Amerikan dış politika elitleri arasında Çin ve Rusya’yı “ikiz tehdit” olarak gören ciddi bir eğilim söz konusu. Bu bağlamda“Liberal Enternasyo- nalistler”ile“Neoconlar”ın bakış açıları şahin bir çizgide çakışıyor. Dış politikada “Real politikçiler” veya “Realistler” olarak bilinen kesimler ise bu görüşlere bir hayli mesafeliler. Hem Liberal Enternasyonalistler ve hem de Neoconlar, “Realistler”e adeta savaş açtılar. Hedefe konulan ilk isimlerden biriyse, yıllar önce NATO’nun Doğu’ya Genişlemesini
Amerikan dış politika elitleri arasında Çin ve Rusya’yı “ikiz tehdit” olarak gören ciddi bir eğilim söz konusu. Bu bağlamda
“Liberal Enternasyo- nalistler”
ile
“Neoconlar”
ın bakış açıları şahin bir çizgide çakışıyor. Dış politikada “Real politikçiler” veya “Realistler” olarak bilinen kesimler ise bu görüşlere bir hayli mesafeliler. Hem Liberal Enternasyonalistler ve hem de Neoconlar, “Realistler”e adeta savaş açtılar. Hedefe konulan ilk isimlerden biriyse, yıllar önce NATO’nun Doğu’ya Genişlemesini eleştiren siyaset bilimci
Prof. John Mearsheimer
olmuştu.
Diğer yandan sıkı Trumpçı Cumhuriyetçiler özellikle “Rusya” konusunda kendilerini “Neoconlar”dan ve “
Merkezci-Cumhuriyetçiler”
den ayrıştırıyorlar. Benzer bir ayrışma
“Demokrat Parti”
nin ana akım Merkezci kanadıyla daha Sol’daki kanatları arasında da yaşanıyor tabii. “Demokrat Parti” ve “Cumhuriyetçi Parti”nin merkezci kanatları arasındaysa Rus ve Çin karşıtlığı konusunda ciddi bir çelişki söz konusu değil. Kendilerini Trumpistlerden, Merkezci Cumhuriyetçilerden ve “Neoconlar”dan ayıran
“Ulusal Muhafazâkârlar”
ise ABD’nin Çin ve Rusya ile yeni Soğuk Savaşı’na karşılar. Bu kesime göre “Rusya” Avrupalıların çözmesi gereken bölgesel bir sorundur, Çin ise, ABD için doğrudan bir tehdit oluşturmuyor.
Çin ve Rusya’yı küresel düzenin önde gelen iki büyük çözücüsü olarak gören şahinler ABD’nin her iki güce karşı aynı anda savaş vermesi gerektiğini savunuyorlar. Buna göre Washington ve müttefikleri Rusya ve Çin’i aynı anda caydırabilecek, gerekirse yenilgiye uğratabilecek eş-zamanlı savunma stratejisi geliştirmelidirler.
“Amerikan Askeri-Endüstriyel Kompleksi
”yle bağlantılı Şahinler, Biden Yönetimi’nin ulusal savunma stratejisini biçimlendirmek için yoğun bir çaba harcadılar.
“Foreign Policy”
dergisinde Şubat’ta
Matthew Kroenig
tarafından yayınlanan bir yazı şahinlerin bakış açısını çok açık şekilde yansıtıyordu. Kroenig, 2020’de
Oxford Üniversitesi
tarafından yayınlanan
“Büyük Güç Rekabetinin Dönüşü: Antik Dünyadan ABD ve Çin’e Otokrasiye Karşı Demokrasi”
başlıklı kitabıyla da tanınıyor. Halihazırda
Atlantik Konseyi Scowcroft Strateji ve Güvenlik Merkezi
Direktör Yardımcısı görevi yapan Kroenig, “Foreign Policy” dergisindeki makalesinde Washington’un Çin ve Rusya ile ayn anda savaşa hazır olmak zorunda olduğunu savunuyordu. Kroenig bu yargısını yazısının başlığına kadar taşımıştı. ABD’nin Avrupa ve Hint-Pasifikler arasında bir seçim yapmasının hata olacağını savunan Kroenig Washington ve müttefiklerinin Rusya ve Çin’i aynı anda caydırabilecek ve gerekirse yenilgiye uğratabilecek eşzamanlı bir savunma stratejisi öneriyordu.
Kroenig’e göre ABD ve Batılı müttefikleri küresel GSYİH’nın yaklaşık yüzde 60’ına sahip oldukları için Rusya ve Çin’e karşı askeri güç dengesini lehlerine sağlayacak durumdalar. Askeri harcamaların eski Soğuk Savaş dönemindeki oranları yakalaması gerektiğini savunan Kroenig, ABD’nin rakiplerinin yerel avantajlarını dengelemek için nükleer silahlara daha fazla güvenebileceğini bile ifade ediyordu. Yeni Soğuk Savaş’taki karşı güçlerin öncekinden çok daha tehlikeli olduklarını savunan Kroenig, ABD’nin eski Soğuk Savaş taktik kitabından yararlanmasını salık veriyordu. Yazarın, Biden Yönetimince ABD Kongresi’ne sunulması geciktirilmiş olan
2022 Ulusal Savunma Strateji Belgesi’
ni etkileme çabası gözden kaçmıyordu.
2022-Ulusal Savunma Stratejisi “
Pentagon
” tarafından 28 Martta ABD Kongresine sunuldu. Strateji belgesini ana hatlarıyla yansıtan iki sayfalık bilgi notunda Çin ABD’nin en önemli stratejik rakibi olarak nitelendirilirken, Rusya ise
“akut bir tehdit”
olarak tanımlanıyor.
,Japonya’nın dış politika elitleri arasında etkili bir isim olan
Kuni Miyake
31 Mart’ta “
Japan Times
” gazetesinde yayınladığı yazısında ABD Başkanı Joe Biden’ın hem Polonya’da yaptığı konuşmayı, hem de ABD Ulusal Savunma Stratejisi(2022) belgesini kritik ediyordu. Miyake, Biden’ın Polonya konuşmasının ABD’nin Rusya ve Çin ile aynı anda karşı karşıya gelme konusundaki gerçek niyetini yansıtıyor olabileceğine dikkat çekiyordu.
Çin’in siyasi ve sosyal sisteminde önemli rol oynayan antik çağ filozoflarından
Konfüçyüs’ün
“Aynı anda iki tavşan kovalayan, hiçbirini yakalayamaz”
diye bir sözü var. Küresel düzen ergime halinde, nereye gidecek, belirsiz. Kim tavşan, kim tazı, o da duruma göre değişebiliyor tabii.
#Amerika
#Çin
#Rusya
