla bıçak sırtındaki Bennett Hükümeti’nin ne kadar süreceği merak konusu. Buna rağmen Netanyahu’nun gitmesi bile İsrail siyasetinde ‘müthiş’ bir değişim olarak görülüyor.
Hemen hatırlatalım Bennett de ve koalisyonun birçok üyesi Netanyahu gibi ilhâkçı çizgide. Önceki hükümetlerde bakan olarak görev yapan Bennett, bir süre Netanyahu’nun özel kalem müdürlüğünü de üstlenmişti. Bennett yasa dışı Yahudi yerleşimleri konusunda Netanyahu ile aynı çizgide. Koalisyonun bir diğer üyesi, eski Bakanlardan
Gideon Sa’ar
, Netanyahu’ya karşı liderlik savaşını kaybederek Likud’tan ayrılmış, akabinde de
“Yeni Umut”
partisini kurmuştu.
Koalisyonun bir diğer üyesiyse “İsrail Evimiz” partisinin lideri
Avigdor Liberman
. Sovyetler Birliği vatandaşı olan Liberman 1970’lerin sonlarına doğru İsrail’e göç etmişti. 1990’larda Likud’ta önemli görevler üstlenen Liberman, Netanyahu ile çok yakın çalışmış, ancak 1999’da kendi partisini kurmuştu. Netanyahu hükümetlerinde Dış İşleri ve Savunma Bakanlığı yapan Liberman, Kasım 2018’de “
Hamas
” ile yapılan ateşkese şiddetle karşı çıkarak istifa etmişti.
Birçok başlıkta taban tabana zıt görüşleri savunan Bennett ve Lapid, Hükümet politikalarını veto etme yetkisine sahip olacaklar. Koalisyonun en zayıf yanlarından birisi de, bu. Öte yandan Mansur Abbas ve “Ra’am” da koalisyonun kırılganlığını artırıyor. Ra’am’ın koalisyona katılması daha önce hiç tecrübe edilmemiş olduğu için İsrail’de bir şaşkınlık söz konusu.
Yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle hakkında ceza davası açılan Netanyahu’yu ise kötü günler bekliyor. Daha önce Başbakanlık görevi sebebiyle dokunulmazlık elde eden Netanyahu artık yargıdan kaçamayacak. Netanyahu’nun ABD’de en büyük destekçisi milyarder kumarhane patronu
Sheldon Adelson
bu yılın başlarında kanserden öldü. İsrail’de ücretsiz dağıtılan sıkı Netanyahu yanlısı “İsrael
HaYom
” gazetesi de yine Adelson tarafından finanse ediliyordu. Netanyahu’nun Adelson ile adı geçen gazeteyi büyütmek için yaptığı görüşmeler de dava dosyasında yer alıyor. Netanyahu’nun yakın arkadaşı
Donald Trump
da Başkanlık seçimlerini kaybetti. Dolayısıyla Netanyahu, koalisyonun dağılması için elinden geleni yapmaya çalışacak.
Biden Yönetimi ise Netanyahu’nun gitmesinden memnun. Biden yeni hükümetle çalışmayı dört gözle beklediklerini belirterek İsrail’e koşulsuz ABD desteğinin devam edeceğini duyurdu. Demokratlar Trump-Netanyahu birlikteliğinin Washington’daki iki partili koşulsuz İsrail desteğini zayıflattığını savunuyorlardı. Netanyahu ise Biden Yönetimi’nin “ İran Nükleer
Anlaşması
”na ABD’yi geri döndürmeye yönelik politikalarına şiddetle tepki gösteriyordu. Nitekim Netanyahu, Bennett Hükümeti’ni Biden’ın İran politikasına direnemeyecek kadar zayıf olmakla itham ediyor. Öte yandan Netanyahu, Biden’in kendisinden “İran Nükleer Anlaşması”yla ilgili ihtilafları kamuoyu önünde dile getirmemesini istediğini de söylüyor.
Netanyahu Trump gibi seçimlerde hile olduğunu dile getirse de bu manevra tutmadı. Yine de Netanyahu, Trump gibi taraftarlarını en kısa sürede göreve döneceğine ikna etmeye çalışıyor.
#Trump
#Netanyahu
#İsrail
#Likud
#Yair Lapid
#Yesh Atid
#Yamina
#Naftali Bennett
#Mansur Abbas
#Ra’am
#İran Nükleer Anlaşması
#Biden
#ABD
